Ode aan een goed verhaal

Egodocumenten – documentaires waarin filmmakers inzoomen op zichzelf – mogen dan hip zijn; naar mijn smaak worden ze snel zeurderig, navelstaarderig en hysterisch. In Stories We Tell vermijdt regisseuse Sarah Polley (Away From Her, Take This Waltz) deze vakkuil virtuoos. Maar de film heeft meer te bieden dan dat.

Stories We Tell opent met Polley die in een geluidsstudio haar vader Michael een lang verhaal laat voorlezen over zijn huwelijk. Ook interviewt ze haar (half)broers en zussen of hun overleden moeder Diane. Ze schijnen zich allemaal wat ongemakkelijk te voelen bij het bespreken van het verleden. Er ontvouwt zich een verhaal over een levendige, extraverte vrouw. Haar huwelijk met haar introverte echtgenoot was liefdevol maar, toen hij niet de flamboyante kunstenaar bleek te zijn die ze in hem meende te zien, ook moeizaam.

Stories We Tell is zo’n film die je het best kunt zien met zo min mogelijk voorkennis. Meer vertellen over deze meeslepende en razend knappe film zou de pret alleen maar bederven. Het is voldoende om te weten dat het een verhaal is van een unieke en toch weer hele gewone familie, en daardoor het verhaal van ieder gezin met geheimen en leugens. Maar Stories We Tell gaat over meer dan dat. Het is een ode aan de kracht van een goed verhaal.

Er zijn momenten waarop ik als kijker het ongemakkelijke gevoel kreeg dat Polley niet de hele waarheid vertelt en de geschiedenis wel erg elegant en eenvoudig weergeeft. Dat gevoel werd versterkt toen geleidelijk aan duidelijk werd dat grote gedeeltes van de homevideo’s die worden vertoond, niet echt kunnen zijn. Maar dan bleek dat dit alles een onderdeel is van het spel dat Polley speelt.

Het vertellen van verhalen is een menselijk behoefte. Het leggen van causale verbanden is een manier om orde te scheppen in de chaos van het echte leven en de zaken te begrijpen. We zien hoe het vertellen van het soms pijnlijke verhaal alle betrokkenen helpt met het accepteren ervan. Er is geen woede, verwijt of diepe verbittering, maar redelijkheid, begrip en acceptatie. Dat klinkt misschien niet erg spannend, maar ik vond het gebrek aan zelfmedelijden verfrissend.

Documentaires draaien meestal kort in de bioscoop, dus als je de kans krijgt, ga Stories We Tell zien. Zo snel mogelijk.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter