Joop

Onze beschaving redden in de coronacrisis

  •    •  
17-04-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
Schermafbeelding-2020-04-17-om-10.01.54
Iedereen moet offers brengen om samen uit deze crisis te komen, en zijn eerlijke deel betalen
Door: Mahir Alkaya en Eduard van Scheltinga
Onze samenleving zit momenteel vol solidaire initiatieven. Het coronasteunpakket voor de economie mag deze solidariteit niet aantasten. Maar daar lijkt het nu wel op. Dit VVD-kabinet neemt in korte tijd een indrukwekkende hoeveelheid stimulerende maatregelen om bedrijven en banen op de been te houden in de coronacrisis. Het kabinet heeft de komende drie maanden maar liefst twintig miljard euro nodig voor het steunpakket en stelt in totaal tot wel negentig miljard euro beschikbaar te hebben.
Maar waar komt al dat geld vandaan? Minister Wopke Hoekstra impliceerde dat we al deze miljarden klaar hebben liggen toen hij zei: “Onze zakken zijn echt heel diep en ik ben bereid om ze allemaal te legen.” Totdat financieren met de geldpers van De Nederlandsche Bank mogelijk is, moet minister Hoekstra dit geld lenen op de financiële markt.
Later zullen de schuldeisers het geld terug willen en we hebben in het verleden gezien wat er dan gebeurt. Na de financiële crisis van 2008 liep de staatsschuld met miljarden op, onder meer omdat de banken gered moesten worden. Die werd vervolgens afgelost met de grootste bezuinigingsoperatie op de publieke sector sinds de Tweede Wereldoorlog. Met onze zorg, onderwijs, openbaar vervoer en sociale huur hebben we de redding van banken betaald. Er werd maar liefst 52 miljard euro bezuinigd op de publieke sector. Dat leidde tot lage lonen, personeelstekorten en hoge werkdruk in wat de pijlers onder de samenleving zijn. Dit was een grove aantasting van de solidariteit in ons land.
Juist nu de publieke sector onze samenleving tijdens de coronacrisis op de been houdt, mag niet nog een keer gebeuren wat er tijdens de vorige economische crisis gebeurde. VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer prees onlangs in Buitenhof dat ons land in goede tijden gespaard had voor slechte tijden. “We zijn schathemeltje rijk. Dat vermogen moeten we nu losmaken”, zei De Boer. En inderdaad, sinds de crisis van 2008 zijn de tien procent rijkste Nederlanders er 140,2 miljard euro op vooruit gegaan. Dat geld kunnen wij nu goed gebruiken in de samenleving. Ook het Nederlandse bedrijfsleven ging het voor de wind. Er werd sinds 2008 elk jaar opnieuw gemiddeld 158 miljard euro aan winst uitgekeerd aan aandeelhouders. Dat is 1892 miljard euro in totaal sinds 2008. Ondertussen daalde de winstbelasting steeds verder. Van 48 procent in 1980 naar 21,7 procent in 2021 volgens de plannen van het kabinet.
De meest vermogenden hebben in de geschiedenis nooit eerder zoveel geld gehad en bedrijven hebben nooit eerder zoveel winst gemaakt als de laatste jaren. Terwijl ze steeds minder belasting zijn gaan betalen. De rijksten hebben jaren van hun geld kunnen genieten. Maar in een crisis als deze is dat geld beter te gebruiken dan voor een extra miljoenenvilla. Laten we dat geld gebruiken om de crisis te overwinnen. Alleen samen krijgen we deze crisis onder controle.
We moeten in ieder geval twee dingen doen om solidariteit in de crisisaanpak te organiseren. Ten eerste moeten we de noodmaatregelen met een progressieve crisisbelasting op de hoogste vermogens financieren. De sterkste schouders moeten ook echt hun eerlijke deel betalen. Ten tweede moeten we de jarenlange winsten in de private sector aanspreken. Dat kan met name door bedrijven te verplichten om geen dividend uit te keren aan aandeelhouders maar dat geld te gebruiken om medewerkers van inkomen te voorzien.
Iedereen moet offers brengen om samen uit deze crisis te komen, en zijn eerlijke deel betalen. In 2008 mislukte dat. De rijksten zijn er toen enorm op vooruitgegaan, terwijl de armsten slechter af waren en de publieke sector in grote problemen werd gestort. Zo een aantasting van solidariteit mag niet nog eens plaatsvinden. Samen en solidair de crisis aanpakken is een kwestie van beschaving.
Mahir Alkaya, Tweede Kamerlid van de SP Eduard van Scheltinga, medewerker Wetenschappelijk Bureau van de SP
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (23)

Minoes&tuin
Minoes&tuin19 apr. 2020 - 9:59

Ik dacht dat de beschaving al verloren was!

Gandalf2
Gandalf218 apr. 2020 - 9:23

“Dat kan met name door bedrijven te verplichten om geen dividend uit te keren aan aandeelhouders maar dat geld te gebruiken om medewerkers van inkomen te voorzien.“ Dit zou je aandelen minimaliseren, dividend is als het ware de rente voor het geleende geld. Geen hond gaat nog investeren in aandelen zonder dividend en maximale risico’s. Ook zou deze actie de pensioenfondsen buitengewoon hard raken. Persoonlijk vind ik dat de overheid bedrijven die het niet redden maar wel belangrijk zijn moeten nationaliseren. Betaald met publiek geld, dan ook eigendom van de staat. Toekomstige winsten gaan dan naar de staatskas en kunnen dan weer gebruikt worden voor andere doeleinden.

Le Chat Botté
Le Chat Botté18 apr. 2020 - 8:06

Ik stel een btw systeem voor waarbij de vervuiler betaalt. De aanbieder van een dienst of product moet zelf aantonen over de hele keten wat de sociale en ecologische voetafdruk is van het product of de dienst. Kleine voetafdruk: lage btw. En andersom. De btw staffels worden op Europees niveau gelijkgeschakeld en zowel intern als extern (buitenlandse handel) toegepast. De staffels worden steeds zo bijgesteld, dat alle productieketens minder voetafdruk gaan maken. De opbrengsten worden gebruikt om een ontspannen samenleving met een hoogwaardige levensstandaard van te financieren, bijvoorbeeld d.m.v. een onvoorwaardelijk basisinkomen. Op deze wijze worden ook de economische spelers onderworpen aan het democratisch proces, en daarmee aan het algemeen belang van menselijke samenlevingen en de levensvoorwaardelijke biotooo die wij aarde noemen.

Minoes&tuin
Minoes&tuin18 apr. 2020 - 7:21

En daarom steken we heel veel geld in Booking.com, een bedrijf dat miljarden winst maakte, nog vorig jaar, en geen cent belasting betaalde hier? Dan ook nog kijkend naar de functie van het bedrijf? Neem dat alles tezamen en het is de opmaat naar disaster. D66 ten top. Links moet groeien, en dan bedoel ik niet fake-links, en niet zo zuinig ook. Anders gaan we precies dezelfde kant weer op of nog erger. Ik zal het niet meer meemaken maar ik vrees voor het nageslacht.

Polletje2
Polletje217 apr. 2020 - 18:03

Tijd voor een "New Green Deal" : "The 1920s had been a period of continuous tax-cutting by Republican administrations, but after the stock market crash of 1929 federal revenue plummeted so dramatically that the government could not fulfill its basic functions. Even President Hoover had to relent, and the Revenue Act of 1932 was enacted. (...) Federal taxes were the most progressive in U.S. history after the New Deal (for example, top marginal income tax rates were 91% from 1954 through 1963) and remained so through the postwar golden age of U.S. economic dominance - https://livingnewdeal.org/glossary/income-and-wealth-taxes-1934-1941/

P Haan
P Haan17 apr. 2020 - 17:29

Maar de publieke sector wordt toch gefinancierd door het bedrijfsleven? Of heb ik niet goed opgelet op school?

3 Reacties
Klaas Punt
Klaas Punt17 apr. 2020 - 19:23

Dat krijg je er van als je steeds maar achter die lekkere kippetjes aanrent. Het bedrijfsleven betaalt steeds minder belasting over de winst.

Max6
Max617 apr. 2020 - 21:12

@Klaas De meeste belasting 'van het bedrijfsleven' gaat natuurlijk via loonbelasting, premies, etc... verder daalt inderdaad de vennootschapsbelasting, maar de dividendbelasting (dus de belasting op uitkering van de winst) stijgt voor het MKB. Maar de publieke sector wordt natuurlijk gewoon helemaal betaald uit de reële economie, dus door bedrijven en hun werknemers.

Klaas Punt
Klaas Punt18 apr. 2020 - 9:55

Max - als je bedoelt dat iedereen met een baan de publieke sector (zijn we dus allemaal) betaalt heb je volkomen gelijk. Wij allen dragen belasting af in de vorm can IB en BTW en nog wel een paar porties. Dit laat onverlet dat de post Winstbelasting de afgelopen jaren om voor mij onbegrijpelijke redenen sterk gedaald is. Er schijnen zelfs grote bedrijven te zijn die geen bijdrage leveren aan de inkomsten van ons land, hun werknemers natuurlijk wel. En als hun verliezen waar dan ook op de wereld hier verrekend worden, zit er toch iets mis.

GHS
GHS17 apr. 2020 - 13:17

Draghi heeft de rente tot bijna nul verlaagd. Iedereen kon gemakkelijk geld lenen. Hij heeft de kraan wijdwagen open gezet. En daar is gebruik van gemaakt. Maar het is toch geleend geld. Hoe kunnen nu al die mensen dadelijk hun schulden terugbetalen

1 Reactie
Uitgekleed
Uitgekleed17 apr. 2020 - 15:38

Veel huiseigenaren hadden hypotheken van 6% min of meer. Velen waren in staat deze dure hypotheek om te zetten naar een met 2% min of meer. Hiermee is hun schuld makkelijker af te betalen met als gevolg minder schuld. Dat hebben bedrijven ook gedaan hun schuldenlast wordt dan ook minder. met een beter rendement op winst. Een van de redenen dat beleggers meeprofiteren.

MountEverest
MountEverest17 apr. 2020 - 11:56

De Rijksbegroting bedroeg in 2019. 305 miljard euro (305.000.000.000 euro). Dat is ongeveer 40% van het BBP. Dat geld wordt vrijwel allemaal verdiend in het bedrijfsleven. Als de economie met 15% daalt, zal dat onvermijdelijk gevolgen hebben voor de belastinginkomsten. Veel bedrijven die het overleven, zullen al blij zijn als ze quitte spelen, dus al verhoog je de vennootschapsbelasting met 20%, dan komt er toch veel minder belasting binnen dan voor de crisis. Een ding is zeker, we zullen nog met weemoed terugdenken aan de Rijksbegroting van 2019. In het uiterste geval kan de aardgaskraan weer open gedraaid worden en kunnen we weer gas exporteren. Dan moeten de Groningers wel op royale wijze gecompenseerd worden. Wat de SP vergeet is dat er zonder bedrijven geen werk is en er ook geen inkomsten zijn. Het is daarom in ieders belang om bedrijven te redden. Lukt dat niet dan gaat een enorme hoeveelheid kennis en welvaart verloren. De meeste Nederlanders delen die mening, daarom krijgt de SP meestal niet meer dan 10% van de stemmen.

2 Reacties
P Haan
P Haan17 apr. 2020 - 17:27

Op de Noordzee is gas en olie genoeg, Groningen is daar niet voor nodig hoor.

Klaas Punt
Klaas Punt17 apr. 2020 - 19:38

Mount - maar nu ziet het er naar uit dat de meeste Nederlanders zullen moeten inleveren, linksom of rechtsom. Veel van de kiezers die jij als trouw stemvolk van vvd/d66 ziet gaan er fors op achteruit. Je denk toch niet dat een paar maanden minimaal niets kost. Dus er is een goede kans dat kiezers gaan nadenken en net als ikzelf tot de conclusie komen dat het anders moet. Een groter deel van de belasting moet opgebracht worden door bedrijven, het tegen elkaar op bieden van landen moet afgeschaft worden. En zoals elders opgemerkt, de globalisering is over de grens van nuttig geschoven. We hoeven niet voor elk product de laagste lonen in de verste hoeken van deze aarde te zoeken.

Uitgekleed
Uitgekleed17 apr. 2020 - 9:46

Hetzelfde dreigt weer te gebeuren.als de ECB vrij baan krijgt probleemlanden monetair te financieren

2 Reacties
Rode druppel
Rode druppel17 apr. 2020 - 12:03

Gegeven de omstandigheden is de sleutel in handen van de ECB.

Uitgekleed
Uitgekleed17 apr. 2020 - 21:29

Daar lijkt het wel op. Als de zuidelijke landen en Duitsland met Frankrijk een transferunie willen dan kunnen wij als enige niet uitstappen. Blokkeren kan wel maar Rutte cs zijn niet echt begaan met onze zelfstandigheid wat nodig is om te blokkeren. Persoonlijke motieven spelen ook een rol.

Gi Raf
Gi Raf17 apr. 2020 - 9:41

Eindelijk schudt de SP de ''progressieve'' gedoogveren weer eens af. Helemaal waar dat er door Rutte3 en gedogers flink uitgedeeld wordt. Alsof het niet op kan. En dan natuurlijk vooral aan de rijken en hun ondernemingen. Van multinational tot ZZP. Van 90% van salariskosten tot gratis ZZP bijstand zonder partnerinkomen/vermogenstoets. Teveel om op te noemen. Alleen wordt er niet bijgezegd wie dadelijk de rekening moet gaan betalen. Normaal gesproken een doodzonde maar daar hebben populisten lak aan. Worden ondernemingswinsten dadelijk zwaarder belast? Gaan de subsidies als ZZP subsidie omlaag? Of gaat de rekening straks naar die ander.

Minoes&tuin
Minoes&tuin17 apr. 2020 - 9:29

Vergeet het maar, dat gaat niet gebeuren!

JoostdeV
JoostdeV17 apr. 2020 - 8:37

De SP (en PvdA en GL) zou moeten verwoorden wat onder een groot deel van de bevolking leeft: We willen geen terugkeer naar de situatie die we hadden voor de Crisis, we willen beter. Als het BBP 15% afneemt, heeft de economie dezelfde omvang als in 2007. Heel veel mensen zijn er sinds dat jaar nauwelijks op vooruitgegaan. Het is een goed idee om rendementen van een eventuele heropleving dit keer niet in de zakken van een kleine groep te laten verdwijnen maar verstandiger te verdelen over een grotere groep.

3 Reacties
Jorah
Jorah17 apr. 2020 - 10:16

Iedereen wil altijd beter. Het beter van het linkse blok zou voor mij (en de meeste andere Nederlanders) waarschijnlijk enkel achteruitgang betekenen. Dat is waarom links nog minder dan 1/3 van de tweede kamer zetels in handen heeft.

Daniel Blank
Daniel Blank17 apr. 2020 - 11:59

Ik denk dat het voor veel mensen geen probleem is om terug te gaan naar 2007. Alles alles terug gaat naar die tijd en de pijn evenredig wordt verdeeld. En bij dit laatste wringt de schoen....ook zouden de kosten 15% moeten teruggaan. Dus huren, hypotheek lasten, etc etc.

Max6
Max617 apr. 2020 - 13:20

@Joost In 2007 hadden de mensen nog geen mobiel, geen Netflix, Spotify of Disney+... de omzet van de horeca is met 70% gestegen sinds 2007... is allemaal groei van de welvaart En dan hebben we het nog niet eens over de groei in de zorg en andere overheidsuitgaven... is ook welvaart. Ik vind het lastig vergelijken...