Nu even geen semantische strijd: veroordeel aanval Capitool eensgezind

Geschokt zat ik – net als veel Nederlanders – woensdagavond naar de televisie te kijken. Verbijsterd over de bestorming van het Amerikaanse Capitool ben ik eigenlijk nog steeds. Hoe is dit mogelijk in het land dat velen van ons toch nog steeds als democratisch voorbeeld hebben? De Verenigde Staten zijn een paradox van vrijheid en vernedering. Van hoop en idealisme aan de ene kant, en bitter geweld en imperialisme aan de andere. Een fascinerende tegenstelling, maar gisteren kwam in een dag een aantal dingen over Amerika wel heel duidelijk aan de oppervlakte. Ook hoe wij er in Nederland naar kijken.

Op NPO1 mocht een zelfbenoemde christelijke moraalridder opkomen voor de stemmers van Trump, terwijl het daar nu even niet over gaat. Let wel, op dat moment liepen de muitende Trump-aanhangers nog door de gangen van het Capitool. Een ‘Amerika-kenner’ haalt er nog even Pim Fortuyn en teleurgestelde kiezers bij: ‘de kogel kwam toen volgens hen van links’. Dat is je reinste geschiedvervalsing. De moord op Fortuyn had niets, maar dan ook niets met de de toenmalige regering of de regeringsleider te maken.

Daarna zie ik in mijn Twitter-tijdlijn een CDA-er uitleggen dat ze emotionele Republikeinen kent die vrezen voor hun verlies van het oude Amerika. Ik moet denken aan een partijgenoot van haar, die nog maar een paar weken geleden in onze Tweede Kamer op verhitte toon het woord voerde over een petitie tegen cartoons. Het verkeerde moment, vond zij, vlak na de moord op Samuel Patty. Hoewel het pathetisch was, ben ik het daar volledig mee eens, maar laat dan hier hetzelfde gelden.

Gister stierven in ieder geval vijf mensen, waarvan één agent. Niet door een geradicaliseerde jihadist, maar door geradicaliseerde aanhangers van de president van de Verenigde Staten. Niet alleen opgehitst door hem, maar met rechtstreekse instructies om verhaal te halen bij het Capitool. Dat is ongekend in de recente democratische geschiedenis van de wereld. Op zo’n avond (en in de dagen erna) is het enige juiste om te doen het veroordelen van geweld en het ophitsen daartoe.

Ieders mening is de moeite waard, hoe genuanceerd of radicaal ook, maar een ding staat altijd: je mening uiten, boos of woedend zijn, protesteren, oppositie voeren, dat doe je vreedzaam, zonder met geweld te dreigen, zonder geweld of intimidatie te gebruiken. En het liefst ook zonder schelden. Het moet compleet duidelijk zijn wat er op het spel staat: de democratische rechtsstaat. Zij is boven elke ideologie, mening of overtuiging verheven. Niet omdat ik dat vind, maar omdat die democratische rechtsstaat ons allemaal moet beschermen. Ik wil met iedereen praten over hoe dat in de praktijk niet opgaat, wat er verschrikkelijk fout is of beter moet, maar we kunnen niet over of met een ondemocratische aantasting van de rechtstaat of het democratische proces, in gesprek. De democratische rechtsstaat is niet alleen kwetsbaar, maar wordt op dit moment actief aangevallen.

Daarnaast is het nu (hopelijk) voor iedereen volledig zichtbaar dat er wordt met twee maten gemeten door het ene geweld harder te veroordelen dan het andere. Ook in Nederland waar nog niet zo lang geleden provinciehuizen werden bestormd en waar politici op het Binnenhof worden geïntimideerd en uitscholden voor volksverrader. Daar moeten we ons tegen uitspreken.

Dit is volgens mij ook wat Jesse Klaver ongeveer probeerde te verwoorden in een statement op Twitter. Volgens zijn eigen jongerenbeweging DWARS waren het slappe teksten. Ze ‘verbeterden’ het statement door de tekst met de woorden ‘fascistisch’ en ‘extreemrechts’ aan te vullen. Dit laat wat mij betreft goed zien hoe wij op links (niet voor het eerst in de geschiedenis) vastzitten in onze eigen semantische discussie(s).

Links Nederland moet stoppen elkaar onderling de maat nemen en het zelfbenoemde midden dwingen een kant te kiezen. Niet om ook links te zijn of het juiste links. Het gaat nu even niet om links of rechts. Of zelfs over het midden. Wij moeten ons allemaal uitspreken tegen het geweld. En ja, daar moeten sommigen misschien harder toe aangezet worden en er mag zeker duidelijker stelling worden genomen. Maar moet dat door op slakken zout te leggen of mensen die heel duidelijk afstand nemen aan te vallen op een eerder verschil van mening? Laten we vooral eensgezind zijn als we het geweld, de halfslachtige vergoelijkingen, de vergezochte verklaringen of de nuanceringen van deze gewelddadige opstand en aanval op democratische waarden veroordelen en een halt toe roepen.