Nieuwe liberale partij? Jammer, maar helaas

Een nieuw initiatief om een brede liberale middenpartij op te richten, verhuld in een poging om Groen Links en D66 te fuseren. Ik ben er helemaal voor, maar zou liever zien dat het een nieuwe partij is dan een fusiepartij. Maar helaas, die kans was er in december 2006, na de nederlaag van D66 bij de verkiezingen.

Door uitstel van het napraat congres, een nieuw plan van het oude bestuur en vooral de snel stijgende populariteit van Alexander Pechtold als kamerlid (als minister was hij geen succes geweest) verstomden de geluiden voor een nieuwe liberale partij weer snel.Ook de kans om D66 fundamenteel te hervormen tot een partij met een programma werd gemist (de partij doet het nu met vijf richtingwijzers).

Ik vrees dat er nu niets meer van gaat komen. Er zitten te veel mensen op gevestigde posities (Roger van Boxtel zorgde net voor zijn terugkeer in de Eerste Kamer) en de nood is niet hoog genoeg, noch bij Groen Links, noch bij D66. Programmatisch staan ze redelijk dicht bij elkaar, al is, verrassend genoeg, het denken over de verzorgingsstaat van de Halsema vleugel van Groen Links liberaler en interessanter dan wat D66 daarover te berde brengt. Maar qua stijl en vooral gevoelstemperatuur liggen beide partijen te ver uit elkaar, denk ik, om te kunnen fuseren. Ex-VVD’ers die samen met ex-CPN’ers in één partij zitten, dat voelt niet lekker aan. Pechtold vertegenwoordigt in die zin heel goed de keurig liberale vleugel van D66, mensen die nog steeds Hans van Mierlo op handen dragen ook al is van de doorbraak van het partijensysteem niets terecht gekomen. Zij vormen de sterkste vleugel van D66, in elk geval in institutioneel opzicht. Bij Groen Links is de Halsema vleugel gemakkelijk te combineren met de ouderwetse D66 vleugel van het links akkoord van de jaren zeventig. Of lui als Van Poelgeest of andere linksere types zich zo gemakkelijk laten inpassen, betwijfel ik.

Een nieuwe partij is waarschijnlijk de enige weg. Maar dat gaat niet gebeuren. Daarvoor moeten eerst Groen Links en/of D66 gedecimeerd zijn. Als de geschiedenis een les is dan zal dat met D66 uiteindelijk wel weer gebeuren. Groen Links is wat steviger, programmatisch gezien. Maar ook daar is de overstap naar een herboren PvdA, als ze dat ooit nog mee gaan maken, gemakkelijker dan die naar een nieuwe partij of een fusiepartij. Kortom, ik wens ze veel succes maar ik verwacht er weinig van.