Nieuwe editie Gone with the Wind krijgt van uitgever buitengewoon eerlijke labels mee: Boek is racistisch en schadelijk

De uitgever van het klassieke boek Gone with the Wind, in het Nederlands uitgegeven onder de naam Gejaagd door de wind, heeft een toevoeging gedaan aan de nieuwe uitgave die vanaf nu te koop is. In plaats van de tekst zelf te veranderen, zoals gebeurde bij onder andere boeken van Agatha Christie, is gekozen voor een uitgebreid woord vooraf. Daarin staat dat het boek racistisch en schadelijk is.

In het nieuwe voorwoord in het uit 1936 stammende boek van Margaret Mitchell, waarschuwt uitgever Pan Macmillan voor de “problematische inhoud”. Desalniettemin is gekozen om het boek opnieuw uit te geven zoals het ooit geschreven is, om “de autenticiteit van het origineel” geen schade toe te brengen. De tekst, inclusief het racisme, doet volgens de uitgever recht aan de heersende opvattingen van die tijd en de historische setting van het verhaal.

Het boek draait om hoofdpersoon Scarlett O’Hara, dochter van een plantage-eigenaar. Het verhaal speelt zich af gedurende de Amerikaanse Burgeroorlog. Pan Macmillan schrijft:

“Gone with the Wind is een roman die problematische elementen bevat, waaronder de romantisering van een schokkend tijdperk in onze geschiedenis en de verschrikkingen van de slavernij. De roman bevat weergaven van onaanvaardbare praktijken, racistische en stereotiepe omschrijvingen en verontrustende thema's, karakteriseringen, taal en beeldspraak.”

Dat het boek verder ongewijzigd wordt uitgegeven, betekent volgens de uitgever nadrukkelijk niet dat dit “een goedkeuring van de karakterisering, inhoud of gebruikte taal” is. Behalve het voorwoord, bevat de nieuwe editie ook een essay van de Britse Philippa Gregory, schrijver van historische romans. Gregory betoogt daarin dat Mitchells boek “actief de racistische kijk van de plantagehouder op de geschiedenis van het zuiden” promoot, dat het “racisme vergoelijkt” en dat het “witte suprematie verheerlijkt”. Het boek, schrijft Gregory, “vertelt ons ondubbelzinnig dat Afrikaanse mensen niet van dezelfde soort zijn als witte mensen”.

Pan Macmillan laat daarbij weten dat bewust gekozen is voor Philippa Gregory, een witte vrouw, als schrijver van het essay, omdat “we het belangrijk vonden dat geen enkele auteur uit een minderheidsgroepering zou worden gevraagd om de emotionele arbeid op zich te nemen om verantwoordelijk te zijn voor het onderwijzen van de meerderheid”.