Opmerkelijk: gemeenten innen bijstandsfraude niet

Alle gemeenten in Nederland hebben nog recht op teruggave van ruim 1,4 miljard euro aan bijstandsfraude. Of dit ook lukt is onduidelijk want sommige vorderingen staan al erg lang open

Sociaal rechercheurs sloegen donderdag alarm in dagblad Trouw  omdat zij constateren dat veel gemeenten de grote fraudezaken laten liggen sinds de nieuwe fraudewet is ingegaan. Sinds 2013 zijn gemeenten namelijk vrij in de manier waarop zij bijstandsfraude aanpakken. Pas bij misbruik boven de 50.000 euro zijn gemeenten verplicht aangifte te doen bij het Openbaar Ministerie (OM). Deze aangiftegrens lag eerder op 10.000 euro.

Rotterdam heeft het meest te goed, namelijk zo’n 142 miljoen euro. Amsterdam volgt met 105 miljoen euro. Opvallend is dat in de gemeente Utrecht maar 35 miljoen euro openstaat. Ook door de gemeente Groningen wordt weinig gevorderd, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) eind 2014.

Groningen ziet juist voordelen van het stopzetten van de uitkering zonder verder onderzoek. ‘Wij hebben na 2013 twee keer zoveel uitkeringen kunnen beëindigen. Wij kiezen ervoor om een grote groep overtreders te bereiken en er niet voor om een kleine groep hard te pakken. We sturen nog maar een handvol zaken naar het OM. Uit de praktijk weten we dat de echte notoire fraudeurs toch doorgaan.’

Kleine gevallen

Een woordvoerder van de gemeente Utrecht heeft de cijfers niet paraat, maar beweert “dat Utrecht fraude serieus aanpakt”, ook al zeggen de CBS-cijfers anders. Met de ‘aangescherpte’ fraudewet van 2013 kunnen gemeenten hun eigen toezichthouders meer bevoegdheden geven. Zij zouden de overtredingen tot 50.000 euro moeten aanpakken.

In de praktijk blijkt nu dat de kleine gevallen inderdaad flink worden beboet. De grote fraudeurs komen echter veelal weg met enkel het stopzetten van hun uitkering.