Omtzigt bestormt de peilingen, slachting onder BBB, Volt, CDA en VVD
In de nieuwste peiling van I&O Research is Pieter Omtzigt meteen de grootste met zijn kersverse partij Nieuw Sociaal Contract. "In deze peiling hebben we voor het eerst NSC als standaardantwoordoptie meegenomen en scoort de partij 31 virtuele zetels. De partij doet het vooral goed omdat Pieter Omtzigt zelf zeer goed wordt gewaardeerd door kiezers. Ze zien hem als betrouwbaar, eerlijk en de belichaming van een mogelijke nieuwe politieke cultuur waarin beter naar de bevolking wordt geluisterd," schrijft I&O Research.
De resultaten laten een slachting zien onder andere, vooral rechtse partijen. De zwaarste klap deelt Omtzigt uit aan BBB die 38 procent van de kiezers kwijtraakt en naar een samen met de PVV gedeelde vierde plaats zakt. Opmerkelijk want de partij werd recent nog gezien als leverancier van de nieuwe premier. De toch al zwaar gehavende VVD verliest nog eens drie zetels, is gezakt tot 22 zetels en daarmee de derde partij na NSC en de nieuwe linkse combinatie PvdA-GroenLinks. Op die laatste heeft de komst van Omtzigt geen enkel zichtbaar effect. De linkse lijst profiteert van kiezers die overstappen van Volt en PvdD en houdt 28 zetels vast.
De gezamenlijke fractie van PvdA/GL heeft vooralsnog niet veel te lijden onder de komst van NSC. De partij verliest enkele zetels aan de nieuwkomer, maar wint die weer terug via kiezers van Volt en Partij voor de Dieren die nu naar PvdA/GL uitwijken. De voornaamste reden om PvdA/GL te kiezen is de kans op linkse machtsvorming en regeringsdeelname. VVD (-3), BBB (-8), PVV (-2) en JA21 (-3) leveren zetels in t.o.v. van juli. Voornamelijk vanwege de entree van NSC dat kiezers wegtrekt bij allerlei rechtse (maar ook enkele linkse) partijen. Kiezers die de BBB de rug toewijzen doen dit vooral omdat zij in Omtzigt een beter alternatief zien en omdat zij zijn uitgekeken op de BBB. Mocht Omtzigt tegenvallen kunnen zij weer terugkeren op het oude nest.
Overigens werd Omtzigt, die qua stemgedrag het meest overeenkomt met de kleine SGP, eerder gepeild op mogelijk 46 zetels maar toen was nog niet zeker of en hoe hij deel zou nemen aan de verkiezingen.
De enquête onder bijna 2400 burgers wijst ook uit dat het VVD-plan om de komende verkiezingen vooral over migratie te laten gaan niet meer aanslaat.
Veel kiezers (45%) vinden dat de aanstaande verkiezingen moeten gaan over de woningmarkt (betaalbare woningen, huren). Ook andere sociaaleconomische issues (gezondheidszorg, armoedebestrijding, sociale voorzieningen) worden nu veel genoemd, net als immigratie en asiel (allen door een derde genoemd). Klimaatverandering zakt naar een 5de positie: 27% vindt dit belangrijk.
De VVD, de grootste partij de afgelopen dertien jaar, zal met enige zorg naar die ontwikkeling kijken. De partij dacht met het asielbeleid – het struikelblok van Rutte IV – een sterk thema in handen te hebben, maar die strategie slaat nog niet aan. De optie om met partijen als BBB, PVV en JA21 een nieuwe coalitie te vormen om het asielbeleid op de schop te nemen, is door de entree van NSC ook minder realistisch geworden. Al die partijen verliezen kiezers aan Omtzigt, die een coalitie met de PVV al heeft uitgesloten.
Overigens duurt het nog drie maanden voordat de stembussen open gaan. Het overgrote deel van de kiezers (78 procent) heeft nog niet beslist op welke partij te stemmen. Velen besluiten dat pas in de laatste dagen, tot op de dag zelf. De peilingen worden daardoor vooral ingegeven door mensen die nog voordat de campagnes losbarsten al overtuigd zijn van hun keuze.
Praat mee
