Koning Charles' bezoek aan Frankrijk afgelast vanwege pensioenrellen
Ons neoliberaal economisch systeem is per definitie grensoverschrijdend
Het neoliberale mensbeeld is ronduit arrogant, zo niet hufterig.
Het is een boeiende, cruciale, maar ook verwarrende tijd. Het is een tijd van een nieuwe stroom van emancipatie, waarbij grensoverschrijdend gedrag tussen mensen boven tafel komt, bespreekbaar wordt gemaakt en daar waar nodig is, aangepakt en omgezet naar een cultuur waarin dit hopelijk niet meer voorkomt.
De klimaatcrisis zou je ook kunnen zien als een teken van grensoverschrijdend gedrag vanuit het economisch systeem dat dominant is, de neoliberale variant van het kapitalisme, waarin materie en geld geen middel meer zijn, maar een doel op zich zijn geworden. Hierdoor worden mens en natuur als gebruiksvoorwerp beschouwd dat onvermijdelijk leidt tot grensoverschrijdend gedrag ten opzichte van de aarde, maar ook ten opzichte van mensen. Kijk maar naar de toeslagenaffaire, kijk maar naar de gaswinning in Groningen, kijk maar naar je eigen werkveld waarbij, wantrouwen, geld en dwingende controle steeds meer de basis is in plaats van vertrouwen en menselijkheid.
Precies wat ik Lucille Werner bij Humberto Tan hoorde zeggen, ook al zit ze voor een politieke partij in de Tweede Kamer die de neoliberale economie enthousiast ondersteunt; het is de menselijkheid die ontbreekt. In dit geval bij de televisieomroepen. Ze pleitte voor het minder nadruk leggen op de kijkcijfers, waardoor een machtscultuur ontstaat die grensoverschrijdend gedrag in de hand werkt. Tegelijkertijd dwingt het kabinet waar de partij van Werner deel van uitmaakt, de omroepen tot een scherpe concurrentiestrijd dat, jawel, het uitgangspunt is van het neoliberale gedachtengoed. Hoe schizofreen kan het zijn.
Het neoliberale mensbeeld is ronduit arrogant, zo niet hufterig. De neoliberale mens stelt zich boven alles en iedereen. Ziet alles als een gebruiksvoorwerp voor zijn doel; namelijk het bereiken van zoveel mogelijk welvaart. Hem mag geen strobreed in de weg gelegd worden, hij accepteert in dit doel geen enkele grens. Dat is zijn definitie van vrijheid, het zoveel mogelijk verwerven van geld en materie. De vrije markt en concurrentie zijn de vormen om dit doel te bereiken. Alle geluk wordt uitgedrukt in materie. Zijn status wordt ontleend aan de hoeveelheid geld en materie. Het doel heiligt de middelen, de neoliberaal kent geen empathie met zijn medemens, dier of natuur. Alles is immers een gebruiksvoorwerp. Rijkdom is het uitgangspunt, armoede is een keuze.
The point is that greed is good. Greed is right, greed works. Greed clarifies, cut through, and captures the essence of evolutionary spirit. Deze neoliberale moraal uit de film Wallstreet (1987) van Oliver Stone is niet alleen gangbaar op de beurs, maar is de afgelopen 40 jaar door de toenemende privatisering en vermarkting gemeengoed geworden in heel onze samenleving. Tot aan de politiek en overheid toe, die, blijkt telkens uit parlementaire onderzoeken, structureel geld boven mensen stelt. Daarmee zijn burgers tegenover zich plaatst en dus verantwoordelijkheid is voor de polariteit in onze samenleving.
Er is een enorme kloof tussen burgers en politiek, nog maar een derde van alle mensen in Nederland heeft vertrouwen in de overheid. Ook dat is schizofreen, want de meeste mensen blijven maar stemmen op politieke partijen die de neoliberale economie aanhangen, terwijl het precies dat systeem is dat een wig drijft tussen mensen onderling, maar ook tussen politiek en burgers. Het lijkt erop dat de meerderheid verslaafd is geraakt aan zijn verschillende vormen van welvaart en het behoud daarvan sterker is dan het algemeen belang en het verlangen naar meer menselijkheid en verbinding.
Er zijn twee stromingen tegelijkertijd gaande. Vanuit een collectieve, menselijke behoefte aan fundamentele gelijkwaardigheid, ongeacht ras, gender of achtergrond, komt een niet te stuiten beweging waardoor grensoverschrijdend gedrag boven tafel komt. En een stroming vanuit het neoliberale systeem, dat zich steeds verder verdicht vanuit dwingende controle. Die de menselijkheid steeds verder uitperst met door geld gestuurde regels en procedures. Autoritair en ondemocratisch opgelegd door de machthebbers van het neoliberalisme. Die met hand en tand hun macht en verworvenheid proberen te handhaven en te vergroten, waarbij het klimaatbeleid vooral een winstmodel moet zijn en niet een fundamentele hervorming van een systeem dat met grof geweld de grenzen van de natuur overschrijdt.
We kunnen niet aan de ene kant het probleem van grensoverschrijding oplossen en tegelijkertijd een economisch systeem willen handhaven dat grensoverschrijding juist als basis heeft, omdat het daar zijn winstmaximalisatie uit haalt. Een deel van het probleem hierbij is dat door de rationalisering van beleid, verdere digitalisering, technologische ontwikkeling en robotisering, het contact met mensen steeds minder wordt. Want dat kost geld. Maar maakt grensoverschrijding ook onpersoonlijk, waardoor niemand zijn verantwoordelijkheid neemt. Zie onze premier Rutte, die tegelijkertijd zegt dat hij zich doodschaamt voor zijn rol in de vele schandalen die zijn regeerperiode kent, maar hier geen enkele consequenties aan verbindt. Hij deed immers wat binnen het neoliberale systeem als normaal wordt beschouwd, dat is wat hij verstaat onder het nemen van verantwoordelijkheid.
Het is een goed ding dat steeds meer mensen melding maken van grensoverschrijdend gedrag, maar we lossen dit niet op door maar krampachtig vast te houden aan een economisch systeem dat gebaseerd is op het overschrijden van grenzen, vanuit een moraal en mensbeeld dat geen enkele grens accepteert. We kunnen niet anders, dan het neoliberalisme te zien als een mislukt experiment en daarvan leren. Dat welvaart niet los te koppelen is van welzijn en dat deze in balans dienen te zijn. Dat in deze verbinding en balans tussen welvaart en welzijn de natuurlijke grens wordt gelegd voor ons economisch systeem. En dat dit zijn positieve gevolgen zal hebben voor hoe wij als mensen met elkaar omgaan, met respect voor elkaar en voor de natuur.
Ik kan niet anders benadrukken dat we komende woensdag hierin onze verantwoordelijkheid moeten nemen door te stemmen tegen partijen die het neoliberale systeem als basis van onze economie willen handhaven en verder uitbouwen.
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (16)
Een uitstekende, mooi geformuleerde beschouwing. [De neoliberale mens stelt zich boven alles en iedereen. Ziet alles als een gebruiksvoorwerp voor zijn doel; namelijk het bereiken van zoveel mogelijk welvaart. Hem mag geen strobreed in de weg gelegd worden, hij accepteert in dit doel geen enkele grens. Dat is zijn definitie van vrijheid,….de neoliberaal kent geen empathie met zijn medemens, dier of natuur. Alles is immers een gebruiksvoorwerp....Tot aan de politiek en overheid toe, die, blijkt telkens uit parlementaire onderzoeken, structureel geld boven mensen stelt.] Heel goede typering! [We kunnen niet anders, dan het neoliberalisme te zien als een mislukt experiment en daarvan leren. Dat welvaart niet los te koppelen is van welzijn en dat deze in balans dienen te zijn.] Precies.
Die laatste zin volgend blijft er dan niet zoveel over om op te stemmen. Het probleem hier is dat de mensen die er alle baat bij hebben te gaan stemmen de mensen zijn die er nooit voordeel bij hebben dat te doen. Zij maken het kleinste deel van de bevolking uit.
Indrukwekkend correct. Helemaal eens met @GilbertM, maar als ik naar de peilingen kijk voor de Provinciale Staten verkiezingen ben ik bang dat het nog een stuk erger kan. Dat het neoliberalisme er nog een fascistisch sausje bij krijgt.
Goed stukje. Het neoliberalisme was/is een heel vreemde, populistische doctrine geweest. Neoliberalisme baseert zich op een soort van sociaal darwinisme. We zouden allemaal 'predators' zijn en de wet van de natuur is wat telt. Dit heeft neoliberalisme gemeen met fascisme, dat ook uit gaat van sociaal darwinisme, alleen op een andere manier.Er zijn nou eenmaal winners en losers en alles is een permanente strijd van allen tegen allen Als we kijken naar darwinisme, dan zien we dat neoliberalisme een karikatuur maakt van darwinisme/naturalisme. Ja, de mens heeft egoïstische/gewelddadige trekken, daar moeten we eerlijk in zijn. Maar, de mens is ook een zoogdier en is geneigd om te leven in groepsverband en heeft daardoor een sterk emotioneel/sociaal ontwikkeld vermogen. Filosofisch gezien, is neoliberalisme erg populistisch/zwak Goed, neoliberalisme beweert dat spullen mij gelukkig maken. Dit is onjuist. Laat ik het zo zeggen. Ik heb liever een gelukkig leven met niet heel veel spullen en dure auto's, dan heel veel dure auto's zonder geluk. Snap je wat ik bedoel? Ik ben liever arm en zelfverzekerd/trots/vitaal, dan rijk en onzeker/ongezond etc. Ik heb rijke mensen gekend, die onzeker, verward en ongezond waren/zijn. Ik zou niet met ze willen ruilen. Volgens de neoliberaal lieg ik dit allemaal, maar hij/zij kan niet in mijn hoofd kijken Een op de drie mensen heeft nog vertrouwen in de politiek en toch scoort VVD nog steeds hoog? Ik vind dat hier iets niet klopt.
We moeten dit betoog wel een beetje nuanceren. Ik denk dat er wel degelijk neoliberale ideologen geweest zijn, die verlangde naar vrede en harmonie. Milton Friedman, wilde een negative income tax. Als deze tax erdoor gekomen was, zag het neoliberalisme er misschien wel heel anders uit en was het veel houdbaarder. Men heeft niet Friedmans hele programma uitgevoerd. Ik heb het hierboven over de neoliberalen, die een sociaal darwinistische/fascistische predator/prey aan hun staatsliberalisme geven. De wallstreet boys, de Ayan Rands etc, etc. Ik vind het sociaal darwinistische verhaal, in zowel fascisme als neoliberalisme tekort schieten. Fascisme geeft er meer een nationalistische draai aan. Iedere natie is een predator of een prey, zegt de fascist. Neoliberalen brengen dat terug op het individuele niveau. Iedere consument/producent is een predator/prey op 'de arbeidsmarkt' en meer niet. In deze manier van denken, delven we allemaal het onderspit uiteindelijk. Ik heb geen zin om mijzelf te bewijzen, op 'de arbeidsmarkt'. Ik hoef niet rijk te worden, ik hoef je erkenning niet. Val dood, Mark Rutte
Inderdaad, de dikke-ik-mentaliteit waar Rutte zogenaamd op tegen is. Helaas ben ik alles behalve optimistisch, het is wat het is. Zelfs al stoppen we met het dansen op de vulkaan, dan gaan ze er over de grens vrolijk mee door.
Zijn partij, staat voor niets anders dan dikke ikke en dan uitgedrukt in materiële zin. We zien hierin hoe verward Rutte in zijn denken is.
Even tussendoor. Als persoon die weleens wat met marketing doet, vind ik de spot van de VVD echt steengoed! Het heeft een heerlijke -boer koekoek-achtige- sarcastische kwinkslag, het appelleert aan kiezen voor calvinistische stabiliteit (onrust is slecht voor de handel!) en het zet tegelijkertijd D66 een hak door de VVD te profileren als het redelijke midden. Dat je niet hondsbrutaler kunt liegen en misrepresenteren, doet daar niets aan af.
Het ''neoliberaal economisch systeem'' is een soort ''eindtijd'' die de geschiedenis gelijkenissen kent, die redelijk wordt omschreven onder ''financialisering:" [F]financialisering een terugkerend fenomeen, dat telkens de "herfst" van een cyclus in het wereld-systeem aanduidt, het einde van een periode van ontwikkeling. Zulke cycli beginnen steeds met een expansie van de materiële productie (de "reële economie") in de centra van de wereldeconomie, tot die centra dermate veel kapitaal opeengehoopt hebben dat de winstmarges onder druk komen te staan door overaanbod. De concurrentiestrijd verhardt, eerst tussen kapitaalbezitters onderling, daarna tussen staten die elk het financiële kapitaal binnen de eigen grenzen willen hebben. De staten vertragen het optreden van een crisis door schulden aan te gaan, zodat er steeds een periode van ruim een halve eeuw ligt tussen de signaalcrisis die de financialisering inluidt en de eindcrisis, waarbij het centrum van de wereldeconomie naar een andere locatie verhuist. https://nl.wikipedia.org/wiki/Financialisering Wat duidelijk in beeld komt wanneer we de ontwikkeling van de productie in een grafiek bij de Financial Times zien: https://twitter.com/RnaudBertrand/status/1634467963930804224/photo/1 De enorme groei in China is niet voornamelijk afkomstig van export, maar van de interne markt. Het wordt groot zoals de VS ooit groot werd. Hier ligt de kern van lokale en globale sociaal economische strijd.
"Het is een goed ding dat steeds meer mensen melding maken van grensoverschrijdend gedrag, maar we lossen dit niet op door maar krampachtig vast te houden aan een economisch systeem dat gebaseerd is op het overschrijden van grenzen, vanuit een moraal en mensbeeld dat geen enkele grens accepteert." Goed betoog van Tim Ribbens, dat ik helemaal kan onderschrijven. Daar voeg ik aan toe: het neoliberale kapitalisme overschrijdt ook territoriale grenzen, leidt tot oorlogen, zoals nu in Oekraïne. Oekraïne wordt gekoloniseerd door de Europese Unie, die dit land een neoliberaal dwangregime oplegt: privatisering van publieke voorzieningen, verkwanseling van onmetelijke percelen landbouwgrond aan multinationals, uitbuiting van de arbeiders en aantasting van het arbeidsrecht. Het Associatieverdrag met de EU, dat president Janoekovitsj in 2013 weigerde te ondertekenen, leidde in 2014 tot de Maidan-coup en een complete burgeroorlog. Vanwege de machtshonger van de EU wordt Oekraïne aan stukken gescheurd. De oorlog met Rusland is hier een rechtstreeks gevolg van: want het inlijven van Oekraïne in de NAVO, met -letterlijk- een pistool op de borst van president Zelensky, is een existentiële dreiging voor Rusland. Rusland MOET hierop antwoorden. Voor wie het niet geloven wil, luister naar de Amerikaanse veiligheidsexpert prof. John Mearsheimer: John Mearsheimer | The U.S. is DESTROYING UKRAINE - YouTube
@GMathh, het is toch echt Poetin die heel recent nog heeft aangegeven dat hij het groot Russische rijk wil herstellen. Maar dat zal ook wel een neoliberale kronkel in z'n hoofd zijn.
Kijk dat youtube filmpje nou maar, a little bit of naivety Alle grootmachten waren/zijn imperialistisch ingesteld. Zowel de communistische grootmachten, als de neoliberale grootmachten. Zowel de NAVO als Rusland.
A little bit of sunshine 13 mrt. 2023 - 12:40 "@GMathh, het is toch echt Poetin die heel recent nog heeft aangegeven dat hij het groot Russische rijk wil herstellen." Poetin had met zijn inval in Oekraïne een beperkte doelstelling: - 'demilitarisering', dwz. Oekraïne uit de NAVO - 'denazificatie', dwz. verandering van de regering of van het beleid. Niet de verovering van het hele land was het doel, daarvoor was de Russische aanvalsmacht, ca. 190.00 manschappen, veel te klein in verhouding met het Oekraïense leger.
De feiten spreken je tegen. Europa erkent de onafhankelijkheid van Oekraine, Putin expliciet niet. Die zegt het bestaat niet en we willen het Russische rijk terug Het waren Russen, die die groepen in he so controleerden Het was Rusland die een invasie begon Het is Rusland die bezet, annexeert en koloniseert. Dat je fan bent van een tweedehandse opinie maker heeft geen gewicht. Nada.
Paul Spijkers 14 mrt. 2023 - 10:01 "De feiten spreken je tegen." De feiten spreken me niet tegen. Op de eerste plaats "Europa" erkent niet de onafhankelijkheid van Oekraïne, dat doen afzonderlijke landen, al dan niet EU-lid. Ook Rusland erkent Oekraïne. De inval van Rusland in Oekraïne in februari 2022 is een REACTIE op inmenging door met name de Verenigde Staten in dat land. Oekraïne zou een NAVO-bolwerk worden gemaakt en daarmee een existentiéle dreiging -door de V.S.- voor Rusland. In 2014 werd de wettige president Janoekovitsj verdreven door een extreem-rechtse staatsgreep, de 'Maidan-coup', georkestreerd door Amerika. De nationalistische overgangsregering werd gevormd door direct ingrijpen van de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Victoria Nuland. Zij wees de nieuwe premier aan: Arseni Jatsjenjoek (2014-'16). Over 'onafhankelijkheid van Oekraïne' gesproken. Rusland beschouwde de burgeroorlog tussen de Donbass-'republieken' en de regering in Kiev als een interne zaak van Oekraïne. De Akkoorden van Minsk moesten dat regelen, maar die zijn door president Poroshenko niet uitgevoerd. Ondertussen werd het Okraïense leger door de V.S. getraind en uitgerust als een de facto NAVO-leger. In 2008 had Rusland de 'rode lijn' getrokken: Oekraïne opnemen in de NAVO betekent oorlog. Amerika heeft bewust op deze oorlog aangestuurd. Uw 'tweede hands opiniemaker', John Mearsheimer, is hoogleraar aan de Universiteit van Chicago.
Hear hear! Hopelijk zijn alle crisissen die we nu ervaren onderdeel van de pijn die bij groeien hoort. Ik verheug me op een streven naar nieuwe balans in de wereld.