Ook in Nederland leven we in een rape culture

Hoezo kun je dat moeilijk volhouden? Als er iets bewijst dat er hier wel verkrachtingscultuur bestaat, is het de toespraak van de persvoorlichter van Ajax aan het Ajax-personeel dat de vrouwen de dickpics van Marc Overmars niét aanhangig hadden moeten maken. Dickpics zijn niet onschuldig wanneer ze ongewenst worden verstuurd. Het zijn pogingen om ruimte op te eisen in het hoofd van vrouwen waar de verzenders geen recht op hebben. Het zijn manieren om vrouwen te domineren.

Als de kans -zelfs bij een bekende dader- groot is dat die daarmee weg komt én dat de meerderheid van de bevolking daarover zijn schouders ophaalt ('tja één op één is nou eenmaal moeilijk te bewijzen en we 'natuurlijk' mag een verdachte gewoon zijn mond houden want hij is nou eenmaal niet verplicht tot het geven van een toelichting want dan zou die wel eens het juridische speelveld tussen slachtoffer gelijk kunnen maken: en dat moeten we toch zeker niet willen....') dan is dat in het geheel geaccepteerd. Wat jij -en vele anderen doen- is alleen een lippendienst naar de slachtoffers. Woord en daad komen niet overeen. Het is huichelachtig. Wellicht -ik schreef het eerder- neem bij seksueel contact -zonder vormvereisten- in de wet op dat iedereen zich van andermans consent moet vergewissen. Niet om een administratieve cultuur hierom heen te ontwikkelen -juist niet!!- maar omdat dan de zwijgende verdachte door de rechter teruggefloten kan worden. Op het moment dat beide partijen moeten praten acht ik onze rechters zeer wel in staat om de omstandigheden van het geval te wegen en de ander er van uit kon gaan dat dit consent er was. Dus nogmaals: zonder vormvereisten. Er veranderd voor de meeste mensen dan niets. Die hadden sowieso al de sociale vaardigheden om dat consent op de juiste manier te duiden en zullen zich niet vlug in een positie geplaatst voelen om zich te verdedigen: het blijkt immers bij pratende partijen snel of er sprake is van een grensoverschrijdend gedrag. Ook een foute aangifte blijkt dan snel. Het hele opnemen van die 'verplichting tot vergissen' is dus indirect bedoeld om de zwijgende verdachte zijn wapens uit handen te nemen: deze zal op zijn minst moeten toelichten waarom hij kon denken dat er wel consent was. En een niet dader kan dat! In één op één situaties werkt het recht tot zwijgen immers onevenredig en onrechtvaardig in het voordeel van de daders zeker als er sprake is van machtsposities. In andere situaties waar zich dit voordoet stellen we ook eisen aan de te handhaven norm, eisen die ook getoetst kunnen worden. Het is dus géén trendbreuk en past volledig binnen alle normen die grondwet en EVRM ook wat betreft de bescherming van de dader bestaan. Die zijn er overigens niet voor bedoeld om een daadwerkelijke dader een vrijkaart te geven. En in één op één situaties werkt dat nou een maal zo. Je schreef 'het is in het geheel niet geaccepteerd'. Als je dat daadwerkelijk vind dan kan het niet anders zijn dan dat je de huidige situatie ook onbevredigend vind en niet zoals velen alhier (zie de discussies die o.a. een daan maar meerdere alhier) kunnen volstaan met datzelfde te melden maar op doorgevraagd uiteindelijk het probleem niet serieus nemen. Of, zelf wel de huidige normen wel (daar is die lippendienst weer) zeggen te omschrijven maar voor zich zelf de kans zeker niet uitgesloten zien dat ze in bepaalde situaties doe norm zelf niet in acht zullen nemen en daarom de vrijkaart in stand willen houden. Wie zal het zeggen...

"‘verplichting tot vergissen’ moet natuurlijk zijn 'vergewissen'.

@MG ow ja die lippendienst seksualiteit is intiem dat is lastig want je weet dus nooit of wat persoon a of persoon b zeggen waar is we hebben nog geen camera's in de slaapkamers en daar gebeuren allerlei zaken waarvan we niet weten of die wel door de beugel kunnen u zult zeggen - JUIST dat is het probleem - vrouwen kunnen niet vertellen dat ... Dat klopt, mannen ook niet ....maar als ik met een vrouw iets uitspook en zij gaat zeggen dat ik haar verkracht heb kun je er donder op zeggen dat ik een heel groot deel van mijn vrienden ga verliezen . Want ik ben van het sterke geslacht (seksisme) .. Mensen gaan de hele tijd met elkaar naar bed (en daar ben ik vaak jaloers op geweest want ondanks mijn knappe verschijning kan ik niet omgaan met seksuele signalen en herken ze pas als ik daadwerkelijk besprongen wordt of dat een vrouw geen blad voor de mond neemt) daar gebeurt van alles . Maar het lijkt erop dat tegenwoordig een dickpic (hoe onsmakelijk het me ook voorkomt ) gelijk staat aan het moedwillige penetreren van iemand. Ik foto van een piemel zet de lul voor lul in mijn optiek. Dat is geen aanranding dat is een blauwtje lopen. ( ik zei al dat ik knap was - ik heb vrouwen afgewezen met expliciet seksuele acties van hun kant) . Zijn vrouwen soms het zwakke geslacht? Let wel ; ik maak hier een onderscheid met verkrachting ; dat is het iemand tegen zijn/haar/het wil iemand te seksueel te belagen (al moet ik zeggen door het voorgaande dat ik bekende - ik hou er wel van als ik besprongen wordt door een vrouw dan hoef ik niet meer op mijn tenen te lopen - die hele teringzooi was hier in de jaren 80 al een ding en ik groeide op midden tussen de progressieve in die tijd - ik durfde geen vrouw aan te raken - nu komt de herhaling wegens dat we de conservatieve VS aan het nadoen zijn ... het is niet best) Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig en vrouwen zijn NIET het zwakke geslacht en mannen zijn NIET dominante hufters

@MG68 "dat de meerderheid van de bevolking daarover zijn schouders ophaalt": waar berust die bewering op? Ik zie juist een verheugende toename van de bewustwording rond grensoverschrijdend gedrag.

@Pater Ja, maar bij het constateren dat er een probleem is (wat gebeurd) hoort ook dat er binnen het rechtssysteem effectieve mogelijkheden zijn om daderschap als zodanig te kunnen behandelen. Ik heb het over de koudwatervrees en de bezwaren en dammen die daar tegen worden opgeworpen. Het rechtssysteem werkt in uitermate in het voordeel van de dader en in het nadeel van de klager en de wil om daar alleen al over mee te denken hoe dat te verbeteren ontbreekt in hoge mate.

@Griezel Daar waar geen probleem was zal ook niet geklaagd worden. En je constateert dat het ook heel vaak heel goed gaat. Jazeker! In aanvulling van de laatste zin van de schrijver: seks is één van de leukste dingen in dit land en in het over-over-overgrote deel van die contacten leid dat zeker niet tot enig trauma. Maar, ben je het met me eens dat in situaties waarbinnen dit wel tot problemen heeft geleid dat niet één van de partijen zijn niet zonder meer zou moeten kunnen beroepen op het recht om géén toelichting te geven? En dat dat een verbetering zou zijn voor de rechtspositie van de klager die nu op een dusdanige achterstand gezet wordt? In mijn ogen is dit -of vergelijkbaars- nodig om de balans te herstellen en op dit punt beter recht te doen (de rechtstaat te laten functioneren) daar niet alleen daders maar ook slachtoffers drager zijn van mensenrechten. Of vind je de huidige situatie bevredigend genoeg?

@MG1968 Het is allang zo dat het zwijgen van een verdachte in bepaalde situaties in zijn nadeel werkt. https://politie-verhoor.nl/wanneer-schreeuwt-het-bewijs-om-een-verklaring/

@Jozias Precies zoals ik schrijf. Het past volledig in de huidige rechtssystematiek, maar zoals ook uit dit artikel blijkt is dat 'allang meegenomen' wel het geval voor economische delicten, delicten met een direct lichamelijke gevaar (wapens). Bij seksuele delicten en minder specifiek het grensoverschrijdend gedrag is dit niet of nauwelijks het geval. In de termen van het artikel: blijkbaar schreeuwt het minder om een verklaring. En in mijn ogen doet het dat wel. Ben je dat wel met me eens, dat ook hier 'om een verklaring wordt geschreeuwd' en zo ja, hoe beoordeel je mijn suggestie daar in.

@mg1968 Als er DNA wordt aangetroffen, bijvoorbeeld met sperma na een verkrachting en de verdachte ontkend sex te hebben gehad dan vraagt dat om een uitleg. Uiteraard heeft de verdachte het recht om te zwijgen maar de rechter zal dat niet in zijn voordeel uitleggen. Als iemand wordt verdacht van sex met een minderjarige prostituee dan komt een verdachte er niet mee weg door niets te zeggen of te zeggen dat hij niet wist dat ze minderjarig was. Het feit dat hij zich daarvan niet overtuigd heeft wordt gebruikt om tot een veroordeling te komen. Soms vraagt een verdachte om een ID maar als dan blijkt dat de prostituee heeft gezegd meerderjarig te zijn en een vals ID heeft gebruikt dan is het weer een ander verhaal. Dus dit werkt al zo maar er moet wel een concrete verdenking zijn. Om te voorkomen dat iedereen zich moet verdedigen tegen iedereen die zomaar wat roept.

@Jozias Wat een omtrekkende bewegingen. Je schrijft: "Dus dit werkt al zo maar er moet wel een concrete verdenking zijn. Om te voorkomen dat iedereen zich moet verdedigen tegen iedereen die zomaar wat roept." Nee het werkt dus blijkbaar niet zo. Het heeft die ratio's tot gevolg waar een daan je al vaker op gewezen heeft. De dader komt weg. Om te voorkomen dat iedereen zich moet verdedigen die zomaar wat roept kies je ervoor dat een daadwerkelijk dader niets hoeft te duiden. De vraag was hoe te voorkomen dat niemand zich hoeft te verdedigen tegen mensen die daadwerkelijk een gerechtvaardigde klacht hebben. De situatie waar jij op duid, iemand die zich moet verdedigen tegen een onrechtvaardige klacht die kan dat, desgevraagd binnen een paar zinnen en dat weet jij ook. Degene die dat niet kunnen en zich welbewust op het grensgebied van het toelaatbare bevinden of er ver overheen: het is toch niet gek dat zij zich moeten verantwoorden. En ja die hebben inderdaad een probleem als ze moeten duiden, maar wel een bedoeld probleem. Je kunt wel wijzen op hoe het nu werkt en doen alsof dat voldoende is, maar het blijkt onvoldoende. Voldoende voor jou. Of je ziet het probleem niet of je kunt er mee leven. Ik vind dat wel onbevredigend. Ik ga er dan ook van uit dat je de directe vraag die ik stelde (die je niet beantwoorde): "Ben je dat wel met me eens, dat ook hier ‘om een verklaring wordt geschreeuwd’ met nee beantwoord en daarmee de vraag over een oordeel over mijn suggestie vervalt. Ik sluit mij aan bij Daan, je geeft wel in woord aan dat je de huidige situatie wel onbevredigend vind maar dat blijkt nergens uit je toelichting alleen uit het stellen. Sterker nog uit je toelichtingen blijkt eerder het tegendeel. Natuurlijk zou deze discussie een voorspelbaar verloop krijgen. En ja, dat vind ik jammer. En wat betreft die omtrekkende bewegingen: vind je nu wel of niet dat bij

Het mag niet maatschappelijk geaccepteerd zijn, maar het feit dat slachtoffers zo zelden gehoor vinden, duidt erop dat het op zijn minst oogluikend werd toegelaten vanuit de instituties omdat de belangen van de daders zwaarder wegen. Iemand van verkrachting beschuldigen is minder maatschappelijk geaccepteerd dan iemand verkrachten.

@natastique Hoe kom je er bij dat verkrachting maatschappelijk geaccepteerd zou zijn? Het feit dat slachtoffers zelden gehoor vinden komt wellicht ook omdat verkrachting wat anders is dan achteraf spijt hebben of geen nee durven zeggen. Iemand die verkracht is wordt door de zedenpolitie, slachtofferadvocaten en de samenleving zeker serieus genomen. Maar daarnaast moet je wel vaststellen of de situatie een (achteraf) onplezierige vrijpartij was, een verkrachting of achteraf als verkrachting is gebracht vanwege sociale druk uit de omgeving.

@mg1968 Ik leg met concrete voorbeelden uit dat hetgeen wat jij voorstelt nu al zo werkt dat in sommige gevallen het bewijs om uitleg vraagt dus dat als die uitleg ontbreekt het in het nadeel van de verdachte is. Het feit dat dat niet zo bij het ontbreken van consent, waar jij soms naar verwijst, is omdat die wet nog gewijzigd moet worden. Sex zonder expliciete consent is nu niet strafbaar. Ik maak helemaal nergens omtrekkende bewegingen. Ik geef alleen aan dat ik niet zou weten hoe het anders zou moeten/ kunnen zonder dat het middel erger dan de kwaal is. In de middeleeuwen was een beschuldiging vaak genoeg voor een veroordeling, vind ik geen verbetering. In Guantánamo bay zitten mensen vast zonder proces, vind ik geen verbetering. In de VS heb je jury rechtspraak en de doodstraf, vind ik geen verbetering. Allemaal voorbeelden waar het recht van de verdachte is beperkt ten gunste van het recht van het slachtoffer en waar Daan kennelijk voor open staat. Maar als jij of Daan voorstellen hebben wat wel een verbetering is dan hoor ik het graag.

@Jozias "Ik leg met concrete voorbeelden uit dat hetgeen wat jij voorstelt nu al zo werkt dat in sommige gevallen het bewijs om uitleg vraagt dus dat als die uitleg ontbreekt het in het nadeel van de verdachte is." Nee, dit heeft allen betrekking op technisch bewijs en niet op het toelichten van handelen. Je weet dat juist daar de schoen wringt. Daarnaast, als je je op het standpunt schaart dat het daadwerkelijk werkt dan zien we daarvan niet de resultaten. "Het feit dat dat niet zo bij het ontbreken van consent, waar jij soms naar verwijst, is omdat die wet nog gewijzigd moet worden. Sex zonder expliciete consent is nu niet strafbaar." Dat weet ik en ik wil niet eens zover gaan dat expliciete consent vereist is. Naast dat dat juist iets niet is wat in het sociale verkeer gaat werken reduceert het expliciete de hele mogelijkheid van de rechter wederom tot het het afvinken van een procedurele vereiste. Ik denk dat het hele patroon alleen te doorbreken is als de rechter daadwerkelijk aan waarheidsvinding kan doen en ultimo een echt instrument in handen heeft voor met betrekking tot een zwijgende verdachte. De schuldigverklaring. Juist door het niet stellen van vormvereisten dwing je de communicatie af. "In de middeleeuwen was een beschuldiging vaak genoeg voor een veroordeling, vind ik geen verbetering. In Guantánamo bay zitten mensen vast zonder proces, vind ik geen verbetering. In de VS heb je jury rechtspraak en de doodstraf, vind ik geen verbetering. Allemaal voorbeelden waar het recht van de verdachte is beperkt ten gunste van het recht van het slachtoffer en waar Daan kennelijk voor open staat." Dit zijn allen geen voorbeelden van beperkingen van het recht van de verdachte ten gunste van het recht van het slachtoffer. Dit zijn allemaal foute beperkingen van het recht van de dader ten opzichte van de staat. Er is hoogstens indirect sprake van een slachtoffer maar al helemaal geen sprake van een belang van een slachtoffer om de rechten meer in evenwicht te brengen. Je kiest juist die voorbeelden waar de grondwet en het EVRM wel op toeziet maar in het geval waar wij het over hebben bestaat de vrijheid die ik in mijn 'voorstel' beschrijf wel degelijk. Je had het overigens ergens in een andere reactie over 'vergelijkbaarheid', vind je daadwerkelijk het verlangen van een mogelijke dader dat die zijn handelen toelicht van hetzelfde kaliber als wat je hierboven beschrijft? Of principieel hetzelfde? Dat is het niet, ook niet binnen ons rechtssysteem. Dat mag je vinden maar daar bestaat domweg geen ondersteuning voor. "Maar als jij of Daan voorstellen hebben wat wel een verbetering is dan hoor ik het graag." Nee, want je schiet meteen in de jou bekende reflex van het 'zoals het nu is staat het opgeschreven en is het goed'. Je zou het niet eens kunnen zijn met mijn voorzet en dat is natuurlijk logisch want ik heb de wijsheid niet in pacht, maar als je het graag had gehoord dan had je dit gebruikt als startpunt van een discussie, waar je zelf je eigen smaakje aan gaf. Niets van dit alles. Je herhaalt gewoon je bekende riedeltje. Waarvan je wel zegt dat het niet werkt maar je niet open stelt om ook maar te denken over verandering. Gek genoeg doe je precies wat ik wil dat vermeende daders niet zouden moeten kunnen. Met de handen omhoog gaan staan en zeggen 'zoek het maar uit' het is niet in mijn belang om mee te praten.

@mg1968 Ik ben het met je eens hoor. Als die verplichting tot vergewissen in de wet is opgenomen dan zal de verdachte zich daar over moeten uitspreken. Wat ik al aangaf, bij sex met een prostitué is die vergewisplicht al aanwezig en leidt dat regelmatig tot veroordelingen ook bij een zwijgende of ontkennende verdachte. Mijn punt is dat die vergewisplicht er nu nog niet dus dat kun je nog niet toepassen maar als de wet wordt veranderd dat wordt dat natuurlijk anders. Mijn weerstand zit daar niet in. Mijn weerstand is gericht tegen het terzijde schuiven van essentiële waarborgen (die Guantánamo moet voorkomen) omdat het ‘even niet uitkomt’, want dat is waar Daan regelmatig mee komt (liever een verdachte onterecht veroordeeld dan is en verdachte onterecht vrijuit). Ik ben net als iedereeen tegen dat laatste maar niet ten koste van alles. Dus niet mensen veroordelen voor iets wat niet strafbaar is en niet mensen veroordelen zonder bewijs. Maar hoe je het wens of keert, bij welles nietes (waarbij dat laatste ook bij een vergewisplicht kan zijn) dan kan de rechter er nog steeds niets mee. Een verdachte zal alleen het hoognodige zeggen (ze zei dat ze wilde) ingefluisterd door de advocaat.

@Jozias Nou kijk, zo komen we ergens :) Dat die vergewisplicht er niet is begrijp ik natuurlijk en zal ook alleen toekomstige werking kunnen hebben vanaf het moment dat deze opgenomen is in de wet. Mijn voorstel was om deze op te nemen niet om alles wat nu speelt of heeft gespeeld zo te benaderen. Dat kan natuurlijk niet en ook ik hecht aan de rechtsbeginselen / rechtsbescherming. Je inhoudelijke opmerking dat het nog steeds een welles/nietes spelletje kan worden kan natuurlijk kloppen, maar hoe dan ook heeft de rechter dan instrumenten in handen om een verdachte die in zijn/haar ogen te weinig openheid van zaken geeft terug te fluiten met ultimo het aannemen van het ontbreken van consent. Ik zie rechters uitermate in staat om binnen dat proces het goede te doen en middels jurisprudentie een bevredigende invulling te geven. Dat is ook waarom ik geen vormvereisten wil stellen aan dat vergewissen omdat de omstandigheden waarbinnen seksueel contact plaats vind zich niet echt lenen tot generieke regels hoe dat vergewissen plaats zou moeten vinden. Nogmaals ik zie onze rechterlijke macht uitermate goed in staat om daar een goede weg in te vinden. Een weg waarbinnen die waarborgen waar jij het over hebt natuurlijk ook zijn plaats krijgen want nee, niet ten koste van alles maar hoe dan ook dient het 'makkelijk weg komen met / nauwelijks veroordeeld kunnen worden voor' geadresseerd te worden. Dat is namelijk ook in het belang van de rechtstaat en dit is de eerste reactie die je geeft waarbinnen je daar welwillend aan meedenkt in plaats van dat alleen te onderschrijven. Zoals je zelf al schrijft, het kan zeker werken, en op plaatsen waar vergelijkbare 'eisen' worden gesteld werkt het ook. Nog niet optimaal -het blijft balanceren- maar wel met een duidelijke verbetering. Nogmaals, ik heb de wijsheid natuurlijk niet in pacht en er zijn mensen die gespecialiseerd zijn op deze gebieden die waarschijnlijk een veel beter voorstel kunnen schrijven en uitwerken. Maar dat gebeurd niet omdat er in mijn ogen teveel mensen zijn die voor iedere mogelijke verbetering dwars voor gaan liggen. Of met de redenatie dat die er met behoud van rechten er niet is (wat volgens mij wel kan, zie mijn voorstel) of omdat het gewoonweg niet in het belang is van die mensen om daadwerkelijke daders ook daadwerkelijk veroordeeld te krijgen. Ben in elk geval blij dat jij enigszins om bent. Nog miljoenen te gaan ;)

Terughoudendheid is gepast waar het gaat om een beschuldiging van verkrachting? Een merkwaardige opvatting. Bij Ajax is de perschef boos dat vrouwen gelekt hebben over het wangedrag van Overmars. Niet terughoudend genoeg zeker. Een valse beschuldiging van verkrachting is verboden en strafbaar. Voor de rest: schreeuw het van de daken! "Want je moet nooit in de situatie terecht komen dat er straks niets meer kan." De heerlijkste zoenen, knuffels en vrijpartijen ontstaan door wederzijdse instemming. Zo moeilijk is dat echt niet Sonic.

@ Pater Je snapt heel goed wat ik bedoel terug. Verkrachting is een zware beschuldiging. Mag dat met feiten onderbouwd worden? En voor de rest sluit ik me aan bij u dat een valse beschuldiging van verkrachting strafbaar is. Ik denk dat u mijn woorden totaal verkeerd begrijpt. Wil geenszins beweren dat vrouwen terughoudend moeten zijn bij seksueel overschrijvend gedrag. Alleen dat het voor een man ook een heftig vergrijp is als het je wordt verweten.

Verkrachting was ook een manier om de eigenaar van de vrouw (man, vader, mannelijk familielid) te vernederen of te benadelen. Het leed de vrouw aangedaan telde niet. Verkrachte vrouwen worden nog wel eens vermoord of verstoten.

@Hanneke Kouwenberg verkrachting wordt niet voor niets ingezet in oorlog Verkrachters hebben voor mij dezelfde "status" als folteraars die terecht staan voor het Hof in Den Haag. Misschien zijn verkrachters in Nederland nog erger. In oorlogstijd kan iemand denken 'dit is de laatste keer dat het kan want zodadelijk wordt ik doodgeschoten'. Maar in Nederland is het vrede. Dus hier past geen nuance. De angst voor verkrachting/foltering hangt nog veel te zwaar in de lucht. Verkrachtingscultuur is geen overtrokken term. het hokjesdenken over wat en hoe mannelijke en vrouwelijke seksualiteit horen te zijn Niettegenstaande het verdrietige van dit allles kan ik hier om glimlachen: bij de laatste twee bruiloften waar ik aanwezig mocht zijn, is de man door de vrouw gevraagd.

Niks arme Joris. Hij bleef prima overeind. Mooi gesprek op basis van gelijkwaardigheid. Met plezier en soms ongemak naar zitten kijken. Maar een beetje masochisme kan geen kwaad tegenwoordig. Het lijkt wel of we ons constant veilig en fijn moeten voelen, terwijl levenslessen juist niet in die zone te vinden zijn.

Joris Luyendijk wilde duidelijk recht doen aan zijn eigen bevindingen. En stelde zich m.i. consequent en nederig op. Dat maakte hem juist geloofwaardig.

"Bescheiden" is in dit verband eigenlijk een beter woord dan "nederig".

Dank voor je openhartigheid. Ja 200 jaar is kort voor een cultuuromslag. Alleen is het wel zo dat zorgen voor de voortplanting en nageslacht wat anders is dan de vrouw als gebruiksvoorwerp zien. Ik zelf ben benieuwd wat de rol van porno hierin is. Over primitieve lustgevoelens gesproken. En ik vraag me ook af of de mannelijke seksualiteit strijdig is met intimiteit. Zoals jij het schrijft kennelijk niet, maar hoe kan het dan toch dat 1 op de 3 vrouwen te maken krijgt met seksueel overschrijdend gedrag?

De gemiddelde vrouw uit de lagere standen moest 200 jaar geleden nog gewoon werken voor de kost vaak op het land en in de huishouding en dan niet in hun eigen eenkamerwoning. Thuisblijven was voor de elite tot de dames daar er genoeg van kregen niks nuttigs om handen te hebben. Kinderen werkten ook vanaf een jonge leeftijd. Niet alleen kinderen maar ook ouders stierven aan allerlei ziekten en er werd regelmatig hertrouwd. Gezinnen met stiefkinderen waren heel gebruikelijk. Inderdaad een heel andere tijd.

Het boek over arbeiderswoningen (16 vierkante meter!!!) op Groninger dorpen van 1900 tot 1950 van Joop Tilbusscher was locaal een verkoopsucces. https://noorderkrant.nl/artikel/967168/tweede-druk-boek-zestien-vierkante-meter.html

Off topic: Over vrouwenarbeid is niet zoveel bekend. Student Tilly Uil interviewde in de jaren 80 Groningse landarbeidsters uit het interbellum voor haar scriptie. Ook al was het not done dat gehuwde vrouwen werkten, moesten ze wel. Hun mannen verdienden niet genoeg om ze thuis te houden. Dat zal in de eeuwen ervoor niet veel anders geweest zijn. https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:RD.nl,19870430:newsml_7fab81b82565cae8d2f49f5212054e09

@marietje De rol van porno is afhankelijk van wie het maakt denk ik. Je hebt tegenwoordig ook porno gemaakt door vrouwen (qua regie bedoel ik). Ook bij porno kan je er voor kiezen om lust op verschillende manieren uit te beelden. Ik denk overigens dat ook veel mannen te maken hebben met seksueel overschrijdend gedrag. Dat vrouwen er vaker over klagen komt door het machtsverschil. Op het moment dat de machtsverhoudingen anders zijn gedistribueerd, zal dit veranderen. Als ik tegen jou zeg "Ik vind je lekker, ik wil met je neuken", dan is dat pas seksueel overschrijdend wanneer jij je hierdoor in een hoek gedrukt voelt. Dat kan situationeel zijn, maar ook gewoon omdat jij je belaagd voelt. Vaak komt dit door ongelijkwaardige machtsverhoudingen. Maar als jij je niet belaagt voelt en mij gewoon van repliek kan dienen, dan is de machtsverhouding blijkbaar in evenwicht en ben je hooguit verbaasd of geïrriteerd. In de meest ideale situatie blijven er alleen de echte verkrachtingszaken over, waarbij daders veel meer doen dan alleen seksueel overschrijdend gedrag vertonen. Deze mensen zul je altijd houden, net zoals je moordenaars hebt.