Nee, de vrije seks ligt niet onder vuur

Wanneer is er precies sprake van seksueel geweld? Dat lijkt nu plots de hoofdvraag in de nasleep van de #metoo-campagne te zijn geworden. Mannen én vrouwen kunnen ineens door de bomen de jungle van aanranding en verkrachting niet meer zien.

Druktemaker-columnist Arthur Umbgrove vroeg luisteraars donderdag bij De Nieuws BV of het seksuele intimidatie is wanneer je een vrouw tijdens een etentje vraagt of ze met je wil zoenen. De vraag is zo stupide, dat ik me op mijn beurt weer afvraag of Umbgrove daadwerkelijk geïnteresseerd is in het antwoord, of met zijn vraagstelling slechts de #metoo-campagne probeert te bagatelliseren.

Laat ik van het eerste uitgaan en antwoord geven op Umbgroves vraag. Dat antwoord luidt: context is alles.

Neem scenario één: je bent samen uit eten in een leuk knus restaurantje. Je hebt haar leren kennen op de sportschool en mee uitgevraagd en zie daar: het klikt. Er wordt gelachen, geflirt, hier en daar een hand op een arm gelegd. Zaten jullie aan het begin van de avond nog wat verder van elkaar, inmiddels zit ze zo dichtbij dat je haar temperatuur kunt voelen stijgen. De spanning loopt op, ook in het broekje van Umbgrove. En dan stel je haar de vraag: wil je met me zoenen?

Stel daartegenover scenario twee: je bent samen een hapje eten voordat jullie met z’n tweeën straks een radioprogramma moeten maken. Van dit moment maken jullie nog even gebruik om de uitzending vast door te nemen. Het gesprek gaat wat stroef, jij kunt je blik maar niet van haar decolleté afhouden, je bent afgeleid. Zij heeft haar trui al een aantal keer demonstratief omhooggetrokken, om vervolgens een sjaal om te slaan. ‘Mijn ogen zitten hoger, makker’, zegt ze. ‘Kun je je nu weer concentreren?’, waarna jij vraagt: wil je met me zoenen? En zij je keihard uitlacht.

En dan is er scenario drie: je bent samen uit eten met een nieuwe stagiaire op de afdeling die je leidt. Ze aarzelde al over je ongebruikelijke uitnodiging maar je hebt haar overgehaald door te zeggen dat je denkt dat ze veel potentie heeft en haar toekomst in het bedrijf wilt bespreken. Tijdens het eten blijf je vooral persoonlijke vragen stellen, terwijl ze ontwijkend antwoordt. Je wrijft je been tegen het hare en ze reageert niet. Als je vraagt of je haar mag zoenen, antwoordt ze nee liever niet en bestudeert het bord met eten. Jij blijft aandringen, zegt ‘toe, heel even maar’. Je zegt dat er voor preutse, humorloze vrouwen weinig plek is op de afdeling.

Context is alles. Mannen, stop met klagen en doe niet zo dom. Jullie weten dondersgoed waar te ver gaan op neerkomt. Het gaat niet om die ene miscommunicatie, verkeerde inschatting, of dronken bui waarna jullie toch met elkaar in bed belandden. Daar gaat deze hele discussie niet over. Het is niet de vrijheid die ter discussie staat, het is de dwang.

Dat is ook wat ik zo storend vind aan de ontsporing van de discussie over #metoo. Het argument tegen hen die de hashtag gebruiken is dat ze de vrije seksuele moraal eraan helpen. Alsof het ‘t één of het ander is: óf we hebben een vrije seksuele moraal – inclusief potentieel seksueel misbruik – óf we hebben lichamelijke integriteit. Meer smaken zijn er niet. Wie voor het eerste kiest is bovendien leuk, gezellig, grappig en progressief, wie voor de tweede kiest is maar lomp, ouderwets, preuts en heeft Jan Wolkers niet gelezen.

Daniela Hooghiemstra, schrijft in de Volkskrant hoe zij zich de afgelopen dagen zo gestoord heeft aan die feministen die alles waar de Dolle Mina’s zo voor hebben gestreden kapot willen maken. Hooghiemstra’s redenatie heeft een hoog ‘what about’-gehalte. Volgens haar is het portee van de #metoo-campagne dat mannen zich moeten schamen en de vrouw onkreukbaar is. En dat allemaal ook nog eens humorloos. Dames, dames, dames toch!

Hooghiemstra schrijft:

Seksueel geweld en machtsmisbruik kunnen – zo blijkt alleen al uit de Weinstein-affaire – prima hand in hand gaan. Sterker nog: het zijn dikke maten.

Of neem nu de column van Aleid Truijens, eveneens in de Volkskrant. Zij vreest dat mannen die in het verleden hun positie hebben benut om seks te hebben beschuldigd zullen worden van machtswellust of seksueel misbruik. Dat vindt ze hypocriet, schrijft ze, want: “We waren er zelf bij, ik tenminste wel. Ik wist echt wel waar de grens lag: als je het tegen je zin deed.”

En daar gaat het nu inderdaad precies om. De kern van #metoo zit in die laatste zin: ‘als je het tegen je zin deed’. Waarom is dat zo moeilijk te begrijpen? Als je gedwongen wordt om iets te doen of te ondergaan waar je geen zin in hebt, dan is er iets mis. Wanneer je werkgever je bij de borst grijpt, je oom je in je kut knijpt, de buspassagier zijn harde lul tegen je kont aan drukt, is er geen sprake van een grijs schemergebied. Het is een inktzwarte no go area. Daar mag je je over uitspreken en daar mag je je humorloos hondsdol kwaad over maken.

Wie nu propageert dat een discussie over lichamelijke integriteit en zelfbeschikking van vrouwen uiteindelijk neerkomt op een nieuwe preutsheid, heeft weinig van vrouwen en seks begrepen.

Dit gaat niet over vrouwen die graag met de baas neuken, ook niet als ze dat doen om carrière te maken. Dit gaat ook niet over losbandigheid versus preutsheid. De kern is: had ik zelf zin in de seks? Prima. Had ik hier geen zin in en voelde ik me gedwongen? Dan is er iets mis. En daar mag je op z’n minst wat van zeggen.

Doe niet alsof beweerd wordt dat vrouwen geen zin hebben in seks, geen behoefte hebben aan een vrije seksuele moraal. Maar je moet als vrouw zelf kunnen kiezen wanneer en met wie, anders is er alleen seksuele vrijheid voor één van de partijen. Ik ben dol op seksuele vrijheid en dus ook de vrijheid om nee te zeggen. En als een meisje nee zegt, bedoelt ze nee.