Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Nepnieuws en honger voedingsbodem voor Afghaans conflict

  •  
13-10-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
243 keer bekeken
  •  
taliban

© AP Photo/Felipe Dana

Het land kent inmiddels een lange geschiedenis van etnisch geweld.
Sinds de val van Kabul nemen door een grote stroom aan nepnieuws de spanningen onder Afghanen toe. Het verzet tegen de Taliban, maar ook het verzet tegen het achtergebleven deel van het voormalige Afghaanse leger (NRF) draagt een etnische component met zich mee.
Voorheen streden deze twee groepen vooral vanuit ideologie. De Taliban streed tegen de ‘Westerse bezetter’ en het Afghaanse leger tegen het fundamentalisme en voor vrijheid en democratie. Met de winter in aantocht, waarbij ernstige honger dreigt voor vele Afghanen, wordt de kans op een nieuwe  geweldsspiraal vergroot .
De grote hoeveelheid aandacht voor Afghanistan na de val van Kabul bracht een pandemie aan nepnieuws teweeg. De afgelopen maanden werden veel berichten over etnische zuiveringen in het land verspreid. Deze riepen hevige emoties op en leidden in Afghanistan en onder de Afghaanse diaspora in Nederland tot meer verdeeldheid. Mensen kwamen op deze manier tegenover elkaar te staan. Ze worden door nepnieuws vanuit etnische motieven opgestookt.
In Afghanistan wonen verschillende groepen mensen, waaronder Uzbeken, Turkmenen, Pashtuns, Hazaras en Tadzjieken. De complexiteit van de groepen zit hem in identiteitsbeleving. De legendarische Afghaanse zanger Ahmad Zahir (1946-1979) wordt soms beschouwd als Tadjziek of Pashtun. Een ander voorbeeld is de politicus Ramazan Bashardost, die door sommigen wordt gezien als Hazara. Zelf weigert hij zich te scharen onder een bepaalde etnische groep. Hij wordt  in de media vaak de Afghaanse Gandhi genoemd.
Politieke betekenis etniciteit Voor de Afghanen kreeg een etnische identiteit pas een politieke betekenis toen de rivaliserende koloniale machten Groot-Brittannië en Rusland, Afghanistan in de late 19 e eeuw als bufferstaat gingen gebruiken.
Na de Britse invasie(s) werd het geweld onder verschillende groepen versterkt. In de nasleep van de tweede Britse poging om het land te koloniseren, vond tussen Afghanen onderling etnisch geweld plaats, waar de Hazarabevolking het slachtoffer van werd.
Het land kent inmiddels een lange geschiedenis van etnisch geweld. Mensen vanuit  verschillende groepen waren daar slachtoffer van. Voorbeelden hiervan zijn etnische zuiveringen in Kabul tussen 1992- 1994, in Hazarajat tussen 1998 en 2001 en in Noord- Afghanistan, met name in Mazar-e-Sharif, rondom 1997. Maar ook vrij recent. Zo vond  op vrijdag 8 oktober een aanslag plaats op een moskee in Kunduz, waar veel etnische minderheden bijeen kwamen. De aanslag is door IS-K opgeëist.
Gevolgen nepnieuws Op het moment dat etnische tegenstellingen versterkt worden via nepnieuws kan dit leiden tot etnisch geweld. Een enkel bericht kan onschuldig lijken. Maar wanneer er een continue stroom is aan nepnieuws nemen de risico’s toe.
Zo speelde de Rwandese  Radio Télévision Libre des Mille Collines (RTLM) voorafgaand aan de genocide in Rwanda een belangrijke rol in het benadrukken van etnische verschillen tussen de Hutu’s en Tutsi’s. De haatpropaganda werd steeds meer geïntensiveerd, waarbij op een gegeven moment werd opgeroepen om Tutsi’s te vermoorden. De gevolgen van tot haat aanzettende berichten kunnen desastreus zijn.
Dat de spanningen onder de Afghanen nu oplopen, is zorgwekkend. Voor één op de drie Afghanen dreigt nu acute honger. 95% van de bevolking heeft op dit moment niet voldoende te eten. Op het moment dat Kabul viel, was dat 80%. De honger was er voordat de Taliban de macht greep.
Ernstige honger dreigt voor miljoenen Afghanen Het World Food Programma stelt dat er dringend noodhulp moet komen. Maar de tegoeden van het land, ongeveer 8 miljard euro, zijn bevroren. Afghanistan heeft namelijk nog geen erkende overheid en er zijn condities verbonden aan het vrijgeven van de Afghaanse tegoeden. Levens van de Afghaanse burgers worden op deze manier gepolitiseerd.
De slechte leefomstandigheden en het nepnieuws vormen een voedingsbodem voor conflict. Waar honger is, ontstaat weerstand. Met de verspreiding van nepnieuws wordt verzet vanuit een etnische identiteitsbeleving gevoed.
We moeten actief tegenwicht bieden aan de verspreiding van nepnieuws die tot onnodige spanningen leidt. Er is een dringend behoefte aan de aanwezigheid van mensenrechtenorganisaties en onafhankelijke journalistiek in het land. Maar de grootste zorg van de Afghanen nu is veelal in leven blijven. Met de winter in aantocht begint de tijd te dringen.
Zonder humanitaire hulp zal een groot deel van de bevolking de winter niet overleven. De EU zegde daarom gisteren een miljard aan noodhulp toe voor Afghanistan.
Inmiddels zijn er in het land 2 miljoen kinderen ondervoed en voor zo een 14 miljoen Afghanen dreigt ernstige honger. Het is voor mij nauwelijks te bevatten dat er anno 2021 mensen sterven van de honger.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (14)

dirk den boer
dirk den boer13 okt. 2021 - 22:29

Normaal gesproken, slaat een boer zijn oogsten van graan, bonen, oliegewassen op in schuren of wordt het door opkopers in opslag gehouden tot verkoop, daarvoor heeft Afghanistan geen buitenland nodig, of heeft de oorlogsinspanning die oogst verstoord? Wat ik weet van Uruzgan, dat Wageningen daar met zijn mensen voorlichting aan boeren en cursussen aan voorlichters heeft gegeven, heeft dat nog iets opgeleverd? De droogte zal zeker ook meegespeeld hebben, maar veel vd valleien met vruchtbare akkers worden geirrigeerd, mogelijk is die ook verstoord geweest (door kanalenstelsel en pompen of aftakkingen). Waarom lees ik hier nooit eens iets over, en gaat het steeds maar over dat WHO en die bevroren tegoeden? Boeren zat daar, en eeuwenoude kennis en ervaring evenzo

2 Reacties
DanielleDefoe
DanielleDefoe14 okt. 2021 - 9:23

Ook Afghanistan verstedelijkt. Een miljoenenstad als Kaboel kan niet in zijn eigen onderhoud voorzien en herbergt ook nog eens een groot aantal op drift geraakte plattelands(?) families. In een oud artikel in Trouw (2007) wordt ook gewezen op een mogelijke "babyboom" sinds de jaren 50. https://www.trouw.nl/nieuws/bevolkingsexplosie-is-de-verklaring-voor-geweld~b1c0358a/

dirk den boer
dirk den boer14 okt. 2021 - 10:43

Ik heb de ellende van die verstedelijjking zich zien ontwikkelen in Lima, Nairobi en Djakarta, vrselijk, de ellende van de slums is niet te vergelijken met de ellende op platteland. Als de boeren gelijk op produceren met die afname van eigen gelederen (zoals afgelopen eeuwen in NL en andere Europese landen het geval), is er niets aan de hand. De boer houdt steeds meer kippen, niet voor zichzelf, maar voor de markt in de steden, en dat op alle fronten. Maar wat zien we nu gebeuren in die gezwellen van steden? Totaal uit balans, hoe komt dat toch? Als het er niet in zit (boeren die gewoon 6 kippen aanhouden, voor eigen huishouden) kun je je geen stedelijke groei permitteren (mits je in Hongkong woont en vd handel leeft), zou ik zeggen. Grappig dat toen het slecht ging in Griekenland, de mensen wee naar het stukje grond vd grootouders trokken, en in de grond gingen krabben en de kippen hielpen voeren. Iets voor Afghanistan? Beter dan die voedselhulp van het WFP, godsallemachtig, steeds verder van huis toch? En vergelijk met ISIS: krijg de indruk dat de leiders daar die honger wel goed op afstand konden houden, hoe deden ze dat daar? Irrigatie wel op orde?

johnjansen2
johnjansen213 okt. 2021 - 17:59

Goed dat hier aandacht aan besteed wordt. We zien vooral het tolkenverhaal maar niet in welke staat de mensen zijn achtergelaten.

A little bit of sunshine
A little bit of sunshine13 okt. 2021 - 10:03

Volgens mij bestaat vrijwel de hele nieuwe (Taliban) regering uit Pashtun mannen (1 van een andere etniciteit). Dat is geen nepnieuws en lijkt mij voldoende reden voor andere groepen om zich zorgen te maken.

2 Reacties
Esmael Khan2
Esmael Khan213 okt. 2021 - 11:00

De Taliban aan de macht is inderdaad iets om je zorgen over te maken. Maar dat is niet het probleem dat de schrijver beschrijft. De informatie die je geeft over het aantal ministers met een andere achtergrond klopt voor geen meter. Het gaat om drie ministers. Je hebt teveel nepnieuws gekeken! https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/whos-who-in-taliban-interim-government/2360424

DanielleDefoe
DanielleDefoe14 okt. 2021 - 9:35

Het zijn in ieder geval uitsluitend mannen en het merendeel is bejaard.

Goossen2
Goossen213 okt. 2021 - 9:32

Noem eens een voorbeeld van het nepnieuws.

1 Reactie
Kuifje3
Kuifje313 okt. 2021 - 10:37

@Goossen: Er zijn berichten dat de Taliban deuren langsgaan en mensen oppakken. Ook zijn er berichten dat de Taliban dat niet doen. Beide berichten kunnen natuurlijk niet tegelijk waar zijn en er is er minstens één nepnieuws. Ik hoop dat het tweede waar zal zijn, maar vrees het eerste.

Eid
Eid13 okt. 2021 - 8:05

Het wordt ingewikkeld: Enerzijds de geluiden in NL, dat we 'er niets te zoeken hebben' en ondanks dat ook NL getracht heeft te werken aan opbouw, heerste er een negatieve tendens over onze 'inmenging'. Afghanistan, hoe je het ook draait of keert heeft de Taliban beweging ongeveer een vrije doorgang geboden, want anders was t niet zo snel gegaan... En nu mogen we weer 'inmengen' met miljarden omdat die Taliban er eigenlijk niets van bakt, niet geheel verassend. Misschien moet de echte verandering zoals velen zeiden, maar eens echt van binnenuit komen, en niet door Afghanistan wederom aan het infuus van de Westerse wereld te leggen en daarmee de Taliban wederom overeind houden..

4 Reacties
Nelisje
Nelisje13 okt. 2021 - 11:20

Yup

Nel2
Nel213 okt. 2021 - 15:57

Verandering moet van binnenuit komen is lastig in deze omdat het Westen 10 miljard dollar van de Afghanen bevroren heeft. Meanwhile sterft het land van de honger. Hoe leg je dat uit?

Nelisje
Nelisje13 okt. 2021 - 21:29

Nel, denk jij serieus dat die 10 miljard van de bevolking is en wordt gespendeerd aan welvaart over de gehele bevolking?.

dirk den boer
dirk den boer15 okt. 2021 - 15:45

Neen, natuurlijk weet ze wel beter, maar ze wil dat Westen graag (en wie niet hier?) in het verdomhoekje plaatsen. het Westen is geen God op aarde, of ideaal systeem, maar kijk nou toch eens hoe het daar toegaat? Frappant vind ik: er wordt een tolk vermoord, en iedereen stelt NL verantwoordelijk, niet de schurken van Taliban zelf. Zelfde gebeurde in Servie, de regering trad af, omdat ze niet genoeg gedaan hadden, Mladic en consorten schoten 7000 ongewapende tegenstanders dood. Ja, dat Westen, altijd de kwade aap.....