Onze hersenen kunnen onze emoties corrigeren
• 13-10-2013
• leestijd 2 minuten
Onze waarnemingen worden mede bepaald door onze gevoelens, maar er is hoop
Je bent chagrijnig en een beetje droevig omdat je partner een half uur te laat op de afspraak komt voor het etentje dat jullie hebben omdat je vijf jaar bij elkaar bent. “Sorry, het liep uit op mijn werk en ik kon echt niet weg”, of “zijn ze bij de Amstelkade nog bezig met de weg, je komt er niet langs” zal niet helpen. Je blijft bedroefd.
Hecht hij er dan zo weinig belang aan? Iemand moet prioriteiten stellen, zeker je partner. Dus je blijft in een sombere bui. Die partner gaat nu zijn uiterste best doen om nog iets leuks van de avond te maken, maar door je eigen emotie ben je alleen maar in staat zijn gedrag op basis van je eigen emoties te interpreteren. Zie je wel: hij ziet het niet meer zitten. Zo gaat het met mensen. Hun waarnemingen worden mede bepaald door hun gevoelens. Maar er is hoop. Het hoeft niet de hele avond zo door te gaan, want de hersenen hebben een systeem om dat te corrigeren.
Onderzoekers hebben zelfs de plaats gevonden waar waarnemingen en interpretaties gecorrigeerd worden: de supramarginale gyrus. In experimenten hebben de onderzoekers eerst mensen gezocht die nog al sterk door hun eigen gevoelens hun waarnemingen laten vertroebelen. Daarna keken ze bij die mensen via een MRI-scan naar welke gebieden vooral effectief waren als emoties voor misverstanden zorgden in de waarneming. Die zaten allemaal in die gyrus.
Vervolgens probeerden ze activiteiten in dat gebied te beïnvloeden via magnetische manipulatie door de schedel heen. Dat veroorzaakt geen schade en je kunt er activiteiten mee onderdrukken. En jawel, als de activiteiten in de gyrus onderdrukt werden, waren er beduidend meer missers in de waarneming. De onderzoekers concluderen daaruit dat in die gyrus dus een systeem zit om verkeerde waarnemingen te corrigeren. Dat is het onderzoek: duidelijk en eenvoudig.
Maar in de wetenschap moet een onderzoeker ook uitleggen wat dat betekent. Ze denken dat door het leven in groepen mensen subtiele sociale systemen moeten hebben, om fouten van de hersenen te voorkomen en te herstellen. Het klinkt enerzijds als een open deur en anderzijds als iets dat je op basis van dit onderzoek niet helemaal kunt concluderen.
Ik wil overigens wel geloven dat onze hersenen niet alleen waarnemingen doen en dat de emoties die door ons hoofd razen daar een rommeltje van kunnen maken, maar ook dat nog ergens ons gezonde verstand huist.
Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek