Nu is het leiderschap van vrouwen nodig

Na Timmermans staat de partij op een kruispunt. Richting 2026 is niet meer charisma het antwoord, maar karakter en dat vraagt om leiders die niet alleen spreken over verandering, maar haar belichamen. 

Er sluimert een crisis in Nederland, niet van economie of veiligheid, maar van beschaving. De toon is harder geworden dan de inhoud, verstandige stemmen zijn overspoeld door de modder van luidruchtigheid dat zich verkoopt als eerlijkheid. De onbeschaving heeft haar plaats ingenomen aan tafel, met spot. Ze lacht om nuance, veracht zorgzaamheid en verwart hardheid met waarheid. Wie spreekt over solidariteit, gelijkheid of menselijkheid, wordt weggezet als activist, naïef of wereldvreemd. En zo raakt het publieke debat vergiftigd door cynisme aan de talkshowtafel, dat zich als een wolf in schaapskleren voordoet als realisme.

De fusiepartij GroenLinks-PvdA wil een brede volkspartij zijn, maar onderzoek van politicoloog Brian Rooduijn (UvA) laat zien dat de partij steeds meer lijkt op het oude GroenLinks: stedelijk, hoogopgeleid, positief over migratie en politiek betrokken. Een sterke, idealistische kern, maar ook een risico: de afstand tot het dagelijks leven groeit. Tot de mensen voor wie bestaanszekerheid geen beleidswoord is, maar een dagelijkse zorg.

Juist daarom is nieuw leiderschap nodig dat weer menselijkheid durft te verbinden aan beleid. Mijn advies voor het leiderschap voor morgen: leiders als Esmah Lahlah en Marjolein Moorman laten zien wat dat betekent.

Lahlah, hoogleraar sociaal beleid en voormalig wethouder in Tilburg, werkt vanuit de overtuiging dat armoede geen individueel falen is, maar een collectieve verantwoordelijkheid. Ze luistert waar anderen oordelen, verbindt wetenschap met praktijk en ziet menselijke waardigheid als de basis van beleid. Haar stijl is kalm, maar haar koers is vast: sociaal rechtvaardig, zorgvuldig en inhoudelijk sterk.

Moorman, wethouder in Amsterdam en auteur van Lezen is geloven in de toekomst, strijdt onvermoeibaar voor kansengelijkheid in het onderwijs. Ze spreekt niet over systemen, maar over kinderen en over de belofte die in elk kind besloten ligt. Haar leiderschap is betrokken, realistisch en hoopvol: zij herinnert de politiek eraan dat verheffing begint met vertrouwen.

De onbeschaving regeert niet omdat ze sterker is, maar omdat de beschaving werd overgelaten aan machogedrag. En misschien is het nu tijd dat beschaving een vrouwelijk gezicht krijgt niet als nieuwe richting. Want GroenLinks-PvdA heeft een nieuw verhaal te vertellen: één van zorg, verbinding en moed. Niet de hardste stem, maar de wijste.

Waarom niet Klaver, denk je wellicht, en liever een vrouw. Jesse Klaver heeft GroenLinks nieuw leven ingeblazen: hij gaf een generatie weer geloof in idealen. Maar zijn leiderschap was de stem van de verontwaardiging, krachtig in morele taal, minder in maatschappelijke bedding. De fusie met de PvdA vraagt om iets anders: niet meer profilering, maar verbinding. De nieuwe fase van deze partij begint niet met meer overtuiging, maar met meer nabijheid.

Een vrouw aan het roer dus. Leiders als Esmah Lahlah of Marjolein Moorman, zouden precies dat kunnen brengen: een politiek die luistert, verbindt en herstelt. Niet meer de morele voorman, maar de menselijke verbinder. Niet de ideoloog, maar de bruggenbouwer. De toekomst van GroenLinks-PvdA ligt niet in herhaling van Frans zijn charisma, maar in het doorbreken van het machtsritueel dat charisma steeds weer voortbrengt.

Het is tijd dat beschaving zelf weer aan het woord komt. En misschien, dit keer, met een vrouwelijk stemgeluid.