Niet-stemmen bij de Europese verkiezingen vergroot het bereik van extreemrechts

Kritiek op het gebrek aan democratie van de EU is terecht, maar het is belangrijk dat deze kritiek ook in de EU te horen is. Niet-stemmen vergroot het bereik van extreemrechts.

Terecht concludeert Dennis Schep begin deze week op Joop.nl dat zijn stem weinig waarde heeft omdat de macht ergens anders ligt. Het Europees Parlement is het enige democratische orgaan van de EU en heeft in vergelijking met de onverkozen Europese Commissie en de erg indirect gekozen Europese Raad amper iets te zeggen.

Dit is geen toeval. Er is bewust weinig ruimte voor democratie binnen dit van boven opgelegde project. In een zeldzaam eerlijk moment stelde kandidaat voorzitter voor de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker:  “Wij besluiten iets, lanceren het en wachten een tijdje af of er iets gebeurt. Als er dan geen geschreeuw of opstanden uitbreken, omdat de meesten totaal niet begrijpen wat er besloten werd, dan gaan we door – stap voor stap, tot er geen weg terug meer is.

Nu het verkiezingstijd is, doet de gevestigde politiek alsof zij hier kritisch tegenover staat. De VVD komt opeens met het verhaal dat Rutte gedreigd zou hebben uit de euro te stappen, maar is tegelijkertijd een groot voorstander van het vrijhandelsverdrag dat achter gesloten deuren met de VS wordt uitonderhandeld. Terwijl Dijsselbloem voorzitter is van de groep ministers die de Europese bevolking laat bloeden voor de banken, stelt de PvdA een ‘socialer Europa’ te willen.

In Nederland overheerst het rechtse anti-Europageluid. Mensen zoals Baudet en Wilders beklagen zich over een ‘multiculturele elite’ die het Europese project hebben gekaapt. Maar er is weinig multicultureels aan de vluchtelingen die elk jaar de dood vinden aan de grenzen van Fort Europa. Volgens cijfers van het Europese netwerk tegen racisme , United, kwamen hierbij sinds 1993 meer dan zeventienduizend mensen om. Op Bevrijdingsdag kwamen hier nog eens 22 vluchtelingen bij.

Linkse politiek Helaas doet ook de SP steeds meer concessies aan deze politiek die de democratie binnen de natiestaat verheerlijkt. Letterlijk stelt zij in haar verkiezingsprogramma : ‘we moeten baas worden in eigen land’. Maar de belangen van werkende mensen hebben nooit de boventoon gevoerd in Nederland. De afgelopen dertig jaar waren nationale politici verantwoordelijk voor achtereenvolgens het beleid van loonmatiging met het akkoord van Wassenaar, de opsplitsing van de NS en de privatisering van ziekenfondsen met de zorgverzekeringswet. De belangrijkste vijand zit dus nog steeds in Den Haag.

Maar dit betekent niet dat we niet moeten stemmen. Een stem op de SP is om twee redenen belangrijk. In de eerste plaats kan kritiek op het Europese project van de banken en belastingontduikende multinationals veel meer mensen bereiken wanneer dit gebeurt vanuit Brussel dan wanneer dit alleen gebeurt vanuit Den Haag.  De SP voert in Nederland campagne onder dezelfde leus als Schep formuleert: ‘nee tegen deze EU’.

In tegenstelling tot een partij als Groenlinks heeft de SP geen illusies over het progressieve karakter van Europese integratie. Terecht wijst zij in haar verkiezingsprogramma op de rol die de lobbyclub van multinationals, de Europese Ronde Tafel van Industriëlen, heeft gespeeld bij de totstandkoming van de euro. Met de euro is neoliberaal beleid geïnstitutionaliseerd binnen Europa.

Rechts gevaar Ten tweede dreigen we als we niet stemmen het initiatief over te laten aan extreemrechts. In tegenstelling tot delen van links zien zij wel op wat voor manier het Europese podium het bereik van hun ideeën kan vergroten en hun racistische politiek nog meer legitimiteit kan geven. Binnen deze rechtse coalitie werken partijen met fascistische wortels en kaders zoals de FPÖ , Front National en Vlaams Belang samen met racistische partijen zoals de PVV.

Islamofobie speelt hierin een centrale rol. Onder de noemer van ‘religiekritiek’ zijn racistische partijen er in geslaagd salonfähig te worden. Dat het helemaal niet gaat om religie zien we met de uitspraken van Wilders over minder Marokkanen en De Winter die verkiezingsposters plakt met een white power symbool op zijn jas. Jean-Marie le Pen die de gaskamers ‘een detail in de geschiedenis’ noemde staat ook gewoon op de kandidatenlijst van het Front National.

Ondanks een gedeelde haatpolitiek tegenover moslims en migranten blijft Europese samenwerking een vat vol tegenstrijdigheden. Terwijl Le Pen samen met de katholieke kerk campagne voert tegen het homohuwelijk, gebruikt Wilders homorechten als stok om moslims mee te slaan. De zionistische lobbyclub CIDI stelde vandaag in de Telegraaf dat Wilders ‘zijn principes verloochent’ door samen te werken met partijen waarin antisemitisme aan de orde van de dag is.

Een stem op de SP is daarmee belangrijk om een tegenwicht te bieden aan de neoliberale partijen en een alternatief te vormen voor racisten zoals Wilders. Maar alleen onze paar minuten democratie in het stemhokje veranderen weinig. Om structureel iets te veranderen, moeten we een alternatief opbouwen van internationale solidariteit van onderaf. Dit verzet tegen neoliberaal beleid en politiek van verdeel-en-heers begint binnen de landsgrenzen met het opbouwen van een antiracistisch links en strijd op de werkvloer.