Ode aan het moeilijk doen

Frans En wat dan nog, zou iemand de enige zijn om aandacht voor iets te vragen? (Ik noem een Galilei) Het gaat om de inhoud. En die wordt toch niet bepaald door het aantal mensen, dat iets vindt? Daarnaast mag iedereen gewoon nog zelf uitmaken, hoe inclusief die zijn woorden kiest. Ja, iedereen wel eens commentaar. Maar, wees eerlijk, zoals iedereen dat doet, doet dat ook alleen al OMDAT u hier een mening hebt. En die impliceert dat u 'commentaar' levert.

@Danielle, Franss 'Leraar' is toch echt een aanduiding voor mannelijkheid, niet alleen grammaticaal, ik zie niet in wat daar qua info dubieus aan is. ttps://taaladvies.net/vrouwelijke-beroepsnamen/ 'Verpleegkundige' vind ik prima, maar er is wat mij betreft ook niks mis met verpleger en verpleegster, of met 'steward' en 'stewardess', of met 'boer' en 'boerin' of met de genoemde leraar/-es. Bij die woorden denk ik totaal niet dat de mannelijke variant de standaard is. Ik kom wel in de problemen bij woorden als professor en burgemeester, die kennen alleen de mannelijke vorm. In die gevallen kies ik er voor die mannelijke vorm ook voor vrouwen te gebruiken. 'Secretaresse' heeft inhoudelijk een andere betekenis dan 'secretaris', maar ik zie wel kansen voor een upgrading van het begrip secretaresse: de oude secretaresses bestaan nauwelijks meer, het zijn bureauassistenten/-tes geworden.

[ ik zie niet in wat daar qua info dubieus aan is. ] Zolang je niet voor ALLE beroepen een vrouwelijke versie gebruikt, prent je het mensen in dat bv. alle leraren mannelijk zijn. En als je overduidelijk beide seksen wilt aanwijzen moet je uitgebreid zeggen: leraren en leraressen. Waarmee je non-binaire leraren weer tekort doet. Dus kies dan één variant die we als onzijdig gaan beschouwen voor alle drie de sekses. Hier is het inmiddels heel normaal om bij dokter of rechter automatisch aan een man én vrouw te denken. Dokteres, rechterin, chirurge of professorin zijn hier geen gemeengoed geworden, maar in het Duits bijvoorbeeld wel. Als we al bij zoveel beroepen geen vrouwelijke vorm gebruiken, stop er dan helemaal mee, dan hoef je ook geen non-binaire versie te gaan verzinnen waar overduidelijk vraag naar gaat komen.

Ook Inez Weski is gewoon advocaat en ikzelf was geruime tijd docent en sociaal wetenschappelijk onderzoeker,. Nooit enige behoefte gehad er een -e achter te plakken. Van de aanspreektitel dokteres zou mijn huisarts ook vreemd opkijken. Het idee dat een rechter of chirurg een man is verdwijnt vanzelf, nu er meer vrouwen voor die professies kiezen. De secretaresse is allang "Personal Assistent" zonder e. Laat de overbodige sekseaanduiding maar een zachte dood sterven.

@DD "Laat de overbodige sekseaanduiding maar een zachte dood sterven." Mijn punt is nu juist, dat een sekseaanduiding extra info levert. Aan de professor of de dokter doen we niks, maar dat zijn uitzonderingen. Wegens uitzonderingen de hele regel laten vallen vind ik geen wijs beleid. @Franss Wat vind je van leerkrachten?

Die "extra" informatie suggereert dat vrouwelijke beoefenaars van een beroep een aparte categorie vormen. Daar zijn niet alle vrouwen blij mee. Leerkracht is OK.

Slaafgemaakten vind ik ook raar, het is vanzelfsprekend dat dat niet vrijwillig is. Soldaatgemaakten is daarentegen wel nuttig, want je hebt dienstplichtigen en vrijwilligers/beroeps. Alleen de mannelijke vorm van een beroep gebruiken is wel ok want zolang we lerares of directrice hanteren blijft de man als standaard in ons hoofd zitten. Zo is ook "bemensen" of "mensuren" een term die nodig is om de vrouw in beeld te brengen.

Beroepsnamen op -aar en -er zijn weliswaar grammaticaal masculien, net als vele andere oude beroepsnamen, maar dat wil niet zeggen dat de beoefenaren het dan ook zijn. Het nut van "extra informatie" is dubieus tenzij het om beroepen gaat zoals secretaris/secretaresse en gouverneur/gouvernante maar dan is er sprake van een ander beroepsprofiel waarbij de mannelijke variant altijd een graadje sjieker was. Geheel in de moderne trend passen de verpleger/verpleegster die beiden verpleegkundige zijn geworden.

@ Fransss en Vrij: [Soldaatgemaakten is daarentegen wel nuttig, want je hebt dienstplichtigen en vrijwilligers/beroeps.] Deze term kan wel een bizarre bijsmaak en -klank hebben. Een fles alcoholische drank kan immers ook soldaat worden gemaakt.

[ Een fles alcoholische drank kan immers ook soldaat worden gemaakt. ] Soms is er nog iemand wakker...

Het is ook nog eens de vraag of men dat "onzin en aanstellerij" vind. Het kan ook gewoon zo zijn dat ze het nog moeten leren of dat het niet in hun kringen gewoon is. Dat lijkt me veel aannemenlijker in de meeste gevallen. De vooroordeling is dus nog veel wijder.

Wedstrijd: wie weet een pakkende vervanger voor het taalkundig uiterst magere 'lgbthi+'? De jury beoordeelt onder meer op de volgende aspecten: Duidt treffend de gemeenschappelijkheid van de diverse groepen die onder de term vallen. Dit kan bijvoorbeeld ook zijn: het gemeenschappelijke emancipatoire doel of doelen. Straalt menslievendheid, nieuwsgierigheid naar en begrip voor de ander uit. Sluit op natuurlijke wijze aan op het Nederlands taaleigen. Wat kun je winnen? Het plezier dat omdenken en spelen met taal je kunnen geven. Wie is de jury? In Nederland is dat een vreemde vraag: iedereen natuurlijk.

Persoonlijk ben ik voorstander van 'queer' (hoewel Engels), maar ik snap dat dit voor velen ook problematisch is. Binnen het Engelse taalgebied is dit vroeger veelal als scheldwoord gebruikt en voor oudere generaties is dit daarom lastig. Je ziet echter wel dat het meer en meer wordt toegepast en redelijk is ingeburgerd. Daarmee lijkt het, ondanks de terechte bezwaren, een logische opvolger. Ook omdat LGBTQIA+, hoeveel letters je ook toevoegt, toch altijd identiteiten uitsluit (daarom de +). Queer is, naast een losse identiteit (waaronder die van mij) ook alomvattend voor zowel seksuele and gender minderheden. Het is ook makkelijk te onthouden en uit te spreken. Let wel: dit is een overkoepelende term voor de gemeenschap, daarbinnen kan natuurlijk een ieder de eigen identiteit behouden en het passende label hanteren (indien gewenst). Overigens: dank voor je goede pogingen en inzet. Ook ik ben van mening dat minderheden vooral ook moeten kijken naar insteek en inzet om het juist te doen - als het een keer fout gaat hoeft dat echt geen halszaak te worden zolang de intentie erachter juist is. Een negatieve benadering moedigt anderen ook niet aan om zich er mede voor in te blijven zetten.

[ Zo spreek ik soms over ‘ kleurrijke’ mensen, ] Dat is nog erger dan "mensen van kleur". Stop gewoon met mensen op hun huidskleur aan te duiden. Werk niet mee met de racistische polarisatie om de wereld op basis van huidskleur in tweeën te delen en tegen elkaar op te zetten: blanken tegen de rest.

[ De constructie ‘hen’ voor non-binaire personen ] Belachelijk, niemand is meerdere personen, je bent één persoon binair of wat dan ook. Verzin dan een nieuw woord dat óf voor iedereen geldt en als vervanging voor hij en zij kan gelden, óf verzin een nieuwe extra aanduiding voor iemand die zichzelf noch hij, nog zij wil laten noemen. De Zweden hebben dat geloof ik gedaan. Hier zou je aan "fij" kunnen denken of zoiets, maar ga niet het reeds gebruikte hen op twee (verwarrende) manieren inzetten.

@loh Dank voor je open en uitnodigende bijdragen. De term Queer past inderdaad niet in het Nederlandse taaleigen, maar ik denk dat ik wel iets begrijp van de kracht van dit woord, dat oorspronkelijk 'vreemd' of 'ongewoon' betekende en bij velen een negatieve connotatie had, totdat de lhbti+ gemeenschap zich met dit 'vreemde' begon te identificeren en het tot een geuzennaam maakte. Mijn zoon is homoseksueel en heeft ook een sterke voorkeur voor het woord queer. @franss Jou is kennelijk de ironie in mijn niet serieus bedoelde termen ontgaan. Evenals het meer serieuze gegeven dat mensen behoorlijk vast zijn geraakt in hun argumentatieve of zelfs vijandige houding jegens zijn medemens. Jammer. Ik zal het de volgende keer wat duidelijker proberen te formuleren.

@ Le Chat Botté Sorry, het staat er wat hard en was tegen het verschijnsel an sich gericht, niet aan jou.

@franss No hard feelings. Oh shit, dat is Engels....????

Het Noors heeft een eigen woord "skeiv" (voor het Engelse queer) oa ook voor degenen die niet zo druk in de weer zijn met het juiste hokje.

Het woord "queer" lijkt me heel bruikbaar als omvattende term voor allen die zich niet als "hetero" en "cis" identificeren. We hebben al veel Engelse leenwoorden in de Nederlandse taal, en dit kan er dus nog wel bij. Te meer omdat het mij bijna onmogelijk lijkt een voor ieder aanvaardbaar Nederlands equivalent te vinden.

'ook omdat (zoals altijd) de Nederlanders iets meer tijd nodig hebben dan vele andere westerse landen om een culturele omslag te maken.' Over welke 'culturele omslag' heb je het dan?

Onzin vriend. De grotere talen in Europa die ik ken zoals Duits en Frans zijn eigenlijk veel strikter nog in de geslachtsbepaling van zelfstandige naamwoorden en heur duidingen. Het Engels is meer uitzondering dan regel op dit gebied, voorzover ik weet. Maar misschien dat de Scandinavische of Slavische talen genderneutraler zijn? Ik betwijfel het. Een collega uit Tsjechië veranderde haar achternaam in Dingesova toen ze bij haar vader Dingesovi wegging. Just like that.

@Erik Representatie van minderheden op vrijwel alle fronten, autonomie van de eigen identiteit (zowel de juridische naam als gender), nieuwe vormen van ouderschap, erkennen van gebarentaal als officiële taal, daadwerkelijk erkennen van discriminatie en daarop acteren, gelijkwaardige participatie van vrouwen, volwaardige voorzieningen voor mensen met een beperking, etc, etc. @Ferdi Ik ben niet je vriend. Duits biedt veel meer ruimte, het heeft zelfs een onzijdig voornaamwoord ('das'), en hoewel de taal inderdaad vrij rigide is biedt het desalniettemin meer ruimte voor variatie (ik ben echter geen expert, maar na een aantal jaren Berlijn en diverse Duitse vrienden, durf ik dit wel te stellen). Frans en de Slavische talen kan ik niets over zeggen. Zweden heeft sinds een paar jaar een expliciet onzijdig voornaamwoord ('hen' naast het mannelijke 'han' en het vrouwelijke 'hon'). Echter, more to the point, ik heb niet gezegd dat Nederlands exclusief de probleemtaal hier is, het is één van de weinige, gezien heel veel andere talen - zeker ook buiten de Germaanse en Romaanse talen - het aanzienlijk beter doen. Meer algemeen - onderzoek na onderzoek wijst uit dat Nederland (steeds) slechter scoort wat betreft gelijke behandeling en individuele autonomie in vergelijking met meer en meer landen.

[ merk dat ik in het Engels geen enkel probleem heb mensen direct of in het algemeen genderneutraal aan te spreken ] Kun je wat voorbeelden geven van dat aanspreken? En hoe zeg je dan hij/zij gaf zijn/haar tas aan hem/haar genderneutraal?

@Fransss Ik gebruik vrijwel altijd 'singular they' en het is ook het meest gebruikelijke. Ik heb een vriend die ze/zir verkiest en er zijn nog een aantal opties maar 'they' is het meest gebruikelijk. Voor de duidelijkheid - singular they bestaat reeds sinds de 14e eeuw en is niet een modern iets. Het wordt op een andere wijze ook vandaag de dag gebruikt (Do you know who left their bag?). In antwoord op je vraag: 'They gave them their bag'. En als dat verwarrend klinkt: voor 2 mannen zou het zijn 'He gave him his bag'. Het is echt minder lastig en verwarrend dan het lijkt, maar het is wel even wennen. Kost tijd, en bereidheid. Verdere aanspreekvormen: - Mx. ('mix') - ipv mr/ms/mrs wordt meer en meer erkend en herkend - De voornaam van een persoon - You - simpel maar vaak doeltreffend En er zijn natuurlijke professionele aanspreektitels (doctor, professor, etc) die standaard genderneutraal zijn. Er zijn nog wel individuele voorkeuren, en ik probeer daar zelf altijd rekening mee te houden, maar they, de voornaam en, formeler, mx is altijd een goede start als je niet weet hoe iemand juist aan te spreken.

@ Loh – De voornaam van een persoon – You – simpel maar vaak doeltreffend Het is dus gewoon praktisch het zelfde als in het Nederlands, alleen is mx toegevoegd, iets wat we hier ook kunnen doen. In de basis is het Engels dus niet veel makkelijker en ook daar is they puur verwarrend.

Fins kent geen onderscheid naar gender in de persoonlijke voornaamwoorden. De Germaanse talen waaronder Engels nog wel. Gender is daar aan het verdwijnen, waarbij de masculiene vormen het winnen. https://finland.fi/han/article/

Jij leek me al schaamteloos.

@Ton, ach de mening van deze jongeman is me duizend keer meer waard als de menig van meneer Ton. Respect voor elkaar komt met gedrag, niet met mooie woorden.

Taal is natuurlijk per definitie iets wat altijd in ontwikkeling is, woorden komen en gaan en zelfs grammatica past zich aan aan de tijd. Ik ben een groot voorstander van correct taalgebruik maar ook een liefhebber van creatief en nieuw taalgebruik - het laatste werkt naar mijn mening alleen goed als je de correcte vorm weet en daar op verder bouwt. De 'traditie' is dat een taal leeft en ontwikkelt, een andere traditie is dat we meer over elkaar leren en beter de diversiteit onderling begrijpen (hoewel deze traditie niet immer even populair is). Dat is hoe we als maatschappij samen verder kunnen - met een ieder in waarde gelaten. Daarmee bouwen we juist een sterker fundament, voor het individu en voor ons allen.

@Ioh Ik zal je een geheimpje verklappen, in 95% van Nederland leeft dit niet.

Beste Bouwman, je kunt ook woorden toevoegen aan een taal, je hoeft dus niet altijd de traditie te raken. Verder dient traditie de mens en niet andersom. Als de traditie ons niet meer dient, hoe dom zouden we dan zijn om haar te handhaven? Wil je dat om voor jou moverende redenen toch? Geen probleem, zolang je met je tradities de rechten en vrijheden van anderen niet schendt.

@Erik Nee? De meeste Nederlanders gebruiken geen taal? Spreken niet? Lezen niet? Schrijven niet? De meeste zullen niet bewust met taal bezig zijn maar het staat aan de basis van ons bestaan en hoe we ons tot elkaar verhouden. Vrijwel iedereen voegt constant nieuwe woorden aan het lexicon toe, kijk alleen maar naar de pandemie en hoeveel nieuwe woorden heel snel algemeen taalgebruik zijn geworden. Taal leeft, voor iedereen. Het verschilt van tijd tot tijd in welk gebied taal zich rap ontwikkelt (gezondheid, technologie en identiteit zijn grote dingen nu) maar het is altijd in ontwikkeling.

@Ioh Omdat het een hobby uit de Randstad is.

[ Omdat het een hobby uit de Randstad is. ] Het is een noodzaak omdat iedereen die zich niet passend voelt in mannelijke man of vrouwelijke vrouw, als de sodemieter naar de grote steden vlucht omdat er op het platteland een verstikkend klimaat heerst t.o.v. eenieder die niet in een van die twee hokjes wil zitten.