Onverantwoord avontuur van Shell op Noordpool

2012 gaat voor Shell de geschiedenisboeken in als rampjaar. Het miljarden verslindende project op de Noordpool, ten noorden van Alaska, liep uit op een totale mislukking die wereldwijd de publiciteit haalde. Toch wil Shell het financieel ongewisse en ecologisch onverantwoorde avontuur in Rusland voortzetten. De aandeelhouders moeten Shell vandaag op de algemene aandeelhoudersvergadering aanspreken op het risico van nog meer financiële en reputatieschade.

Shell claimt graag dat het over alle kennis en techniek bezit om veilig in arctische omstandigheden naar olie te boren. Dat bleek vorig jaar grootspraak. Na een historische serie missers ziet Shell voorlopig af van nieuwe proefboringen in de Tsjoektsjen- en Beaufortzee, ten noorden van Alaska. Enkele dieptepunten: de beveiligingsklep tegen olielekkages – de blow out-preventer – barstte tijdens tests ‘als een bierblikje’. Het boorplatform Kulluk liep tijdens een storm op de rotsen. En op het boorschip Noble Discoverer brak eerst brand uit, waarna de Amerikaanse kustwacht tijdens een inspectie zestien overtredingen van milieu- en veiligheidsvoorschriften constateerde.

Het is maar de vraag of Shell de 4,5 miljard dollar die het sinds 2005 heeft geïnvesteerd in zijn hachelijke Arctische project terugverdient. Natuurbeschermingsorganisaties, waaronder het Wereld Natuur Fonds (WNF), en de lokale bevolking waarschuwen al jaren dat het technisch niet mogelijk is om op de Noordpool veilig offshore olie- en gasboringen uit te voeren. Het Franse Total heeft om die reden erkend dat olieboringen op de Noordpool te risicovol zijn.

Toch blijft Shell er na zijn mislukking in Alaska bij dat het bedrijf technisch superieur is en veilig kan werken op de Noordpool. Het tekende vorige week een overeenkomst met de Russische energiereus Gazprom om in het Noordpoolgebied samen te werken. Het gebrek in Rusland aan veiligheids- en milieuwetgeving en aan voorschriften voor transparantie zijn extra reden tot zorg. Dat zouden ook de aandeelhouders van Shell zich moeten aantrekken.

Shell heeft in 2012 zelf bewezen dat aan offshore olie- en gasboringen op de Noordpool onverantwoorde risico’s kleven. Olielekkages zijn in de extreme weersomstandigheden een reëel gevaar. Een ongeluk betekent vrijwel zeker een ramp voor de kwetsbare arctische natuur die voor Shell zal uitlopen op een financiële strop van ongekende omvang. Dat risico moeten investeerders en aandeelhouders zich realiseren als vertrekkend topman Peter Voser vandaag verantwoording aan ze aflegt. Shell speculeert met hun geld en vraagt een blanco cheque om verder te gaan met een financieel ongewis en ecologisch onverantwoord avontuur op de Noordpool.

cc-foto: US Coastguard. De Noble Discoverer van Shell