'Noem gijzelnemer Sydney geen terrorist'

De gijzelingsactie in het Lindt café in Sydney werd maandagmiddag rond half vijf Nederlandse tijd na meer dan zestien uur beëindigd door de Australische politie. Twee gijzelaars en de dader lieten het leven. De gijzelaar is de Iraanse vluchteling Man Haron Manis, die bekend was bij de politie vanwege zedendelicten en het schrijven van haatbrieven aan nabestaanden van Australische militairen. De Australische politie sprak continu van een eenmansactie en noemde de gijzelnemer een ‘eenzame wolf’. Ook The Guardian roept op geen link te leggen tussen Monis en terreurgroep IS. Toch kan niet uitblijven dat in Australië het debat over immigratie uit moslimlanden oplaait.

De Australische premier Abbott betuigde tijdens een persconferentie steun aan de nabestaanden van de slachtoffers, de 34-jarige bedrijfsleider van het Lindt Chocolate café en een 38-jarige advocate:

Het is een verschrikkelijke en onbeschrijflijke gebeurtenis. Het herinnert ons eraan dat ook een veilig land als het onze kwetsbaar is voor politiek gemotiveerd geweld.

Dat Australië zich zorgen maakt over “politiek gemotiveerd geweld” is wel duidelijk. De autoriteiten houden twintig teruggekeerde jihadgangers in de gaten uit angst voor mogelijke aanslagen, schrijft De Volkskrant (€). Volgens de Australische inlichtingendienst ASIO vechten er ongeveer zeventig Australiërs in Syrië en Irak. Gijzelnemer Monis schreef kwetsende brieven aan familie van in 2007 en 2008 omgekomen Australische militairen.

‘Geen terrorist’

Maar behoort Monis nu tot de terrroristen die hun daden verrichten uit naam van een groep als IS? Monis schijnt beschouwd te worden als een marginale figuur binnen de islamitische gemeenschap, schrijven The Guardian en NRC. Enkele weken geleden bekeerde de -zelfverklaard- moslimgeestelijke zich nog tot de soennitische islam, zo was te lezen op zijn website die inmiddels uit de lucht is. Daarvoor was hij nog shi’itisch. Maar bij beide groepen vond hij geen aansluiting. Vermoedelijk had hij ook geen banden met Islamitische Staat. In 1996 vluchtte hij uit Iran omdat de ayatollah het niet eens was met zijn destijds liberale islamitische gedachtegoed.

Deze man leek vooral aandacht te zoeken. Op zijn website plaatste hij brieven aan de premier en politieke opinies. Hij was niet zozeer een volger, maar een ‘wannabe’ leider. En dit verklaart misschien waarom hij tijdens de gijzeling als eis stelde een IS-vlag te krijgen, stelt de schrijver van het artikel in The Guardian. En waarom hij niet vroeg om materieel of een andere strategische eis op tafel legde. Hij wilde slechts een vlag en een gesprek met de premier. Ook de politie noemde Monis tijdens de gijzelactie continu een “lone gunman”, en sprak niet van “terrorist”.

Geweld tegen moslims

Monis bestempelen als IS-terrorist geeft hem wat hij wilde: erkenning en wereldwijde media-aandacht. En het gooit nog eens extra olie op het vuur van het immigratiedebat in Australië. Het voedt de ideeën van de Australian Liberty Alliance (ALA), die sterke banden heeft met de Nederlandse PVV. De ALA wil immigratie uit islamitische landen stopzetten om de ‘islamisering van Australië’ tegen te gaan. De beweging is nu nog klein, maar hoopt volgend jaar als landelijke partij aan de verkiezingen mee te doen.

Australië heeft eerder aangekondigd de stroom vluchtelingen die in bootjes het land binnen willen komen te beperken. Maar de onvrede bij het publiek over immigratie lijkt niet gericht op moslims in het bijzonder.

De gijzeling in Sydney heeft al nare reacties naar moslims uitgelokt. Vrouwen die een hoofddoek dragen zouden zijn bespuugd en in het openbaar vervoer weigerden sommige passagiers mee te reizen met mensen met een ‘moslimuiterlijk’. Maar andere mensen betuigden juist weer hun steun aan moslims.

Cc-foto: Zennie Abraham