Nummer 23 op lijst 5? Gewoon doen

De vaste lezers van Joop.nl weten het onderhand wel: ik ben een overtuigd lid van D66. Niet zo’n windvaan die elk congres weer moet besluiten of het lidmaatschap nog wel ‘voelt’, maar iemand die na 2006, op het absolute dieptepunt van de partij – met een schamele 1% in de peilingen – dacht: daar moet ik bij zijn. D66 was toen niet sexy, niet strategisch, en vooral niet populair. Maar wel nodig.

En dat is het nog steeds.

Niet omdat ik het altijd 100% eens ben met de koers, en zeker niet omdat ik de partijtop op een voetstuk plaats. Integendeel, wie mijn eerdere columns leest, weet dat ik ook regelmatig kritische noten kraak – soms op Joop-manier: met liefdevolle scherpte en een sardonische glimlach. Maar D66 blijft voor mij de enige partij die oprecht gelooft in een optimistische, vrije en fatsoenlijke toekomst voor Nederland. Niet voor de bühne, maar voor mijn kinderen. Voor onze samenleving.

Daarom stem ik op 29 oktober met volle overtuiging op Stephan Neijenhuis. Nummer 23 op lijst 5.

Ja, je leest het goed. Nummer 23. Ooit een onverkiesbare plek, maar morgen misschien gewoon dé opstap naar de Tweede Kamer. En als dat gebeurt, gaat hier om 21.00 uur de champagne open. Letterlijk.

Ik ken Stephan al sinds 2009. Toen was hij zestien jaar oud, ik al wat grijzer, en in de lokale politiek van Ede vonden we elkaar. Hij: een jonge democraat in een oerconservatieve gemeente. Ik: een net iets minder jonge democraat met een promotieonderzoek en een zetel. Sinds die tijd is hij mijn politieke steun en toeverlaat geworden. Zo eentje die je blind kunt vertrouwen met een motie, een raadsel of een moreel dilemma.

Toen hij me in mei vertelde dat hij zich kandidaat ging stellen voor de Tweede Kamer, was ik trots. Toen hij in augustus op plek 23 terechtkwam, dacht ik: mooi, maar lastig. Maar nu? Nu lijkt het erop dat hij het gewoon gaat halen.

Oorspronkelijk wilde ik deze column gebruiken om Stephan met voorkeurstemmen de Kamer in te helpen. Maar toen kwam Rob Jetten. En ja, ik weet dat dit gevaarlijk dicht tegen ‘wij van WC-Eend’ aan schuurt, maar geloof me: deze Jetten is geen wasmiddel, maar een politieke turbo.

Ik ken Rob nog uit de tijd dat ik fractievoorzitter was in Ede en hij in Nijmegen. In 2012 stond ik op plek 28 van de D66-lijst – veilig onverkiesbaar, zodat ik mijn proefschrift kon afmaken. Hij maakte in 2014 geen deel uit van het college in Nijmegen; ik wél in Ede. Maar in 2017 was het zijn beurt. Tweede Kamer. En de rest is geschiedenis. Of, beter gezegd: geschiedenis in wording.

Want wat hij de afgelopen weken heeft laten zien – zeker in het Debat van het Zuiden en bij EenVandaag – is leiderschap. Echt leiderschap. Niet de opgepoetste VVD-versie van Yesilgöz die idealen ruilt voor PR-posters, maar iemand die staat voor een koerswijziging en een andere stijl. Ja, halverwege de campagne leek hij even op een Rutte-kloon in zijn clash met Timmermans. Maar hij herpakte zich, en hoe.

Hij is op dit moment de enige lijsttrekker die inhoudelijk, geloofwaardig en standvastig tegen Wilders durft op te staan. En dat zie je terug in de peilingen. De vibe rond Rob komt niet alleen door mijn roze D66-bril – geloof me, die is inmiddels meer mat dan glanzend – maar doordat hij óók mensen buiten de bubbel weet te overtuigen. VVD’ers, GL-PvdA’ers… ze vallen als blokken voor zijn verhaal.

Vanochtend zette ik met een knipoog de uitslag van een peiling op mijn werk op X: “@D66 haalt 50% van de stemmen. In 2023 was dat nog minder dan 17%.” Uiteraard een minuscule steekproef bij een heel kleine club. Maar de energie was voelbaar. Net als het trollenleger dat daarna losbarstte. “Walgelijk figuur.” “Werk je in een moskee?” “In welke AZC werk je?” – het hele scala van het verkeerde soort populisme paradeerde weer langs.

En dan weet je weer waarom mensen als Rob en Stephan zo belangrijk zijn.

Stephan is geen opgewarmde D66’er. Hij is D66. Al sinds zijn tiende deed hij mee met debatten op zijn school in de grootste christelijke gmeente van het land waar hij met moreel kompas én debatvaardigheid de fundamenten legde voor wat nu staat te gebeuren. In 2022 weigerde hij principieel om in een all-men-college met SGP, CDA en CU-broeders plaats te nemen, ook al had dat hem de jongste D66-wethouder van Nederland gemaakt.

Dat zegt alles.

Daarom, lieve lezers: als je morgen overweegt om op D66 te stemmen – en de laatste peilingen laten zien dat dat héél veel mensen zijn – stem dan op Stephan Neijenhuis. Nummer 23 op lijst 5. Je krijgt geen carrièrepoliticus, maar een principieel denker met lef. Iemand die zijn rug recht houdt, ook als het hem wat kost.

En Stephan: zet die champagne maar koud. Om 21.00 uur gaan we proosten. Jij in Den Haag. Ik op een podium in Nijkerk tijdens de uitreiking van de innovatieprijs regio Foovalley als jurylid. Met een glimlach. Want dit keer hebben we niet gekozen voor de makkelijkste weg, maar voor de juiste.