Onderwijs is de beste investering tegen klimaatverandering

De gevolgen van de klimaatverandering kloppen al aan onze deur. Sommigen willen het niet zien, maar het is echt zo. Dat de gemiddelde temperatuur geleidelijk stijgt wordt door menigeen nog als een aardige bijkomstigheid beschouwd. Dan eten we betere tomaten en drinken we meer wijn uit eigen land. Wat dacht je van een Chateautje Zoetermeer? Kunnen we met de vakantie thuis blijven en hoeven we niet naar Spanje of Italië te rijden. Maar zo simpel is het niet.

Flora en fauna veranderen langzaam maar zeker. Het leidt in combinatie met andere factoren tot meer allergische aandoeningen, waaronder astma. Infectieziekten die hier nooit een kans hebben gehad krijgen voet aan de grond. En met name worden we geconfronteerd met steeds meer natuurrampen – stormen, overstromingen – die voor een toenemend aantal slachtoffers zorgen. 

Wat valt daar aan te doen? In de eerste plaats dient er algemeen onderwijs over worden gegeven op elk niveau, zodat we betrokken raken bij de oplossing. Jammer dat de ontkenners van klimaatverandering nog zoveel ruimte krijgen om hun verhaal te vertellen. De zelfde wetenschappelijke instituten die voorheen elk nieuw onderzoek over de gevolgen van het roken moesten debunken zetten zich nu in voor het debunken van de dreigende gevolgen van klimaatverandering.

Onderwijs dus. Maar wat voor soort onderwijs? In de eerste plaats gewoon via de media, via scholen, via wat er ook maar is om duidelijk te maken dat er een probleem is dat in de 21ste eeuw ons welzijn en onze gezondheid in toenemende mate vermindert. Het is niet genoeg te weten dat er zoiets is als klimaatverandering. Zo’n woord blijft abstract als niet duidelijk wordt wat de werkelijke gevolgen daarvan zijn. Wie in de toekomst investeert – in de politiek zeggen ze dan bij voorkeur ‘investeren in de komende generaties’ – zal daarvan over twintig, dertig jaar pas de voordelen tonen. Geen geweldig vooruitzicht voor politici die na vier jaar weer om de gunst van de kiezers moeten smeken en dan wel veel geld hebben uitgegeven en niets hebben om te tonen wat ze ermee bereikt hebben. We hebben een nieuw besef nodig van wat zichtbaar maakt wat we bereiken met onze inspanningen.

Verder moeten we nu al iets doen aan wat er van de klimaatverandering en de rampen die daarbij horen te merken is. Hoe kunnen mensen zich zo goed mogelijk aanpassen aan de gevolgen van natuurrampen? Een wetenschappelijk onderzoek naar gegevens uit 167 landen over de afgelopen veertig jaar laat zien dat als je moet kiezen tussen meer onderwijs of dammen, zeedijken, irrigatiesystemen, je toch in de eerste plaats aan het eerste moet denken. Onderwijs. Meer infrastructuur klinkt altijd aantrekkelijk omdat het werkgelegenheid met zich meebrengt, infrastructuur zichtbaar is en dat dus een gunstig effect op het bruto nationaal product heeft, maar als mensen goed weten wat er speelt, dan levert de investering in menselijke kapitaal veel meer op. Zoals een nieuw ziekenhuis in Afrika ook geen vooruitgang brengt op het gebied van gezondheid, maar onderwijs wel meer kennis onder de bevolking om ziekten te behandelen en gezondheid bevordert. Dat weten we ondertussen wel, maar dat het zelfde principe ook bij klimaatsverandering en de gevolgen ervan een rol speelt, is minder goed doorgedrongen.

Onderwijs is overigens de sleutel tot heel veel: van vrouwenemancipatie, van een betere gezondheid tot blijkbaar ook het omgaan met een veranderend klimaat en natuurrampen. Ik ben daarom nog wel eens verbaasd over mensen die het altijd hebben over het belang van taal en rekenen, en al het andere onzin vinden. Taal en rekenen? Dat je kunt lezen wat er op je boodschappenlijstje staat en bij de kassa weet wat je af moet rekenen? Nee, taal, rekenen, wat je gezond maakt en houdt, hoe het klimaat verandert, rechten van kinderen en vrouwen zodat we er ook in de 21ste eeuw een leuk feestje van kunnen maken; de hele goody bag. Waar is het feestje? Hier is het feestje.

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht

 cc-foto: Matthew Stevens