Onderzoek: verband tussen ultrabewerkt voedsel en dementie
De mensen die het meeste ultrabewerkt voedsel eten (zoals chips, ijsjes, koekjes, chocoladerepen, worstjes en frisdrank) lopen een groter risico op dementie. Dat schrijven onderzoekers in het tijdschrift van de Amerikaanse Academy of Neurology. Wie ultrabewerkte voeding inruilt voor meer vers fruit, groenten en melk, loopt een kleiner risico.
Ultrabewerkt voedsel bevat veel toegevoegde suikers, vet en zout, en juist weinig proteïnen en vezels. “In andere studies is al aangetoond dat de additieven in ultrabewerkt eten negatieve gevolgen hebben voor het denkvermogen en geheugen”, aldus een van de auteurs, Huiping Li.
Voor het onderzoek keken de wetenschappers naar ruim 77.000 Britten. Van hen kregen er 518 dementie tijdens de onderzoeksperiode. Volgens de wetenschappers is er sprake van een sterke correlatie tussen de consumptie van bewerkt eten en het ontwikkelen van dementie. Wie 10 procent meer ultrabewerkt eten consumeert, heeft een 25 procent grotere kans op dementie.
Praat mee
Reacties (38)
Het is idd mogelijk om alleen die onderzoeken eruit te pikken die goed uitkomen. Wachten is het op het onderzoek dat aantoont dat onbewerkt ook ongezond is. Maar dat zal wel stil blijven.
Aan het werk dan Halas? Ga op zoek en laat het ons weten? Onbewerkt voedsel heeft nu zo'n nu zo'n 300.000 jaar de mensheid gevoed, bewerkt voedsel zo'n vijftig. maar als jij zegt dat het allemaal niks uitmaakt dan zal dat wel,
@stokkickhuysen: het ligt toch iets gecompliceerder. Voedsel bewerken is bijvoorbeeld ook het voedsel koken, een kunst die al zo'n miljoen jaar oud is. Dat geeft een enorme uitbreiding van het aantal mogelijkheden t.o.v. het eten van onbewerkt voedsel (bessen, zaden, rauw vlees). Een theorie is dat de vroege mens dit ontdekte dankzij bosbranden, waaruit bleek dat planten en dieren beter voedsel opleverden wanneer ze gedeeltelijk verbrand waren. Ik ben geen paleovoedseldeskundige, maar ik kan me voorstellen dat gebruik van kruiden, zout, suikers om de smaak te verbeteren en de houdbaarheid te vergroten ook al een heel oude ontdekking is. Landbouw is ook al duizenden jaren oud, en vormt ook een methode voor het bewerken van voedsel: onze voorouders deden ook al aan genetische modificatie, zij het meer door trial and error dan door de geavanceerde methoden van tegenwoordig. Een verschil van nu met die oude tijd is dat de mensheid zich wel kon voortplanten, maar erg oud werden de mensen zelden. Met een jaar of 30 kun je je al succesvol voortgeplant hebben en ben je evolutionair gezien eigenlijk overbodig geworden, dus of het voedsel van toen nu voor ons zo gezond zou zijn is nog maar helemaal de vraag, want dat was toen niet erg relevant.
De onderzoekers geven dan wel een disclaimer dat er alleen een correlatie en géén causaal verband wordt aangetoond, maar dat is dan weer in strijd met de volgende opmerking: "Researchers also used study data to estimate what would happen if a person substituted 10% of ultra-processed foods with unprocessed or minimally processed foods, like fresh fruit, vegetables, legumes, milk and meat. They found that such a substitution was associated with a 19% lower risk of dementia. [...] “It’s encouraging to know that small and manageable changes in diet may make a difference in a person’s risk of dementia”, waarbij dus wél van een causaal verband wordt uitgegaan. Te veel zout eten is niet gezond, maar sommige onderzoeken moet je toch wel met een stevige korrel zout nemen.
Dit is toch og steeds gebaseerd op diezelfde statistieken? Dan kan je toch nagaan wat het statistieche effect is als iemand 10% minder processed food eet? Ik denk dat je teveel aan de woorden van de boodschapper (journalist) die over het onderzoek schrijft.
@stokkickhuysen: "Dan kan je toch nagaan wat het statistieche effect is als iemand 10% minder processed food eet? " Nee, dat kun je alleen als je een causaal verband hebt aangetoond (wat hier niet het geval is), maar niet als je alleen een correlatie hebt. Het klassieke voorbeeld van een correlatie zonder causaal verband is natuurlijk de correlatie van het aantal ooievaars en het geboortecijfer in een bepaald gebied. In sommige gevallen kunnen die variabelen verrassend goed met elkaar correleren, maar er is geen causaal verband. Het kan toeval zijn, of veroorzaakt worden door een derde factor die beide variabelen beïnvloedt. Op zo'n *grafiek* neemt het aantal geboortes af als je het aantal ooievaars vermindert, maar dat betekent niet dat je in *werkelijkheid* het aantal geboortes kunt verminderen door een deel van de ooievaars af te schieten.
De onderzoekers geven dan wel een disclaimer dat er alleen een correlatie en géén causaal verband wordt aangetoond, maar dat is dan weer in strijd met de volgende opmerking: "Researchers also used study data to estimate what would happen if a person substituted 10% of ultra-processed foods with unprocessed or minimally processed foods, like fresh fruit, vegetables, legumes, milk and meat. They found that such a substitution was associated with a 19% lower risk of dementia. [...] “It’s encouraging to know that small and manageable changes in diet may make a difference in a person’s risk of dementia”, waarbij dus wél van een causaal verband wordt uitgegaan. Te veel zout eten is niet gezond, maar sommige onderzoeken moet je toch wel met een stevige korrel zout nemen.
Nu Wetenschap tot een Religie is vervallen, en ons in allerlei Tuchthuizen heeft gejaagd, is de vraag hoe we uit deze gecreëerde Hel, via een louteringsproces in het laatste hoofdstuk van de Goddelijke Komedie (Dante) kunnen belanden. https://www.maurice.nl/2022/07/28/wetenschap-als-religie/ https://www.nrc.nl/nieuws/2022/07/30/bijna-alles-weten-we-zeker-geloof-dat-is-persoonlijk-a4137745 Fijne dag. https://www.maurice.nl/2022/07/28/wetenschap-als-religie/
Zolang wetenschappelijk onderzoek door mensen wordt gedaan zul je deze klacht kunnen blijven formuleren. De kunst is om niet te vluchten naar de zijlijn die zeggen het beter te weten. En geld minder belangrijk maken, maar ja, ga daar maar aan staan.
Men is blijkbaar vergeten dat misoogsten en bijbehorende hongersnood vorige eeuw regelmatig voorkwamen. Intensieve landbouw en voedingsindustrieheeft ons veel goeds opgeleverd, een betaalbare en betrouwbare voedselvoorziening. Daar mag best nog wat aan verbeterd worden, bijvoorbeeld de bestrijdingsmiddelen die de insecten bedreigen. Maar alles snel omgooien naar 'natuurlijk' heeft een heel groot risico.
Er zit een hele wereld tussen ultrabewerkt voedsel en biologische landbouw. Als je zelf kookt, zonder potjes en zakjes van Unilever etc ben je al een heel eind.
"Intensieve landbouw en voedingsindustrieheeft ons veel goeds opgeleverd, een betaalbare en betrouwbare voedselvoorziening." Zoals daar zijn kookstart, knijpfruit, klopvast, pringles, slaverrijkers. Eerdaags kun je vaccuum verpakte gebakken lucht kopen, wat ik je brom.
Blikjes met frisse berglucht bestaan al. Ze worden oa. naar China geexporteerd.
Ja absoluut belangrijk. Er zijn zoveel welvaartsziekten. 60% overlijdt aan een welvaartsziekte. Nadat ik stopte met roken (heel moeilijk!) en bewuster ben gaan eten en bewegen, merkte ik wat een enorm verschil het maakt! Je vóelt je echt gezonder. Ik vind wel dat je soms moet kunnen cheaten. Ik heb als mijn favoriete cheat food minidonuts met een chocoladelaagje. Het voordeel daaraan is dat die licht en luchtig zijn. Dan zit je al gauw op de helft aan koolhydraten en een derde aan suiker vergeleken bij andere koekjes, chocola, ijs, enz. en de porties zijn ook nog kleiner.
25% meer? Als in de laagste groep 1 persoon dementie krijgt van de tienduizenden en in de hoogste groep 2 van de tienduizenden dan is dat 100% meer. Echter, de kans is nog steeds miniem. Als ik het onderzoek lees, dan kan je je elke dag helemaal voor vreten en dan krijgt 99,8 procent geen dementie tov van de groep die enkel sla eet. Vanavond nog een zakje chips voor mij.
Ja, dat is de bekende methode van onderzoekers om een effect belangrijk te laten lijken: gebruik relatieve risico's. Als je de ruwe cijfers voor de laagste groep met die van de hoogste groep vergelijkt, zie je een relatieve toename van 43%. Klinkt indrukwekkend, maar het gaat om een toename van het risico op dementie van 0,6% naar 0,8%. Er wordt de suggestie gewekt dat eten van bewerkt voedsel tot gevolg heeft dat je een grotere kans hebt op dementie. Maar er wordt alleen een correlatie aangetoond, geen oorzakelijk verband. Wat overigens ook in het vermelde artikel staat: "The study does not prove that ultra-processed foods cause dementia. It only shows an association." De originele tekst kan ik niet lezen, want die zit achter een betaalmuur. De eetgegevens zijn via vragenlijsten verzameld, een niet erg betrouwbare methode. De verschillende mogelijke bestanddelen van bewerkt voedsel worden op één hoop gegooid. Het is bekend dat vaak te veel suiker en zout wordt toegevoegd, maar dat dit nadelige gezondheidseffecten kan hebben, zegt dat nog niets over andere toevoegingen. Verder schrijven de auteurs dat er gecorrigeerd wordt voor geslacht, dementie en hartziekten in de familie en andere factoren. Hoe die correcties zijn uitgevoerd kan ik niet nagaan, maar met zo'n groot aantal variabelen die een rol kunnen spelen, wordt het eindresultaat erg onzeker. Ik heb geen foutenmarges kunnen vinden. Het onderzoek liep over gemiddeld 10 jaar, maar wat is de spreiding?
Wat er ook gebeurt is dat mensen zich alleen op de kans op dementie baseren voor de keuze chips j/n. Om met de koninklijke hoogheid te spreken: een beetje dom, want 'processed food' speelt bij veel meer ziektes een rol. En een zakje chips voor de buis mag best, Een zakje chips (of pop tarts) als ontbijt, dan macdonalds voor de lunch en als diner een grote zak chips, dat is waar je voor moet uitkijken.
@nemo 'maar met zo'n groot aantal variabelen die een rol kunnen spelen, wordt het eindresultaat erg onzeker' ik kan me haast niet voorstellen dat het bericht dat je hebt geplaatst van een wetenschapper komt. Je baseert je kritiek op je eigen vage vermoedens en komt dan tot deze conclusie, zonder het artikel te hebben gelezen?
@Nemo Zonder het artikel lezen tot de conclusie komen dat er allerlei open vragen zijn. Dat is op zijn minst een niet-wetenschappelijke houding. @Wie Processed food is niet alleen een factor in dementie, veel meer aandoeningen zijn daaraan gerelateerd. Ik denk dat het toverwoord 'gematigd' is.
@stokkickhuysen: ik had eerst een uitvoeriger reactie geschreven, maar die paste niet in het Joop-schema, dus heb ik een en ander nog moeten weglaten, en daarom was mijn reactie nogal summier. Ik heb in het verleden zelf te maken gehad met een dergelijk onderzoek op gezondheidskundig gebied, en ik heb enige ervaring met welke voetangels en klemmen daar kunnen voorkomen, en ik zie hier toch diverse problemen, in wat ik opmaak uit het persbericht en de abstract. Ten eerste wordt geen causaal verband aangetoond, alleen een correlatie. Niettemin wordt er kennelijk als vanzelfsprekend van uitgegaan dat UPF een verhoogd risico op dementie *veroorzaakt*, wat niet bewezen is. Zo worden bijvoorbeeld belangrijke aspecten als leefstijl en sociale status als onderliggende factoren niet in het persbericht, noch in de abstract vermeld, en ik vermoed dus ook niet of nauwelijks in het artikel behandeld, en zo zijn er meer problemen.
Pahan, begrijp je de uitkomsten wel? Het is namelijk 99,8% dat ik alles nog weet.
Voor het aantonen van een causaal verband is een experiment noodzakelijk. Dat heeft problematische kanten ethisch gezien. We zullen dus tevreden moeten zijn met zorgvuldig uitgevoerde observationele studies.
Uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek zullen blijven bestaan, want het is immers wetenschappelijk en dus onderhevig aan voortschrijdende inzichten. Zo ook op het gebied van voeding. Talloze boeken en artikelen gaan in op de samenhang tussen voeding en gezondheid. Hier, tussen voeding en een facet van gezondheid: dementie. We kunnen allerlei meningen hierover ventileren, en dat gebeurt op dit forum uiteraard ook, maar op rationele gronden meen ik (op dit moment althans, want..) dat voeding (in allerlei facetten en vormen) een goede match hoort te hebben met ons genoom wil het de natuurlijke gezondheid in stand houden, resp. te bevorderen. Met andere woorden: voeding van natuurlijke oorsprong, waarop ons lichaam is aangepast, is de beste voeding voor de mens. Dus oordeel zelf maar over al dat kunstmatig gefabriceerde fabrieksvoedsel waar de supermarkten uitdagend en verleidelijk mee vol liggen en dat volop geniet van de gevolgen daarvan: van obesitas tot diabetes tot nog erger, zoals dit artikel alweer aantoont...
Mensen die teveel suikers en daarmee verrijkt voedsel eten zullen inderdaad vaker klachten hebben. Net zo dat het wetenschappelijk bewezen is dat zogenaamd biologisch verantwoord eten veel milieubelastender is en beslist geen oplossing voor het voedselprobleem en dus ook zeker niet de natuur en het milieu. Innovatieve landbouw, waaronder ook intensieve, zijn daarentegen wel oplossingen voor voldoende voedselaanbod en natuur en milieu en geldt daarom als werkelijk duurzaam.
En rooie heeft natuurlijk de documentatie paraat om zijn beweringen hier te ondersteunen.
voldoende aanbod, ja, de rest, nee. Graag onderbouwing voor die beweringen.
"Net zo dat het wetenschappelijk bewezen is dat zogenaamd biologisch verantwoord eten veel milieubelastender is en beslist geen oplossing voor het voedselprobleem en dus ook zeker niet de natuur en het milieu. " Heb je daar ook een bron voor?
Uit het hoofdwerk van Louïse O. Fresco: Hamburgers in het Paradijs – voedsel in tijden van schaarste en overvloed." onder meer: "Want biologisch is veelal niet gezonder, niet natuur- en milieuvriendelijker, niet lekkerder, niet diervriendelijker, een modeverschijnsel voor hogere inkomensgroepen en bovendien een gevaar voor de wereldvoedselvoorziening. Dat valt te lezen in het erudiete boek van deze hoogleraar duurzame ontwikkeling met indrukwekkende staat van dienst." Ik raad eenieder aan bovengenoemd boek te lezen van deze wereldwijd zeer invloedrijke autoriteit op gebied van voedsel, landbouw, en innovatie. Bron: Louïse O. Fresco Bestuursvoorzitter raad van Wageningen University & Research, daarvoor o.m. universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met als aandachtsgebied de grondslagen van duurzame ontwikkeling in internationaal perspectief, buitenlands lid van de Royal Swedish Academy of Agriculture and Forestry in Stockholm, corresponderend lid van de Real Academia de Ingeniería in Madrid, lid van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, buitenlands lid van de Académie d’agriculture de France, Visiting Professor bij het Institute of Earth Sciences, Stanford University, en bij de David and Lucile Packard Foundation in Palo Alto (VS). Daarnaast ook schrijfster. (Zie ook: louiseofresco.com ) Is deze bron en autoriteit LaBou en Thomas Eshuis genoeg? Waarschijnlijk, niet maar dan in ieder geval voor anderen bedoeld.
@Thomas Eshuis, lesje Google.. open www.google.com. Toets in de zoekbalk: Biologisch slechter voor het klimaat en daar heb je het. https://scientias.nl/biologisch-voedsel-is-slechter-voor-het-klimaat-dan-gewoon-voedsel/ https://www.akkerwijzer.nl/artikel/176814-biologische-landbouw-slecht-voor-het-klimaat/#:~:text=Omdat%20er%20veel%20meer%20land,verschil%20oplopen%20tot%20zeventig%20procent. https://www.welingelichtekringen.nl/natuur-en-milieu/875604/onderzoek-biologisch-eten-is-slecht-voor-het-klimaat.html Dit waren bij mij de eerste 3 hits. Het blijft mij verbazen dat mensen die internet gebruiken een discussie nog steeds proberen dood te slaan met dit soort vragen, komt een beetje lui en dom over.
@Gio Caroline Kraaijvanger (1988) studeerde na haar VWO-opleiding journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede. Zowel tijdens als na haar studie freelancete ze voor diverse lokale bladen en kranten. Ook werkte ze als tekstschrijver voor diverse bedrijven. In 2009 richtte ze samen met Tim Kraaijvanger Scientias.nl op. Als je bronnen stuurt, wel altijd even kijken wat precies die bronnen zijn Akkerwijzer bijvoorbeeld lijkt mij een site voor boeren, en lijst van 'kennispartners belooft weinig goeds, allemaal chemische bedrijven. Ik zeg niet dat ze er naast zitten met hun beweringen, maar jouw googleactie is voor mij nou niet precies het toonbeeld van te proberen objectieve dta te verzamelen.
@Rode diesel Ik weet niet hoe de term 'biologisch' is gedefinieerd. Als daarmee de term bedoeld wordt die op allerlei producten bij de AH liggen wordt geplakt dan kan ik daar nog wel wat mee. En Fresco, die heeft zich toch wel bewezen als de slippendrager van de processed food industry?
@Gio Degene die stelt onderbouwt, jouw mening zou niet een soort (onder)bouwpakket moeten voor anderen moeten zijn. De bronnen die je aanhaalt zijn wat miuj betreft twijfelachtig. Kijk naar degenen die achter de sites zitten, kijk bijvoorbeeld naar de wetenschapspartners bij je tweede link, allemaal chemische bedrijven.
Biologisch is alleen slecht(er) voor natuur en milieu (en evt. klimaat) als daarbij het oude voedingspatroon blijft bestaan, zoals met name veel vlees eten. Een biologisch varken heeft, per kg vlees, meer ruimte en tijd nodig om 'slachtrijp' te worden. Het dier wordt dus inefficiënt gefokt als je het ziet als dom, goedkoop vlees. Hetzelfde geldt voor koeien en ander vee. Biologische teelt van groente, fruit en granen is wel veel beter dan niet-bio, zolang tenminste het hele arsenaal aan biologische hulpmiddelen wordt gebruikt, zoals bio-afbreekbare bestrijdingsmiddelen, teeltwisseling en permacultuur.
Grappige foto bij dit artikel; bewerkt voedsel met Trump.