Open brief aan Rob Jetten: moed is geen risico, moed is het begin van vertrouwen

Beste Rob,

De formatie sleept zich voort. En met elke week groeit het gevoel dat Nederland niet vastloopt op te veel verschil, maar op te weinig moed. Moed om kleur te bekennen. Moed om te zeggen waar het echt om gaat.

In een scherpe LinkedIn-post schreef Jan Driessen, voormalig campagnestrateeg van Mark Rutte, deze week dat politiek uiteindelijk draait om betrouwbaarheid – niet om macht, rekensommen of angst. Ik kan me daar volledig in vinden. Zeker nu, in een tijd waarin de VVD en partijen als JA21 bewust proberen om GroenLinks-PvdA uit elkaar te spelen. 

Met het vertrouwde frame dat GroenLinks te radicaal zou zijn en de PvdA verstandiger, gematigder, bijna als een soort redder van links. Maar dat frame is niet alleen onjuist, het is ook doorzichtig. 

Het is de oude reflex van rechts: progressieve samenwerking verdacht maken zodra links constructief en realistisch blijkt te zijn. Het zegt meer over hun eigen koers dan over die van ons. De VVD die ooit stond voor redelijkheid en bestuurlijke degelijkheid, kiest steeds nadrukkelijker voor electorale angstpolitiek. Met JA21 als alibi schuift de partij verder richting een nationalistisch populisme dat haaks staat op het liberale erfgoed van weleer. 

Tegelijk zien we in het hele land dat samenwerking tussen VVD, GroenLinks en PvdA wél werkt. In provincies als Fryslân, Noord-Holland, Utrecht en Gelderland, en in talloze gemeenten, wordt gewoon bestuurd – met oog voor de samenleving, niet voor de onderbuik. Daar is politiek geen strijdtoneel, maar een oefening in vertrouwen. 

Toch lijkt Den Haag verlamd door de angst om te verliezen. De formatie is een schaakspel geworden waarin elke zet wordt afgewogen op peilingen, niet op principes. Maar politiek is geen rekenmachine. Het is, zoals Theodore Roosevelt het ooit verwoordde, het werk van “de man in de arena, wiens gezicht wordt ontsierd door stof, zweet en bloed.” 

Rob, jij weet als geen ander wat het betekent om verantwoordelijkheid te nemen. Je hebt dat laten zien in tijden waarin dat niet vanzelfsprekend was. Maar juist nu is het moment om te tonen dat samenwerking op inhoud sterker is dan framing op angst. Dat progressieve politiek niet bang hoeft te zijn voor haar eigen overtuiging. 

Dus mijn oproep aan jou is simpel: Laat je niet uit elkaar spelen door wie belang heeft bij verdeeldheid. Durf te verliezen, als dat nodig is om iets groters te winnen. En als de VVD blijft hangen in angstpolitiek en blokkades? Sluit dan desnoods een akkoord zonder de VVD. Want moed is geen risico, moed is het begin van vertrouwen.

Hartelijke groet,

Jaap Stalenburg 
Statenlid PvdA Fryslân

Naschrift: 
De LinkedIn-post van Jan Driessen, voormalig campagnestrateeg van Mark Rutte, waar deze brief op reageert, is hier te lezen.