Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Ontwikkelingssamenwerking verdient een beter imago (en betere leiders)

  •  
15-08-2019
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
96 keer bekeken
  •  
29matu

© Afbeelding: 29matu

'We hebben echt geen tekort aan bewijs dat het geven van cash aan arme mensen werkt. We hebben vooral een tekort aan leiders die hun nek ervoor durven uit te steken'
In de Volkskrant verscheen deze week een artikel van Carlijne Vos over cash transfers via mobiele telefonie. De methode van het direct geven van cash in plaats van het meedoen in projecten van NGO’s is de afgelopen jaren een steeds populairder instrument geworden voor ontwikkelingssamenwerking. Niet zo vreemd, zo laat Vos zien. Het is namelijk een zeer effectief om mensen uit de armoede te helpen. De zorgen dat mensen vooral met een fles bier onder een boom gaan zitten luiwammesen blijken naar het rijk der mythen verbannen te kunnen worden. Toch stuit het artikel op Twitter op veel verzet. “Niet doen. Het is corrupt en een maffiazooitje” en “Hoeveel miljarden zijn er al niet verkwanseld?” zijn enkele sceptische, zeg maar gerust wrokkige, reacties.
Iedereen die zoals ik in de sector ontwikkelingssamenwerking werkt maakt dergelijke reacties al jaren mee. Dat Vos juist laat zien dat het direct geven van geld een manier is om corruptie en bureaucratische instanties te omzeilen lijkt er niet toe te doen. Dat extreme armoede, honger en kindersterfte in 30 jaar hard zijn afgenomen evenmin.
Fabels Nee, sceptici vinden altijd wel nieuwe stokken om mee te slaan. De afgelopen jaren zijn bevolkingsgroei en migratie misschien wel favoriet. Want waarom zouden we hulp geven aan landen als het niet werkt, maar juist zorgt dat mensen maar baby’s blijven krijgen en hierheen migreren? Net zoals de mythes rondom het direct geven van geld zijn deze fabels even onjuist als hardnekkig. Eén simpel Wikipedia-lesje demografische transitie leert ons dat de bevolkingsgroei die Afrika doormaakt past bij een continent dat in ontwikkeling is, zoals Europa dat ook was in de 18 e en 19 e eeuw. Voor migratie idem dito: ook dit past juist bij een continent dat in de lift zit.
Het maakt alleen niet uit. Deze feiten zijn allang bekend bij iedereen die ze wil kennen. Al in 2010 publiceerden Joseph Hanlon, Armando Barrientos en David Hulme het boek Just Give Money to the Poor : een indrukwekkend pleidooi, gebaseerd op vele succesverhalen van het simpelweg geven van cash aan arme huishoudens in ontwikkelingslanden. We kunnen bibliotheken vullen met de publicaties die er sindsdien zijn verschenen die hetzelfde bevestigen: we hoeven niet allemaal zo moeilijk en argwanend te denken, want direct cash geven werkt!
Successen We hebben dan ook geen reden meer om te denken dat het probleem in ontwikkelingssamenwerking zelf zit; zoals het vroeger wellicht wel geweest is. Er zijn genoeg positieve resultaten. Het probleem zit hem vooral in de communicatie rondom ontwikkelingssamenwerking, en een schrijnend gebrek van belangrijke spelers om de successen te benoemen. Nog steeds schilderen politici als Wilders en Rutte ontwikkelingssamenwerking af als respectievelijk “bodemloze put” en “liefdadigheid”. En nog steeds maken organisaties als Save the Children en UNICEF reclamespotjes om kleine bijdragen te vragen voor zielige kinderen. Allen dragen ze bij aan het beeld dat er in al die jaren niets zou zijn veranderd. Ondertussen wijzen linkse politici vooral op de noodzaak en de rechtvaardigheid ervan, maar niet op haar effectiviteit. Hoe goed bedoeld ook, het is eerder een verkrampte bedelpoging dan een uitnodiging om samen te werken aan een goed businessmodel.
We hebben echt geen tekort aan bewijs dat het geven van cash aan arme mensen werkt. We hebben vooral een tekort aan leiders die hun nek ervoor durven uit te steken en een frisse, krachtige boodschap willen verkondigen. Een boodschap over dat we allang niet meer alleen waterputten bouwen. Dat het Nederlandse beleid voor ontwikkelingssamenwerking effectiever is dan ooit. En dat we juist in Nederland, waar we mensen uit uitkeringen en schulden proberen te ‘helpen’ door ze vol onder druk te zetten, erg veel kunnen leren van hoe effectief het is om arme mensen zonder voorwaarden cash te geven. Wie o wie wil die boodschap voor z’n rekening nemen?
 
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.