Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Ongelijke verhoudingen in het Sinterklaasfeest

  •  
31-10-2013
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Binnen de Sinterklaaslegende bestaat geen ruimte voor een geëmancipeerde knecht
Het Sinterklaasfeest wordt niet gevierd met de intentie mensen te kwetsen. Toch gebeurt dat. Hoe komt dat? De stereotypes die gebruikt worden representeren een archaïsche hiërarchische verhouding tussen blanke man en zwarte knecht.
Niet alleen is de blanke een man en oud, wijs en altruïstisch, en personifieert daarmee een oud-christelijk mannelijkheidsideaal (waar we sinds recente ontwikkelingen binnen de Katholieke Kerk wellicht vanaf willen); de knecht is zwart, van onbepaald geslacht en is een all together jolige entiteit die onvoorwaardelijk (maar veelal knullig) ten dienste staat van de blanke man.
Daarmee bestaat binnen de Sinterklaaslegende geen ruimte voor een geëmancipeerde knecht: een die haar/zijn identiteit bepaalt aan de hand van haar/zijn geslacht, culturele achtergrond, autonomie en zelfbeschikking, en verbondenheid met anderen op voet van gelijkwaardigheid. Waarden die we graag in kinderen terugzien. Kinderen snappen wellicht deze verhoudingen en waarden niet. Dat hoeft ook niet. Ze internaliseren de ongelijke verhoudingen die hen feestelijk worden voorgeschoteld als zoete koek.
Door het vieren van het Sinterklaasfeest vieren we onbedoeld ongelijke verhoudingen. Hoe leuker we het maken, hoe hardnekkiger die verhoudingen deel zullen blijven uitmaken van de perceptie van onze leefwereld. We leren kinderen dat het leuk is dat een blanke man wordt omringt door identiteitsloze zwarte knechten. Door krampachtig vast te houden aan ‘het authentieke karakter’ van dit volksfeest, zeggen de voorstanders van een onveranderd Sinterklaasfeest dat het representeren van discriminerende verhoudingen niet kwalijk is. Dat mag, maar getuigt geenszins van beschaving.
Beschaving is namelijk in hoeverre een cultuur recht wil doen aan de ander. Nederland is vol van deze anderen: mensen die zich elk jaar opnieuw schamen, gekwetst voelen en geconfronteerd worden met hun onmenselijke geschiedenis. Het zou Nederland niet misstaan dit geluid serieus te nemen en hier iets aan te willen doen.
Hoe kan het toch dat Nederlanders zich zo druk maken om hoe Rusland omgaat met LGBT’s, wanneer nadenken over hoe het Sinterklaasfeest gezuiverd kan worden van discriminerende elementen als een belediging jegens ‘onze’ cultuur wordt ervaren? Is onze cultuur niet ook dat we zorg dragen voor elkaar? Dit binnendijkse volk gaat prat op haar tolerantie, begrip, vooruitstrevendheid en zorg voor de ander. Als we daar geloofwaardigheid aan willen toevoegen moeten we die overtuigingen ook in actie omzetten.

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (12)

NicoSchouten
NicoSchouten31 okt. 2013 - 9:57

Waren en zijn er dan geen ongelijke verhoudingen tussen mensen met dezelfde huidskleur????? Wat is er discriminerend in taakverdelingen met verschillende zeggenschap? Bestaat er geen culturele evolutie? Leidt rollenspel tot een verkeerde perceptie? Zo ja, moeten dan niet heel veel toneelstukken verboden worden? Alsmede sprookjes? De schrijver generaliseert een specifiek gedrag van bepaalde historische personages naar een algemeen geldende perceptie van en over alle mensen van verschillende huidskleur in andere tijden. Er worden suggesties op suggesties gestapeld waarin de bewijskracht gezocht moet worden in het woordje 'onbedoeld'. Dat mensen van verschillende huidskleur een rol spelen in een volksfeestje zou men eerder als een teken van emancipatie moeten zien, waarin alleen nog een vrouwspersoon aan ontbreekt. Maar aangezien iedereen van verschillende huidskleur en geslacht zowel Sinterklaas als Zwarte Piet kan spelen is dit ook geen probleem. En kinderen komen daar op een gegeven leeftijd achter.

neutralist
neutralist31 okt. 2013 - 9:57

@Piet zo is het precies! En die witte

Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman31 okt. 2013 - 9:57

Uitstekend geschreven!

HomoRidenti
HomoRidenti31 okt. 2013 - 9:57

"Hoe kan het toch dat Nederlanders zich zo druk maken om hoe Rusland omgaat met LGBT's, wanneer nadenken over hoe het Sinterklaasfeest gezuiverd kan worden van discriminerende elementen (..)" Nou ben ik anti-Piet, maar ik vind deze vergelijking niet zo snugger. Het probleem voor LGBT's in Rusland is wel wat groter en meer accuut dan die van minderheden in Nederland. Buiten de sterk aanwezige haat tegen LGBT's onder de Russische bevolking is er ook nog de staatsterreur jegens die groep. LGBT's die hun aard uitdragen verdwijnen in gevangenissen, als ze al niet in elkaar worden geslagen door gangs. De consequentie van uw stelling zou betekenen dat Nederland zijn afkeur hierover zou moeten opschorten zolang er nog niks aan het ZP probleem wordt gedaan. Dat lijkt me nogal onwenselijk. En daarom is uw vergelijking niet zo snugger.

JoopSchouten
JoopSchouten31 okt. 2013 - 9:57

De 'archaïsche hiërarchische verhouding tussen blanke man en zwarte knecht' geeft een eenzijdig beeld. Met eenzijdige stukjes schrijfsels zoals deze worden mensen slecht geïnformeerd, versterkt in eigen denken en daardoor steeds opgefokter. 'Nederland is vol van deze anderen: mensen die zich elk jaar opnieuw schamen, gekwetst voelen en geconfronteerd worden met hun onmenselijke geschiedenis.' Dit klopt maar heeft geen fuck men de oeroude geschiedenis van De Piet te maken noch met de baas-knecht verhouding. Pak racisme aan waar het werkelijk plaatsvindt en niet over de rug van een kinderfeest omdat mensen denken dat De Piet er een spiegel van zichzelf in zien. ... Over racisme gesproken. Ik werd jaren geleden uitgenodigd op de bruiloft van de dochter van mijn Ghanese vriend Bashiro en werd daar door enkelen behandeld als 'de knecht' van mijn oudere vriend. Stel dat ik met mijn verschijning in Ghana zou hebben geleefd? Zouden autochtone Ganezen de eigen folklore en cultuur aanpassen omdat ik door mij door witgeschminkte mensen mij beledigd zou kunnen voelen? Schei toch uit met die nonsens.

FransAkkermans1947
FransAkkermans194731 okt. 2013 - 9:57

"Door het vieren van het Sinterklaasfeest vieren we onbedoeld ongelijke verhoudingen." Dat is zo. De een is geleerder dan de ander. Sinterklaas is een wat domme oude opa en Zwarte Piet een slimme jonge gast die met zijn tijd meegaat. Ik lijk op Sinterklaas. Ik moest eerst opzoeken wat een narratieve identiteit is en vervolgens een LGBT. Toen begreep ik het wat beter. Maar ik moet niet zeuren. De leraar moe niet bugien, de leerling moet klimmen. e zo'n ongelijk verhouding.

Jansen & Jansen
Jansen & Jansen31 okt. 2013 - 9:57

[Toch gebeurt dat.] Een stelling die niet klopt. Het sinterklaasfeest laat mensen zich ten onrechte gekwetst voelen doordat ze het feest verwarren met bijvoorbeeld het discriminerende gedrag van een collega die hen Zwarte Piet noemt.

WilWortel
WilWortel31 okt. 2013 - 9:57

"Beschaving is namelijk in hoeverre een cultuur recht wil doen aan de ander. Nederland is vol van deze anderen: mensen die zich elk jaar opnieuw schamen, gekwetst voelen en geconfronteerd worden met hun onmenselijke geschiedenis. Het zou Nederland niet misstaan dit geluid serieus te nemen en hier iets aan te willen doen." http://www.bmgn-lchr.nl/index.php/bmgn/article/download/URN%3ANBN%3ANL%3AUI%3A10-1-109887/8615 Geeft wat meer context. En kijk vooral naar de plaatjes.

1 Reactie
FransAkkermans1947
FransAkkermans194731 okt. 2013 - 9:57

Dat is een interessant en leerzaam stuk geschiedenis. Het doet me herinneren dat de SP en GL die afbeelding op de Gouden Koets eruit wilden halen en naar een museum wilden verbannen. Ik vond dat geen goed idee. Dat is nou geschiedenis wegmoffelen. De SP heb ik nog niet gehoord over Zwarte Piet maar ik kan het gemist hebben. Nu is Zwarte Piet veel geliefder dan de Gouden koets, dat zal ermee te maken hebben. Destijds was Labour ook voor afschaffing van de vossenjacht uit dierenliefde. Maar het was gewoon klassenstrijd en de wrede sportvisserij met zijn miljoenen deelnemers wordt ongemoeid gelaten.

HanvanderHorst1
HanvanderHorst131 okt. 2013 - 9:57

Zondagmiddag ga ik nog een keer in op de mechanismes en de achtergronden van de grote Sint en Pietse oorlog en wel in café 't Spul in Schiedam, waar ze ook 500 verschillende jenevers hebben. Hier meer informatie: http://www.deweekkrant.nl/artikel/2013/oktober/31/han_van_der_horst_over_sint_en_piet_174

2 Reacties
Tony Bolloni
Tony Bolloni31 okt. 2013 - 9:57

Die jenevers zouden voor mij de echte reden om te komen zijn Han! :-)

JoopSchouten
JoopSchouten31 okt. 2013 - 9:57

Succes Han ! Ik wou dat ik erbij kon zijn. Ook ik vraag me nog steeds af 'hoe het nu komt dat kemphanen zulke verschillende dingen zien in de figuur van Zwarte Piet'. Onwetendheid over de geschiedenis en fixatie op De Piet door de constante pijn van dicriminatie en racisme lijken me plausibele hoofdoorzaken. Proost.