Opwarming Aarde doorbreekt grens van 1,5 graden

De opwarming van de planeet Aarde heeft voor het eerst de grens van 1,5 graden doorbroken. Die grens werd tien jaar geleden vastgelegd in het Akkoord van Parijs, waarin landen beloofden maatregelen te nemen om het gebruik van fossiele energie terug te dringen en daarmee de opwarming tegen te gaan.

In 2024 is de stijging wereldwijd 1,6 graden Celsius boven het gemiddelde van de periode 1850-1900, toen de atmosfeer nog niet wereldwijd was vervuild met CO2 door massale verbranding van fossiele energie. Dat wordt gemeld door de Europese klimaatdienst Copernicus in haar nieuwste jaarverslag.

De VRT meldt:

"Het toont dat het momenteel zeer hard gaat met de klimaatverandering", zegt klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB). (...) "We warmen op met een sneltreinvaart. Binnenkort zullen we ook de drempel van anderhalve graad systematisch doorbreken, en niet enkel meer in een individueel jaar."

Het verbranden van fossiele energie is veruit de belangrijkste oorzaak voor de stijging van de wereldwijde temperatuur. Dat terugdringen lukt amper. De macht van de olieindustrie, een van de lucratiefste bedrijfstakken ter wereld, en alles wat daarmee samenhangt blijkt in veel gevallen te groot. Politici willen of durven niet over te gaan tot voldoende maatregelen. Kiezers willen de realiteit ook niet accepteren, in Nederland brachten ze zelfs een partij aan de macht die ontkent dat de klimaatcrisis bestaat.

Europa loopt extra risico blijkt uit de reportage:

Ook voor Europa was 2024 het warmste jaar ooit gemeten, al is dat vooral te wijten aan hittegolven in het oosten van Europa en delen van Zuid-Europa. De klimaatopwarming in Europa gaat 2x zo snel als de algemene, wereldwijde klimaatopwarming. Experts benadrukken dat we nog altijd veel in de hand hebben. Hoeveel de wereldbol verder zal verkleuren, zal afhangen van hoe snel we met ons allen af raken van fossiele brandstoffen en minder broeikasgassen gaan uitstoten.

Het Middellandse Zeegebied gaat meer te maken krijgen met aanhoudende droogte en hittegolven. In het noorden van Europa gaat wellicht in de herfst en de winter meer regen vallen.

Dat de 1,5 graad gepasseerd is wil nog niet zeggen dat de strijd verloren is. Voor het Akkoord van Parijs geldt de norm over een langere periode tot wel 20 jaar en is een enkele uitschieter nog verteerbaar. 2025 zal naar verwachting niet zo'n recordjaar worden maar als de maatregelen niet opgevoerd worden dan zal de stijging de komende jaren verder doorzetten, met alle rampzalige gevolgen van dien. De waterbommen in Spanje, de bosbranden in de VS, de ongekend krachtige stormen in Azië zijn voorbeelden van gevolgen die grote schade aanrichten. Zo groot dat verzekeraars hun vingers er niet meer aan willen branden en de burgers weerloos zijn tegen het verlies van hun eigendommen. Dat laatste merken de inwoners van Californië al.

NRC schrijft:

De afgelopen jaren besloten meerdere verzekeraars in Amerika’s volkrijkste staat (40 miljoen inwoners) in de meest risicovolle postcodegebieden geen dekking meer te bieden. Andere bedrijven nemen geen nieuwe klanten in Californië aan. Voor wie nog wel een polis heeft, stijgen de premies elk jaar met duizenden dollars. Ook duizenden huiseigenaren in de nu verwoeste stadsdelen van LA kregen vorig jaar te horen dat hun brandverzekeringspolis per 1 januari 2025 afliep. State Farm, een van de grootste verzekeraars in de staat, meldde dat blijven verzekeren tot faillissement zou kunnen leiden. „Het ophogen van de premies zou waarschijnlijk onvoldoende zijn om onze financiële kracht te behouden.”

Er staan ook andere rampen voor de deur als de klimaatcrisis niet bezworen wordt door regeringen, zoals massale misoogsten die de voedselvoorziening in gevaar brengen. Hittestress maakt het leven in steden onleefbaar.

Een belangrijke factor voor de opwarming is de verdere ontwikkeling van de temperatuur van de oceanen. Wetenschappers geven toe dat ze die factor hebben onderschat waardoor de stijging harder gaat dan eerder werd voorspeld. Een minimaal lichtpuntje is dat er tegen het einde van 2024 sprake was van een lichte afname van de temperatuurstijging van het zeewater. Dat koopt wellicht wat extra tijd.

De VRT:

Hoe sneller we erin slagen de uitstoot van broeikasgassen te beperken, hoe meer we de latere impact nog in de hand kunnen houden. "We hebben vandaag alle oplossingen op tafel liggen om dit probleem te stabiliseren. Alle technologieën zijn voorhanden, en we hebben de financiële middelen om die massaal te gaan uitrollen", weet Wim Thiery. "Groene energie doet het goed, maar pas als we op een netto nuluitstoot komen, zal het probleem zich stabiliseren. We moeten dus doorpakken op die klimaatactie, en op die extra maatregelen voor de reductie van de uitstoot."

The Guardian meldt dat er wel klimaatmaatregelen worden genomen maar dat het gebruik van fossiele energie blijft toenemen waardoor het effect teniet wordt gedaan.

Hieronder de presentatie van Copernicus.