Niet in het bedrijfsleven maar in de zorg en het onderwijs wordt het hardst gewerkt, met de meeste stress

Stress is een van de grote ziekmakers en een verbrander van arbiedsvreugde en levensgeluk. Bijna 1 op de 6 werknemers heeft een zeer stressvolle baan en tegelijkertijd weinig vrijheid om daar naar eigen inzicht mee om te gaan. Dat rapporteren de onderzoeksinstituten Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en TNO. Het is een uitkomst van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).

Nederland mag dan de reputatie hebben een vrij land te zijn als het gaat om arbeid, een van de belangrijkste tijdsbestedingen van de mens, schort er nogal wat aan.

De rapporteurs melden:

Van de werknemers ervaart 42 procent weinig autonomie: vrijheid om zelf te bepalen hoe, waar en wanneer zij hun werk uitvoeren. 32 procent zegt dat zij hoge taakeisen hebben, bijvoorbeeld omdat ze heel snel of heel veel werk moeten doen. De helft van hen ervaart ook weinig autonomie en valt daarmee in de groep met stressvol werk. Stressvol werk komt het vaakst voor in beroepen met veel directe verantwoordelijkheden en weinig regelruimte. In die banen moeten mensen hun taken vaak grotendeels uitvoeren volgens vaste instructies of protocollen. Apothekersassistenten hebben het vaakst stressvol werk (51 procent), gevolgd door leerkrachten in het basisonderwijs en medisch praktijkassistenten (beide 39 procent).

Ook de horeca is een sector waar de stress vrij hoog is. Meer dan de helft van de koks en het bedienend personeel heeft heel veel werk dat ook nog eens in hoog tempo uitgevoerd moet worden, zo blijkt uit de stats. Daaruit blijkt ook dat bijvoorbeeld directeuren ook hard werken maar veel meer vrijheid hebben om te bepalen hoe ze hun taken uitvoeren. Niet meegenomen in het onderzoek is dat daar ook een forsere beloning tegenover staat. Uit de statistiek is verder geen verband duidelijk tussen de mate van hard werken en beloning.

Wie stressvol werk doet wordt eerder ziek, alleen al omdat het gepaard gaat met verwindering van de weerstand.

Verzuim komt vaker voor en duurt ook langer bij werknemers met stressvol werk. Iets meer dan de helft (52 procent) van de werknemers gaf in 2024 aan in het afgelopen jaar te hebben verzuimd. Onder werknemers met stressvol werk ligt dit op 60 procent.

De rapporteurs constateren dat er volgens de werknemers veel te weinig maatregelen worden genomen om de stress te verminderen. In veel gevallen is daar zelfs helemaal geen aandacht voor.