Onruststokerij

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwing schrijft Tamara Venrooy (VVD) op Twitter: “Cohen schetst wel heel eenzijdig beeld over de zorg; ik zie geen geloofwaardig alternatief wel veel onruststokerij. PvdA gaat voorbij aan de vergoedingsregeling. Er is geluisterd naar mensen die geen PGB meer krijgen maar waar thuiszorg niet kan leveren.”

En hier zit nu precies het knelpunt. Het Persoons Gebonden Budget (PGB) is in het leven geroepen voor mensen met een langdurige zorgvraag, die zelf de regie over leven willen en kunnen voeren en omdat de thuiszorg niet in hun behoefte kon voorzien.

Wat er nu gebeurt is dat de zorg weer verplicht in natura moet worden afgenomen, tenzij een zorgaanbieder de zorg niet kan leveren. Het is niet meer de zorgvrager die bepaalt hoe hij zijn zorg wil, maar de zorgverzekeraar en de zorgaanbieder. Zij hebben onderling contracten met elkaar en maken prijs- en pakketafspraken. De keuzevrijheid in de vorm waarin je zorg ontvangt wordt daarmee afgenomen. Een substantieel onderdeel van het leven in eigen regie, dat waar de VVD altijd voor heeft gestaan, en zegt nog steeds te staan.

Er is inderdaad geluisterd naar een aantal mensen, er komt nu een verlengde armconstructie (PGB voor gevorderden), voor mensen die zo’n complexe zorgvraag hebben dat geen enkele aanbieder in natura die zorg op zich kan of durft te nemen. Maar ook hier geldt een absurde constructie, zoals een zorgplan dat inhoudelijk beoordeeld gaat worden door de zorgverzekeraar. Een commerciële organisatie die kijkt naar cijfers, beoordeelt vanachter een bureau en geen kaas heeft gegeten van de medische en persoonlijke individuele situatie.

Het mag duidelijk zijn dat deze constructie verhoudingsgewijs maar voor een kleine groep mensen geldt. Een belangrijke groep, dat zeker, maar niet minder belangrijk zijn de mensen met een minder grote zorgvraag die nu met behulp van PGB zelfstandig kunnen leven, wonen en werken. Deze groep koopt – nu nog – met het PGB goedkoper zorg in dan wanneer deze door een instelling zou moeten worden geleverd. En deze zorg sluit ook nog beter aan op de behoefte van de zorgvragers. Zij kunnen de zorg aanpassen aan hun leven, in plaats van hun leven aan de zorg aan te moeten passen.

Vanaf 1 januari 2014 zijn deze mensen gedwongen terug te gaan naar de tijd waarin de thuiszorg gaat bepalen wie er komt, hoe laat iemand komt, hoeveel tijd er voor een hulpvraag is en op welke manier deze wordt uitgevoerd. De woorden van de coalitiepartijen klinken heel mooi, de intenties zijn ongetwijfeld goed, maar hun beeld staat mijlen veraf van de realiteit.

De argumentatie dat mensen vrijheid houden doordat ze zelf hun aanbieder en zorgverzekeraar kunnen kiezen raakt kant noch wal. Aanbieders zijn er maar weinig en de kleine aanbieders, mensen met innovatieve ideeën, komen niet tussen het grote geweld van de alles bepalende zorgverzekeraars, er wordt simpelweg geen contract met ze afgesloten.

Het veranderen van zorgverzekeraar is al net zo min aan de orde. Je moet je huidige hulpmiddelen (rolstoel, scootmobiel, hoog/laag bed, spraakcomputer, etc.) inleveren, alles weer opnieuw aanvragen en maar afwachten of je nog dezelfde voorziening krijgt. Keuzevrijheid en kwalitatieve zorg in eigen regie zijn dus een utopie onder de plannen van dit kabinet.

De “onruststokerij” is terecht beste mensen van de VVD. Essentiele punten als criteria, onafhankelijke beoordeling, keuzevrijheid en eigenregie zijn niet geregeld. Het PGB, uitgaan van het individu en leven, wonen en werken naar vermogen dat is toch waar de VVD voor staat? Wat gaat de VVD doen om deze keuzevrijheid en leven in eigenregie te waarborgen?