Nieuwe gaswinning in de Noordzee kan niet als je klimaatwetenschap serieus neemt

Door: Guus Dix, Iris Keizer en Boris Schellekens

Het hoge woord is eruit. In de slotverklaring van de klimaattop in de Verenigde Arabische Emiraten lezen we dat het verstandig zou zijn als we ‘weg bewegen van fossiele brandstoffen in energiesystemen’ om verdere klimaatontwrichting te voorkomen. Voor klimaatwetenschappers staat het verband tussen fossiele brandstoffen en klimaatverandering al zo’n vijfendertig jaar vast. Maar wat je in de wetenschap en in de politiek hardop kunt zeggen, ligt vaak mijlenver uit elkaar – of tientallen jaren, in dit geval.

Over zes jaar zijn we bij de huidige uitstoot de anderhalve graad voorbij. De politiek moet nu dus véél sneller in lijn komen met de wetenschap. Wat vandaag nog gezegd zou moeten worden? Dat we geen nieuwe fossiele infrastructuur meer kunnen aanleggen binnen de klimaatdoelstelling van Parijs. Afgelopen zaterdag bezetten wetenschappers en andere burgers in Utrecht een kruispunt met die korte maar heldere boodschap: stop nieuw fossiel.

De locatie van de bezetting was niet willekeurig. Aan dat kruispunt ligt Energie Beheer Nederland (EBN), een zelfstandig overheidsorgaan dat vijftig jaar geleden is opgericht om olie- en gaswinning uit te breiden. Ze claimt ‘energie te geven aan de transitie’ en dat doet ze deels ook. Maar ze wakkert tegelijkertijd de klimaatcrisis verder aan door nieuwe gaswinningsprojecten in de Noordzee en de Waddenzee te faciliteren. Daar moet ze mee stoppen.

Roep je in Nederland ‘stop nieuw fossiel’, dan loop je echter tegen een muur van drogredenen aan met als absurd hoogtepunt: het uitbreiden van de gaswinning helpt tegen klimaatverandering. Ja echt. De hele fossiele elite tapt uit dit vaatje. EBN claimt dat ‘aardgas uit eigen land beter is voor het klimaat’. Volgens de Nederlandse regering is het ‘beter voor het milieu om dichtbij huis gas te winnen’. Ze wordt daarin bijgestaan door ‘energie-experts’ met een lange fossiele staat van dienst die zeggen dat ‘winning van eigen bodem schoner is’. En natuurlijk vind ook de fossiele industrie dat ‘gas uit de Noordzee een stuk schoner is dan vloeibaar gas dat helemaal uit de VS of Qatar aangevoerd moet worden’.

Dat gas onder de Noordzee iets minder vies is dan gas uit het buitenland doet echter helemaal niet ter zake. Want daar gaan ze geen dot minder produceren als wij hier de gaswinning uitbreiden. Uiteindelijk dumpen we zo alleen maar meer CO2 in de atmosfeer met meer dood en ontwrichting als gevolg. Niks beter voor het klimaat.

Het is aan burgers, wetenschappers én instellingen om zich publiekelijk uit te spreken tegen wanbeleid. Hierbij kan EBN zich niet langer verschuilen achter haar uitvoeringstaak. De Hoge Raad hield haar namelijk medeverantwoordelijk voor het Groninger gasschandaal. Om toekomstige schandalen rondom klimaatschade te voorkomen moet ze nú dapper zijn. Dus zeg het hardop: stop nieuw fossiel.

Guus Dix, universitair docent wetenschapssociologie (UT) en klimaatactivist XR
Iris Keizer, klimaatwetenschapper en klimaatactivist Scientist Rebellion
Boris Schellekens, Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) en klimaatactivist XR