Ondanks kritiek investeert ING miljarden in bedrijven die betrokken zijn bij illegale Israëlische nederzettingen
Waar Nederland grote woorden en strenge maatregelen tegen Rusland niet schuwt, blijft het in het geval van Israël veelal akelig stil.
12,5 miljard euro investeren negen Nederlandse banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders in bedrijven die betrokken zijn bij de illegale bezetting van Palestijnse gebieden. Daarmee lopen ze een hoog risico om bij te dragen aan systematische mensenrechtenschendingen.
ING spant de kroon. Met bijna 7 miljard euro staat de bank op de tiende plek van grootste Europese kredietverstrekkers. Pensioenfonds ABP volgt met meer dan 1,5 miljard. Ook Rabobank en ABN Amro, pensioenfonds PFZW, verzekeraar Aegon en vermogensbeheerders MN Services, Cardano Group en Van Lanschot Kempen investeren miljoenen. Dat blijkt uit Don’t Buy Into Occupation, het nieuwste rapport van een internationale coalitie van 24 ngo’s. Zij doen onderzoek naar de financiële banden tussen Europese investeerders en bedrijven die actief zijn in de Israëlische nederzettingeneconomie.
Illegale nederzettingen en internationaal recht
De Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden zijn illegaal volgens internationaal recht. De bouw en uitbreiding van deze nederzettingen gaan gepaard met schendingen van het internationaal oorlogsrecht en mensenrechten, zoals landonteigening van Palestijnen en de sloop van Palestijnse huizen en bezittingen. Bedrijven en financiële instellingen die financiële relaties onderhouden met de nederzettingeneconomie, spelen een belangrijke rol in het voortbestaan en de uitbreiding van de nederzettingen. De Verenigde Naties publiceerden daarom in februari 2020 de “VN-database” van bedrijven die betrokken zijn bij de Israëlische nederzettingeneconomie. Het Israëlische onderzoekscentrum Who Profits houdt een soortgelijke database bij.
Dubbele standaard
Waar financiële instellingen zich na de invasie van Oekraïne stevig uitspraken over de bezetting en zich massaal terugtrokken uit Russische investeringen, is dat in het geval van de Israëlische bezetting helaas niet het geval. De investeringen in bedrijven die betrokken zijn bij de illegale nederzettingen gaan gewoon door, business as usual. Investeren in bedrijven die betrokken zijn bij ernstige schendingen van het internationaal recht is fout, of dat nu door Rusland is of door Israël.
Deze dubbele standaard is ook te zien op politiek niveau. Waar Nederland grote woorden en strenge maatregelen tegen Rusland niet schuwt, blijft het in het geval van Israël veelal akelig stil.
In gesprek en desinvesteren
Volgens internationale standaarden dienen banken en beleggers ervoor te zorgen dat de bedrijven waarin zij investeren niet betrokken te zijn bij schendingen van mensenrechten. Zij moeten in gesprek met deze bedrijven of, als dat niets oplevert, hun investeringen stopzetten. Op papier committeren de onderzochte financiële instellingen zich aan deze verantwoordelijkheid. De praktijk loopt hier helaas bij achter.
Ondanks dat de ernstige en structurele mensenrechtenschendingen die plaatsvinden in de bezette Palestijnse gebieden lang en breed bekend zijn, nemen Nederlandse financiële instellingen nauwelijks verantwoordelijkheid en gaan de investeringen door. De bedrijven waarin geïnvesteerd wordt zijn betrokken bij de nederzettingenindustrie. Zo leveren ze bouwmaterialen voor de bouw van nederzettingen, leggen ze infrastructuur aan, leveren machines of in het geval van het Nederlandse Booking.com verhuren ze kamers in de illegale nederzettingen.
Dat het ook anders kan lieten de twee grootste pensioenfondsen van Noorwegen de afgelopen jaren zien door desinvesteringen uit bedrijven die betrokken zijn bij de nederzettingen aan te kondigen.
Hoogste tijd
Nederlandse financiële instellingen moeten echt actie gaan ondernemen. Een verhoogde due diligence moet uitgevoerd worden op alle financiële relaties met bedrijven die een rol spelen in de Israëlische nederzettingeneconomie om dit in de toekomst te voorkomen. Daarnaast moeten ze hun invloed aanwenden om dergelijke bedrijven ertoe te bewegen hun betrokkenheid bij de Israëlische nederzettingeneconomie te beëindigen. Als dat binnen een redelijke termijn geen concreet resultaat oplevert, moet de financiële instelling zelf desinvesteren uit de bedrijven in kwestie.
Gezien de ernst en systematische aard van de schendingen in de bezette gebieden, moet die ‘redelijke termijn’ in dit geval een korte zijn. Ook is het belangrijk dat financiële instellingen duidelijk beleid ontwikkelen dat “betrokkenheid bij illegale nederzettingen in bezette gebieden” als een uitsluitingscriterium hanteert.
Overheid en Tweede Kamer
Ook de Nederlandse overheid en Tweede Kamer hebben een belangrijke rol. Ze moeten ervoor zorgen dat er in aankomende wetgeving op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen een verhoogde due diligence verplichting wordt opgenomen voor bedrijven die actief zijn of zakenrelaties hebben in conflictgebieden en bezette gebieden. Daarnaast moet Nederland haar invloed als grootste aandeelhouder in ABN AMRO aanwenden zodat deze bank haar relaties met bedrijven actief in de nederzettingeneconomie herziet. Ook politieke en financiële steun verlenen aan een jaarlijkse update van de VN-database van nederzettingenbedrijven is belangrijk.
Last but not least, het zogenoemde Nederlandse ontmoedigingsbeleid moet aangescherpt en toegepast worden. Zoals de netwerkbijeenkomst die premier Rutte een maand geleden organiseerde tijdens zijn bezoek aan Israël en Palestina, waar ook bedrijven waren die actief zijn in illegale nederzettingen, weer liet zien is dit beleid failliet. De overheid zou, in lijn met internationaalrechtelijke verplichtingen, maatregelen moeten nemen tegen de betrokken bedrijven en samenwerking niet moeten faciliteren en stimuleren. Kortom, actie is broodnodig.
Namens de Nederlandse vredesorganisatie PAX, BankTrack en The Rights Forum. Zij maken deel uit van een coalitie van 24 Europese en Palestijnse ngo’s. Het rapport Don’t Buy Into Occupation is het tweede rapport van de coalitie en verscheen op 5 december 2022.
Praat mee
Reacties (33)
Overstappen naar een fatsoenlijke bank (Triodos, ASN, ......) is niet zo heel ingewikkeld. Met alleen al die actie doe je de wereld goed (deze banken investeren zeer verantwoord).
Zo dubbel, Rusland wordt geboycot terwijl de criminele en racistische Israëlische landsteel-staat de hand boven het hoofd wordt gehouden.
Zoek de verschillen. Politiek en ideologie zijn leidend. Mensenrechten zijn geen issue. That's who we are.
@oproerkraaier @sachs Hoezeer ik het met jullie eens ben is er wel nog een derde verschil wat jullie niet betrekken in je analyse: Mensen zijn bij nieuwe misstanden vlugger geneigd om tot actie over te gaan dan bij misstanden die al langer bestaan. Bij die laatste is het zelfs 'wel zo makkelijk' om de niet te rammelen aan de status-quo want wie weet welke beerput je daarboven opentrekt. Niet dat ik het met die afwegingen zomaar eens ben. Maar zo werken ze wel.
Ook ik beleg bij ING in de hoop op een stabiel rendement. Maar die ga ik n.a.v. dit artikel dus wel beëindigen want er zijn tenslotte meerdere aanbieders met vergelijkbare producten die ook rendement weten te behalen zonder mee te helpen aan een wrede bezetting, ontmenselijking, racisme, moord, etc. etc. Want een menselijke wereld is mij oneindig meer lief dan rendement
[Want een menselijke wereld is mij oneindig meer lief dan rendement] Hulde. Een menselijke wereld is in feite het hoogst denkbare rendement. Alleen bij ING wil dat maar niet doordringen.
Nadat ING de zoveelste boete kreeg voor het overtreden van de wet, ben ik overgestapt naar een andere bank. Het verbaast mij niet dat deze bank gewoon zijn werk blijft doen om zoveel mogelijk winst te genereren.
Toch niet naar de Triodosbank overgestapt hoop ik , want die schoffeert zijn klanten dan wel niet maar wel zijn trouwe certificaathouders/ aandeelhouders ( ook vaak klant trouwens) die nu al meer 2 jaar niet hun participatie kunnen verkopen door wanbeleid: https://fd.nl/financiele-markten/1460664/fitch-triodos-moet-vrezen-voor-reputatieschade-en-claims-okl2calhjzz6
Gewoon naar de SNS bank. Zo ver ik weet, heeft die bank een sociaal verantwoordelijk beleid.
@Cruise Zo staat het niet in FD. Kredietbeoordelaar Fitch verwacht reputatieschade voor een zaak die voor ligt bij de Ondernemingskamer en waarbij Triodos claimt juist in het belang van de stakeholders te hebben gehandeld. Er is slechts een meningsverschil over de manier van aanpak (governance) bij het stil leggen van de handel t.g.v. corona-uitbraak. Het oordeel van Fitch over Triodos is zeer positief en voor zover ik het lees baseert Fitch zich slechts op mogelijke selffulfilling meningen zoals uw reactie.
een bank moet prudent zijn met het geld van haar klanten. Daarom zal (ook) ING alleen investeren in bedrijven en organisaties met weinig risico, met een langdurig karakter en met insteming van haar aandeelhouders. Vandaar ook deze investeringen. Puur zakelijk dus en met veel rendement.b Daarom ben ik -en het merendeel van werkend Nederland- ook bij deze volksbank.
@ Rechtse Bal: Je doet je naam weer eer aan. Er zijn ook banken die er in principe wél een fatsoenlijke ethiek op nahouden, zoals de ASN Bank, en de Triodosbank, die uitgaat van duurzaamheid en "veranderkracht van geld". Citaat uit "onverdachte" bron: "Vertrouwen gaat niet alleen over de één-op-één interactie tussen de bank en de klant. Klanten kijken ook naar je algemene gedrag in de maatschappij. Dit is vooral zichtbaar in de Millennial en Gen Z generatie. Ze zijn zeer kritisch over waar ze hun geld uitgeven. Ze geven de voorkeur aan ethische bedrijven." (https://businessforensics.nl/nl/how-to-improve-ethics-in-banks-and-financial-institutions/) Banken als Triodos en de ASN Bank zijn het bewijs dat dit allemaal waar is."
"een bank moet prudent zijn met het geld van haar klanten." En de wereld mag dan gerust naar de kloten gaan? Met oorlogen en/of klimaatverpesting? Dat is waar jouw 'puur zakelijke' toe leidt en heeft geleid. Doet een bank er slecht aan (Rabo) om boeren die groen willen gaan boeren met leningen te helpen? (Want dat doen ze niet). Of doen ze er beter aan (zoals de Rabo blijft doen) te investeren in de intensieve veeteelt? Vergelijkbaar met de keuzes van ING. Totaal geen verantwoordelijk maatschappij- en toekomstbesef. Just money, money, money.
Ongeacht deze discussie over Israël. Dan ook maar geen handel doen met China, Turkije, gedeeltelijk Afrika en de meeste Arabische landen ivm grootschalige mensenrechtenschendingen en landjepik. De dubbele moraal betreffende Oekraïne heeft vooral te maken met machtspolitiek VS en "de droom van een groot rijk" van de Europese Unie. ( al vind ik wel dat Oekraïne een soevereine staat moet zijn)
Apartheid verdient goed! Net als vroeger slavernij .... Wanneer gaat ING excuses aanbieden?
[Apartheid verdient goed! Net als vroeger slavernij ....] Yep. In dit geval gratis etnisch gezuiverd land, subsidie van de bezetter en een tot de tanden bewapend leger dat ieder protest de kop indrukt. Dat is nog eens investeren! ING is dan ook er als de kippen bij, vermoedelijk met een mooie Kerstbonus voor de vetste kantoorkippen. Overigens hebben de onderzoekers een mooi tool ontwikkeld waarmee alle investeringen per bedrijf kunnen worden bekeken: https://dontbuyintooccupation.org/dbio-data/
Los van de principiele discussie, moet je dus vast laten leggen dat alles wat je investeerd of levert niet gebruikt mag worden tbv bezette gebieden... Niet eenvoudig. Gaan we dat dan ook doen met Marokko en al die andere landen die landje pik plegen...?
Schrijf een eigen opiniestuk over Marokko en al die andere landen die zich misdragen en je krijgt voldoende medestanders. Maar probeer niet de beproefde methode van de hasbarist om de aandacht af te leiden van datgene waar het hier over gaat.
Er is niets tegen ketenverantwoordelijkheid. Wel een heel veel voor. Dat hier een overgangsperiode voor nodig is om dit fatsoenlijk te regelen is evident maar daar zijn instrumenten voor. Probleem is dat de ING maar bedrijven in ons (en andere) land(en) niets hebben met verantwoordelijkheid. Profiteren van andermans wangedrag en met de handjes omhoog gaan staan onder het mom van 'was ikke niet' is de norm. Overigens niet alleen bij bedrijven.
@Kritisch Kijken: En Turkije, China, Rusland, Indonesië, Iran, enzovoorts. In heb als klant van ING en als deelnemer aan twee hele grote pensioenfondsen slechts één belang en dat is een stabiel rendement.
@MG1968 'Profiteren van andermans wangedrag en met de handjes omhoog gaan staan onder het mom van 'was ikke niet' is de norm.' Wanneer nog meer dan? Ben benieuwd naar je voorbeelden.
@labou 'Maar probeer niet de beproefde methode van de hasbarist om de aandacht af te leiden van datgene waar het hier over gaat. Iedereen een hasbarist noemen is net zo sneu als iedereen die kritiek heeft op Israël een antisemiet te noemen.
@KritischKijken [Gaan we dat dan ook doen met Marokko en al die andere landen die landje pik plegen...?] In het artikel wordt gewezen op de bestaande internationale standaarden. Die zijn vastgelegd in o.a. de UN Guiding Principles on Business and Human Rights en ze gelden voor de hele wereld. Bedrijven hebben de (morele) verplichting ervoor te zorgen dat hun ketens vrij zijn van schendingen van de mensenrechten, waar dan ook, dat is waar het om gaat. En zoals in het artikel te lezen zijn er nogal wat Nederlandse banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders die vrolijk zaken blijven doen met bedrijven die betrokken zijn bij de illegale Israëlische bezetting en kolonisering van Palestijns gebied. Ook al duurt die intussen al 55 jaar. Terecht dat PAX, BankTrack en The Rights Forum dit aan de orde (blijven) stellen. En dat in het artikel gewezen wordt op de dubbele standaarden die bedrijfsleven en politiek hanteren als het om Oekraïne en Palestina gaat.
Waar komt toch die kennelijk onbedwingbare behoefte vandaan om Israël te vergelijken met dictaturen of een autocratie? Misschien omdat daar een kern van waarheid in zit? Uri Avnery stelde al dat Israël in veel opzichten meer op Iran lijkt dan een westerse democratie. Willen KK, Kuifje en andere reguurders zoiets bewijzen? Marokko heeft Westelijk Sahara overigens in 2007 verregaande autonomie toegezegd. Niet dat het er toe doet bij het stierlijk vervelende whataboutism van pavlov-rechts dat ontregelen om te ontregelen kennelijk als lifestyle heeft. Ga toch iets anders mollen met je desinteresse!
Hoezo los van de principiele discussie? Israel is een moordadige fascistische roofstaat, geen haar beter dan Rusland.
Dat mag probleem vinden maar hij moet wel bedenken dat direct naar allerlei andere landen wijzen ter afleiding ten eerste nog veel sneuer is en ten tweede (ik kan het ook niet helpen) een beproefd middel is van de Israelische propagandamachine en dat heet nou eenmaal "hasbarah". En dus is het logisch mensen die dat doen als hasbaristen te betitelen, zelfs als dat meneertje probleem niet bevalt.
@ GeenProbleem [Wanneer nog meer dan? Ben benieuwd naar je voorbeelden.] September 2021: https://rightsforum.org/financiele-instellingen-investeren-miljarden-in-israelische-kolonisering/
@GeenProbleem "Wanneer nog meer dan? Ben benieuwd naar je voorbeelden." Ook bij de consument. Er zijn nogal wat mensen die zich opstellen dat de prijs zo laag mogelijk moet zijn en sluiten de ogen voor de omstandigheden waaronder geproduceerd. Denk aan kleren of kiloknallers of gas maar ook aan rendement (zie Rechtse bal hierboven). En dit is hier zeker niet toe beperkt. Lastig hieraan is dat diverse consumenten niet in de positie zitten om dit soort afwegingen te kunnen maken daar de inkomsten dit niet mogelijk maken. Vandaar dat ik vind dat de ketenverantwoordelijkheid eindigt bij de producent en de overheid regels hieromtrent zou moeten maken (om een level-playing-field te verzekeren).
@Kuifje. "In heb als klant van ING en als deelnemer aan twee hele grote pensioenfondsen slechts één belang en dat is een stabiel rendement. " Als burger van NL, als bewoner van deze planeet, wat je als eerste bent, zou je moeten beseffen dat er een groter belang is: een gezonde, leefbare toekomst. Die krijg je niet van de ING. Het is duidelijk waar jouw hart ligt: liefst meer geld in een verrotte toekomst.
"Ja ja inderdaad. En wanneer krijgen wij België eindelijk eens terug..." Kijk eens aan, een masochist :-D
@MG1968 'Vandaar dat ik vind dat de ketenverantwoordelijkheid eindigt bij de producent en de overheid regels hieromtrent zou moeten maken (om een level-playing-field te verzekeren).' Dan snap je dus niks van armoede, denk je nou echt dat een bijstandsmoeder zich druk gaat maken over de ketenverantwoordelijkheid van in de productie van kip? Neen. Die wil gewoon eten.
@geenprobleem “Die wil gewoon eten” Het zou je sieren een reactie helemaal te lezen. Natuurlijk wil en kan die bijstandsmoeder dat niet.