'Oekraïens leger schond humanitair recht en bracht levens eigen burgers in gevaar'

Het Oekraïens leger schendt het humanitaire recht door vanuit bewoonde gebieden het Russische invasieleger te beschieten. Op die manier worden bij aanvallen van het bezettingsleger de levens van Oekraïense burgers in gevaar gebracht. Dat oordeelt Amnesty International, die daar direct ook bij vermeldt dat het geen excuus is voor de Russische agressie.

Amnesty-onderzoekers inspecteerden tussen april en juli van dit jaar Russische aanvallen in de regio’s Charkov, de Donbas en Mykolajev. Daarbij werden inslagplekken onderzocht, werd er gesproken met overlevenden en getuigen en werden er onder meer satellietbeelden geanalyseerd. Amnesty zegt een patroon te hebben gedocumenteerd ‘van Oekraïense strijdkrachten die burgers in gevaar brengen en de oorlogswetten overtreden wanneer ze opereren in bevolkte gebieden.’ 

Volgens de mensenrechtenorganisatie waren er voor de bases in woonwijken, scholen en ziekenhuizen alternatieven beschikbaar waarbij geen burgerlevens op het spel werden gezet. Ook zou aan burgers niet zijn gevraagd te evacueren. ‘Het feit dat het land zich moest verdedigen, ontslaat het Oekraïense leger niet van de verplichting het internationaal humanitair recht te respecteren,’ aldus Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty. 

Dat het Oekraïense leger de rechten van de eigen burgers schond, neemt niet weg dat Rusland zich schuldig maakte aan oorlogsmisdaden. Daarover schrijft Amnesty:

Veel van de Russische aanvallen die Amnesty de afgelopen maanden documenteerde, werden uitgevoerd met willekeurige wapens, waaronder internationaal verboden clustermunitie, of met andere explosieve wapens met een groot gebiedseffect. […] Het feit dat het Oekraïense leger besloot om militaire objecten binnen bevolkte gebieden te plaatsen, rechtvaardigt op geen enkele manier willekeurige Russische aanvallen. 

Amnesty eist van Oekraïne dat het eigen leger onmiddellijk ‘haar troepen uit de buurt van bevolkte gebieden plaatst, of ze moet burgers evacueren uit gebieden waar het leger actief is. Legers mogen ziekenhuizen nooit gebruiken om oorlog te voeren en mogen alleen scholen of woningen gebruiken als laatste redmiddel als er geen haalbare alternatieven zijn.’