Nieuwe Tweede Kamer moet radicaal ander Gazabeleid eisen

Vandaag wordt de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Kersverse Kamerleden beloven onder andere om de Grondwet trouw te zijn. Hierin staat, in artikel 90, dat Nederland de ontwikkeling van de internationale rechtsorde bevordert. Kamerleden die dit serieus nemen, dienen een radicaal ander Gazabeleid van de regering te eisen.

Dit begint met het erkennen van de realiteit. Na ruim twee jaar van ongekend geweld tegen alles en iedereen in Gaza is de vernietiging immens. Zowat elk gebouw is verwoest en nagenoeg iedereen is ontheemd. Bijna 70 duizend Palestijnen zijn gedood, grotendeels burgers en meer dan 170 duizend zijn gewond geraakt, velen ernstig. Israël zet zelfs honger in als wapen.

Na allerlei rapporten van mensenrechtenorganisaties, de VN en wetenschappers dat Israël genocide pleegt (of heeft gepleegd), kan Nederland hierover niet blijven zwijgen. De regering dient toe te geven dat er sprake is van genocide. Doet die dat niet, dan moet de Tweede Kamer dit zelf doen.

In het verleden heeft het parlement geregeld initiatief genomen om zelf volkerenmoord te erkennen. Bijvoorbeeld in 2021, toen het geweld van Islamitische Staat tegen de Jezidi’s in het noorden van Irak als genocide erkend werd. Het vaak gehoorde voorwendsel, dat hiervoor eerst een uitspraak van een internationaal hof nodig is, werd toen terecht niet geaccepteerd.

Als genocide plaatsvindt of dreigt, zijn landen internationaal-rechterlijk verplicht alles te doen wat redelijkerwijs mogelijk is om dit te stoppen of voorkomen. De Nederlandse regering heeft hierin de afgelopen twee jaar pijnlijk gefaald.

Ten minste is nodig dat een volledig wapenembargo wordt ingesteld. Dat betekent geen enkele export van militair materieel, ook niet van zogenoemde dual use goederen, die mogelijk ingezet kunnen worden als wapen.

Het betekent ook dat geen wapens in Israël meer worden gekocht. Nederland heeft dit afgelopen paar jaar, tijdens de genocide, voor ongeveer een miljard euro gedaan. Hiermee heeft Nederland de Israëlische oorlogsindustrie gespekt, die talloze misdaden in Gaza mede mogelijk heeft gemaakt.  

Wie het internationaal recht wil bevorderen, dient ook verdergaande stappen te nemen. Het is belangrijk dat de grondoorzaken van conflict worden aangepakt. Stevige maatregelen tegen Israël zijn nodig. Overigens niet alleen voor Gaza. Ook om uitbreiding van illegale nederzettingen, verdere annexatie van grondgebied en apartheid in de bezette Westelijke Jordaanoever tegen te gaan.

Een verbod op handel met nederzettingen in bezet gebied, waar de Nederlandse regering na aanhoudende maatschappelijke en politieke druk nu aan werkt, is een goede eerste stap. Daarnaast is het nodig álle (economische) betrekkingen die bijdragen aan bezetting, oorlogsmisdaden, nederzettingen, apartheid of onderdrukking volledig te verbreken. De stevige, na de Russische invasie van Oekraïne door de EU genomen maatregelen kunnen hier als inspiratie dienen.

Vorige maand werd een staakt-het-vuren in Gaza overeengekomen. Inmiddels is duidelijk dat dit veelvuldig geschonden wordt, vooral door Israël. Dat land heeft sindsdien ruim honderd aanvallen uitgevoerd in Gaza, resulterend in meer dan tweehonderd doden. Allerlei gebouwen zijn gesloopt. De blokkade van grensovergang Rafah, in het zuiden, is nog altijd niet opgeheven. En er wordt veel te weinig humanitaire hulp toegelaten. Ook met betrekking tot het staakt-het-vuren geldt: meer druk op Israël is nodig.

Uit opiniepeilingen is herhaaldelijk gebleken dat er onder de Nederlandse bevolking maar weinig steun is voor het regeringsbeleid aangaande Gaza. En afgelopen maanden trokken een half miljoen Nederlanders in drie massademonstraties door Den Haag en Amsterdam een rode lijn, voor drastisch ander beleid. De nieuwe volksvertegenwoordiging doet er goed aan hiernaar te luisteren en van de regering Gazabeleid te eisen dat is gebaseerd op respect voor het internationaal recht.