Joop

De Nederlandsche Bank biedt excuses aan voor slavernijverleden

President Klaas Knot vertelt over de praktijken van zijn historische voorganger

Lees meer

Joop

Niemand houdt van dom werk

Opinie

•

10-02-2016

•

leestijd 3 minuten

•

cc-foto: All is possible

Hoe geef je antwoord op de vraag “wat doe jij?” als je geen zin meer hebt in je werk?

Zingeving is zinmaking. Maar wat is dan zin? Voormalig Denker des Vaderlands René Gude onderscheidde vier soorten zin. Vandaag de vierde: zintuiglijkheid.

Zinrijk In dagblad Trouw heeft Stevo Akkerman op dit moment een serie over ethiek in het bedrijfsleven. Hij interviewde ook Egbert Eeftink, Head of Audit en lid van de Raad van Bestuur van KPMG. Na drie kwartier komt het gesprek op de ‘ purpose-badge ‘ die Eeftink draagt. Op zijn eigen badge staat: ‘Ik sta voor vakmanschap en vertrouwen in alles wat ik doe.’ Eeftink zegt hierover: “We hebben iedereen gevraagd op te schrijven wat hij of zij persoonlijk bijdraagt aan KPMG en waar ze voor staan.”

Dit lijkt op wat Gude omschreef als de derde betekenis van zin. Gude:

"We ervaren zin, doordat we volzinnen maken, in staat zijn te verwoorden wat we beleven, ervaren, maken, doen."

Dit noemde Gude de derde betekenis van zin, de meest letterlijke: zingeving door betekenisgeving. “Niemand houdt van dom werk,” zei Gude om er aan toe te voegen: “behalve soms even voor de afwisseling.” Zelfs bij het eenvoudigste werk is het prettig om de betekenis ervan te begrijpen. Dat maakt het mogelijk om jezelf in een werkoverleg te laten horen en een veelzeggend antwoord te geven op de eeuwige vraag: “Wat doe jij?”

Een makkelijke vraag, op het eerste gezicht. In de praktijk blijkt dat tegen te vallen, zeker als de zin in je werk langzaam aan het verdwijnen is. Marco van Basten formuleerde scherp wat er met hem aan de hand was, toen hij als trainer tegen een burn-out aanzat. Begin september 2014 gaf hij aan, dat hij het werk als hoofdtrainer te zwaar vond. Hij stopte er niet mee, wat hij zich financieel prima kan veroorloven. Hij deed een stap terug. Met als motivatie: “Ik kan ander werk gaan doen, of ik kan mijn werk anders gaan doen.” Hij koos voor het laatste. Na een paar weken bedenktijd bleek Van Basten in staat uitstekend te kunnen verwoorden waar de pijn zat.

Van Bastens schitterende chiasme keerde onmiddellijk terug in de media. Bij een artikel over een stap terug in je carrière werd onze voormalige topvoetballer ten voorbeeld gesteld. Een van de tips als je demotie overweegt: “Onderzoek goed welke beweegredenen ten grondslag liggen aan je besluit om een stap terug te doen in je carrière. Zijn ze negatief (vluchten uit je huidige baan) of positief (meer vrijheid).” (NRC 20 september 2014) Dit advies bij demotie is de zinrijkheid van Gude: zingeving door betekenisgeving. Maar volgens sociologe Christien Brinkgreve is het soms lastig zelf te formuleren waar de schoen wringt, of te zorgen voor nieuwe betekenis. Brinkgreve meent dat er vaak ‘plettende structuren’ zijn, die ‘de energie langzaam uit je zuigen, totdat je zachtjes sterft.’ Het zinrijke van Gude, de derde betekenis van zin, is naar haar idee ook erg belangrijk.

"Maar je zou er een veilige omgeving voor moeten creëren, en de werknemer zou het gevoel moeten krijgen, dat hij echt contact maakt, dat hij er mag zijn. Dat hij iets mag formuleren dat er toe doet."

Volgens Brinkgreve zijn dat soort gesprekken “niet alleen van belang voor iemand die de zin in werk is verloren, of tegen een burn-out aan zit. Het lijkt me ook van belang van tijd tot tijd het verhaal van de organisatie door te nemen, het doel van de onderneming. Waar zijn we ooit voor opgericht? Wat is onze missie? Is die veranderd?”

Is zoiets in een badge te vangen, zoals die van Egbert Eeftink? Brinkgreve:

"Ik zou liever een badge dragen met iets als: ‘Ik sta voor de waarde van wie ik ben en wat ik doe’. En als mensen dan vragen: wat is dat dan, is dat het begin van een echt gesprek."

Lees hier de eerste delen van “Zingeving is zinmaking”

Meer over:

werk, opinie, leven, spiritualiteit

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (10)

Sorteren op:

Moeder Pietje11 feb. 2016 - 19:22

Dom werk wordt denk ik vaak verbonden met hard en eenvoudig fysiek bezig zijn. Zo tussendoor kan dat erg bevrijdend werken. Maar zodra het een moeten wordt raak je dat kwijt.

jellevwal10 feb. 2016 - 18:46

Bij een criminele VS multinational hing een schitterend mission statement aan de muur. Dat hing niet bij een paternalistisch autobedrijf, vader met twee zoons. Zij maakten zich zorgend over de branche, en hun medewerkers. Hoe meer hoogdravende taal, hoe meer er opgelicht werd, is mijn ervaring.

jellevwal10 feb. 2016 - 18:39

Niet waar. Ik maakte een lasser mee in een fabriek van kantoormeubelen, hij laste hele dagen stoelframes in elkaar. Misschien zou nu een robot dat doen. Het was een zeer tevreden man. Zijn grootste vreugde was wanneer bezoekers door de fabriek werden geleid, en hij kon vragen wat zij dachten hoeveel frames hij op een dag in elkaar laste. Stelselmatig schatten zij zijn productie veel te laag in, tot een factor tien. Toen van auto koplampen de gloeidraad no met de hand op de juiste plaats werd gebracht, mesne aan een lopende band de voor elke lamp aan schrofejs draaiden tot de juiste plek was bereikt, heb nooit waargenomen dat die mesne ontevrden waren.

1 Reactie

jellevwal10 feb. 2016 - 18:42

Spelfouten in de laatste zin. Ik voeg nog even ponstypistes toe, toen formulieren nog handmatig ingetypt moeten worden. Hele dag dom typen, nooit gemerkt dat ze dat vervelend vonden, in tegendeel, het ging buiten het bewustzijn om, zodat er volop gekwekt kon worden.

0 Rapporteren

Piet de Geus10 feb. 2016 - 13:36

Als ik zo'n badge moest dragen zou ik als vertrekpremie minimaal tien keer het jaarsalaris eisen van de idioot die met dat idee was teruggekeerd van een managementcursus plus dat van iedereen die ermee heeft ingestemd.

2 Reacties

crumb210 feb. 2016 - 15:35

Driewerf hoera !

0 Rapporteren

jellevwal10 feb. 2016 - 18:47

Je wereldvreemdheid spreid je voortdurend ten toon.

0 Rapporteren

Zephyr210 feb. 2016 - 11:57

Op mijn badge staat: niet lullen maar poetsen.

CharlesdeValois10 feb. 2016 - 10:57

Ik heb geen zin.Dan moet je zin maken zeiden ze dan. Een schop onder je kont kan je krijgen. En dat hielp als je achttien was en je lag in bed en had geen zin om met je "blote poten op het koude zeil staan".. Maw. men spreekt te snel over devotie terwijl het gewoon gaat om inzichten die bij een leeftijd passen. Je zou kunnen zeggen dat je promotie maakt in al je ervaringen die je hebt. Ook later.

1 Reactie

Minoes210 feb. 2016 - 23:50

Mooi gezegd. In feite is het zo. Ook je duiding vanuit je opvoeding herken ik zo goed. Zo ging het er ook bij ons thuis aan toe. Precies zoals ook weleens gezegd werd; 'wil ik niet' ligt op het kerkhof en 'kan ik niet' ligt ernaast.

0 Rapporteren