Openbaar lustobject

De Utrechtse burgemeester Jan van Zanen maakte gisteren excuses aan de lesbische politicoloog en columnist Monique Samuel, voor een opmerking die hij maakte tijdens een publiek debat op het Bevrijdingsfestival in zijn stad. Tijdens een discussie liet Samuel vallen dat zij lesbisch is, waarop Van Zanen reageerde met de woorden ‘wat zonde, wat zonde’. De burgemeester zegt zijn woorden te betreuren, maar Charlotte Biskop is er niet van overtuigd dat de burgemeester begrijpt wat hem nu precies behoort te spijten, daarom schreef ze hem deze brief.

Beste burgemeester Van Zanen,

U zult zich wel een hoedje geschrokken zijn van de reacties die u heeft gekregen op uw compliment aan de Utrechtse politicologe Monique Samuel. Het was tenslotte een compliment, niet waar? U kon ook niet weten dat het bij haar zo verkeerd zou vallen. Maandag tijdens het bevrijdingsfestival in uw stad had u een discussie met haar. Zij liet vallen dat ze lesbisch is en u zei dat u dat zonde vond, omdat ze zo’n mooie vrouw is. Tot uw verbazing werd Monique boos, omdat ze uw opmerking denigrerend en kwetsend vond.

Toegegeven, ik begrijp Monique wel. Sterker nog, ik ben het volledig met haar eens. U maakte gisteren uw excuses en zei dat u “denkt dat ze u terecht op uw nummer heeft gezet”. Het klinkt echter alsof u toch nog niet precies snapt waarom ze zo boos was. Ik zal proberen om het uit te leggen. Niet om u nogmaals op uw nummer te zetten, wel omdat ik hoop dat u het hierna daadwerkelijk begrijpt.

Net als Monique ben ik lesbisch. Ik hoor ook regelmatig dat mannen het zonde vinden dat ik op vrouwen val. En net als Monique weet ik dat zo’n opmerking als compliment bedoeld is. Maar weet u, burgemeester, dat is precies het probleem. Had u dezelfde opmerking gemaakt als Monique had gezegd dat ze een relatie heeft met een man? Ik denk het niet. Maar waarom zei u het dan? Vindt u het zonde dat mooie vrouwen verloren gaan voor het mannelijke geslacht? Mogen alleen lelijke vrouwen lesbisch zijn? Verliest u liever een mooie vrouw aan een seksegenoot dan aan iemand van het andere geslacht?

Ik denk niet dat u zo diep over uw compliment heeft nagedacht. Het floepte er gewoon uit, las ik ergens. Maar ik hoop wel dat u er nú over nadenkt. En met u de andere mannen en vrouwen die de ophef over uw opmerking niet begrijpen. Dit soort uitspraken en het gedrag dat er uit voortkomt heeft namelijk nogal een impact op het leven van lesbiennes. Of laat ik voor mezelf spreken, op mijn leven.

Als ik hand in hand met mijn liefde door de stad loop, maakt er om de paar honderd meter een man een goedbedoelde complimenteuze opmerking. Variërend van “Wat zonde!” en “Ga eens zoenen!” tot “Mag ik meedoen?” en “Geile wijven!” Mijn vriendin en ik gaan niet meer uit, omdat we binnen een paar minuten een horde mannen om ons heen hebben verzameld als we samen dansen. Ook hier gaat dit gedrag gepaard met goedbedoelde complimenteuze opmerkingen, zoals “Je denkt dat je lesbisch bent, maar dan heb je mij nog niet gehad” en “Maar missen jullie dan niets tijdens de seks?” En nee, dan dansen we niet uitdagend. En we staan ook niet compleet verstrengeld te tongzoenen.

Mijn seksualiteit verheft me tot een openbaar lustobject. En nee, burgemeester, dat is geen compliment. Ik heb er niet voor gekozen. Het voelt onveilig.

Het probleem met complimenten als de uwe is dat ze vallen onder de categorie positieve discriminatie. En er is één ding ernstig mis met de term positieve discriminatie: het woord positief. Er is niets positiefs aan discrimineren door middel van een compliment. De goedbedoelde aard ervan maakt het onmogelijk om er boos om te worden. “Want het is toch zeker een compliment, stomme pot!” Onder het artikel  waarin u uw excuses maakt aan Monique reageren veel mensen op dezelfde manier. Ze vinden dat ze niet zo moet zeuren, het was tenslotte een compliment.

Ik hoop dat u ondertussen begrijpt dat het dat niet was, meneer van Zanen. En dat u snapt dat deze vorm van positieve discriminatie ervoor zorgt dat lesbiennes hun liefde gaan verstoppen, omdat ze simpelweg geen zin hebben om door hun seksualiteit constant in het middelpunt van de belangstelling te staan. Ook niet als het goed bedoeld is. Ze houden elkaars hand maar niet meer vast op straat en geven elkaar toch maar geen kus meer op het terras. En dat is pas echt zonde. Toch?