Onze Minister van Asfalt

Als ik zo het regeerakkoord lees en de begroting van Infrastructuur en Milieu doorneemt, dan zoek ik naar een hoofdlijn, een overkoepelende visie. Infrastructuur en Milieu zijn tenslotte onderwerpen van de lange termijn. Het beeld dat voor mij uit de stukken opstijgt is echter geen lange termijn visie maar een heel andere. Ik zie van rechts de asfalteermachines het land intrekken, op de hielen gevolgd door hijgende automobilisten die nu wel eens de beloofde 130 km willen rijden op de spitsstroken. Dat lukt niet, want elk nieuw stuk weg staat binnen zes maanden weer vast. Links zien we de laatste groene ondernemers, de talentvolle jongens en meisjes van onze TU’s en het groene durfkapitaal over de horizon naar het buitenland vertrekken.

Want tot ieders stomme verbazing schaft DE ondernemerspartij van Nederland  de succesvolle belastingregeling voor groen beleggen en het voordeel van groen rijden af. Na het afschaffen van deze regelingen wil de regering wél een GreenDeal met het bedrijfsleven sluiten. Een succesvolle deal sluiten vereist vertrouwen. En dat vertrouwen wordt ondermijnd doordat diezelfde regering verdragen en afspraken met buurlanden niet nakomt. Hoe gaat de Minister vertrouwen herstellen dat er met haar deals te sluiten zijn? Dit terwijl ze ook, het lijkt wel bewust, afkoerst op een confrontatie met onze buurlanden en de EU vanwege geschonden richtlijnen en niet nagekomen verdragen. Hoezo Law en Order kabinet.

Mijn rechtse collega’s mogen graag schamperen dat windmolens op subsidie draaien. En dat het goedkoopste antwoord op de klimaatcrisis kernenergie is. De werkelijkheid is dat juist fossiele energie en kernenergie op grote schaal gesubsidieerd worden. Producenten en grootverbruikers van aardgas, rode diesel, kerosine, kernenergie en kolen: onderzoek toont aan dat er jaarlijks 7,5 miljard aan belastinguitgaven en subsidies heen gaat. Hoe verhouden die enorme subsidies zich met het gedachtegoed van de VVD dat een gelijk speelveld, zo min mogelijk overheidsingrijpen in de vrije markt, verreweg het beste is? Zelfs ondernemers zeggen: schaf ze maar allemaal af, schoon en fossiel, en dan komen onze milieu en klimaatdoelen sneller dichterbij. GroenLinks wil in ieder geval een onderzoek of deze smak belastinggeld -bij elkaar hebben we het over 9 miljard-  wel nuttig besteed wordt in tijden van financiële crisis.

Dit is ook de regering die vindt dat ondernemers hun eigen broek op moeten houden. Geldt dat ook voor kernenergie? Hebben wij de verzekering van deze regering dat er geen onderhandse afspraken zijn met de toekomstige exploitanten van een kerncentrale over allerlei garanties, vrijstellingen en zachte leningen? Er is namelijk geen kerncentrale ter wereld die niet op de een of andere manier mee-eet uit de overheidsruif.

Dan bereikbaarheid: GroenLinks is ook heel erg voor meer asfalt, maar dan het rode soort, in smalle lange stroken. Hoe staat het met het hoofdnet van fietspaden? Het asfaltbeleid van deze regering is adembenemend, zeker voor mensen met een longziekte, en oorverdovend; vooral voor 300.000 mensen die nu al ’s nachts wakker liggen van de herrie. Volgens de ministers eigen ambtenaren van het Planbureau voor de Leefbaarheid wordt bereikbaarheid niet beter met meer asfalt maar is een prijskaartje voor wegvervoer onontkoombaar. De minister van Volksgezondheid zei recent dat elke dode er één teveel is. Dat geldt blijkbaar niet voor verkeer. Uit berekeningen blijkt dat het verhogen van de snelheid van 120 tot 130 tot ca 16 extra doden en een flink aantal zwaargewonden kan leiden. Harder rijden geeft ook meer herrie en viezigheid. Ik wil graag van de minister weten waarom zij ook op dit punt haar eigen PBL negeert.

Verder voert deze Minister een crashdieet-beleid in voor het stads- en streekvervoer. Zelf denkt ze dat het mooi slank is maar anderen zien dat de botten door het vel steken. Volgend jaar al wordt er 80 miljoen weggehaald bij de exploitatie van het regionaal OV en dat loopt later op tot liefst 370 miljoen per jaar.  Dat kan niet anders dan leiden tot uitgeklede dienstregelingen. GroenLinks vindt dat een gemiste kans; wij pleiten al heel lang voor meer en beter OV. (Dat had trouwens ook heel wat Kamerleden met een strafblad gescheeld).

Na het geweifel van de VVD fractie willen we als GroenLinks helderheid dat de Minister de hoofdconclusies van het IPPC accepteert. Als je onder 2 graden temperatuurstijging wilt blijven is het merkwaardig je ambities te verlagen en dat realistisch te noemen. We willen concrete plannen zien hoe de Minister in ieder geval de lagere EU doelen gaat halen want haar eigen Planbureau zegt dat dat met de huidige plannen niet gaat lukken.

Kortom hebben we hier alleen met een Minister van Infrastructuur, zeg maar een Minister van Asfalt van doen, of gaan we in haar een waardige opvolger van Nijpels en Winsemius zien, een groenrechtse Minister die ook voor klimaat en milieu opkomt.