Nederlandse politiek en journalistiek verzaken hun plicht

Bij elke nieuwe onthulling van Snowden barst een nieuwe beerput open. In elk land dat maar enigzins betrokken is, buitelen politici en journalisten over elkaar heen. Behalve in één land: Nederland.

Als je Google of een van de Nederlandse nieuwssites erop naslaat, wordt de NSA-affaire gedomineerd door berichtgeving uit het buitenland. In de Verenigde Staten wordt de NSA aan de tand gevoeld door het Congres. Cameron ziet zich in het nauw gedrongen en neigt naar ondemocratische middelen. In Duitsland is het Merkel-schandaal het gespreksonderwerp van de dag. Brazilie trekt verregaande conclusies.

Ronald Plasterk, verantwoordelijk minister, doet alsof zijn neus bloedt. Na Kamervragen over het afluisteren in Nederland kwam Plasterk niet verder dan de obligate opmerking:

Buitenlandse diensten moeten binnen de kaders van de Nederlandse wet opereren en als ze dan niet doen, dan is dat niet aanvaardbaar.” 

En daarmee was de kous af. Geen nieuwssite of journalistiek die er bovenop sprong om de minister het hemd van zijn lijf te vragen. Want de hele essentie van de Snowden-onthullingen is juist dat de veiligheidsdiensten zich niet aan de wet houden. Dus wat doen de AIVD en MIVD nu precies, en hoe vaak? Weet onze regering dat? Wordt de Tweede Kamercommissie wel goed geïnformeerd? En klopt het verwijt van de NSA dat de Europese diensten net zo erg zijn en ook de VS hebben bespioneerd?

SP en GroenLinks willen Snowden uitnodigen om hem persoonlijk te kunnen horen over de Nederlandse betrokkenheid bij het schandaal. Plasterk doet geen enkele moeite en beveelt aan dat de Tweede Kamer wel kan Skypen met Snowden. En weer is er geen journalist te vinden die de politiek hard op de vingers tikt.

Dit gaat om onze burgerrechten. Om onze privacy. Het digitale briefgeheim, ons recht om ons onbespied te wanen zodat we ons geen zorgen hoeven te maken over wie we zijn, wat we doen en wat we denken. Maar ook om journalistieke onafhankelijkheid. Cameron zet momenteel de Britse pers zwaar onder druk om te stoppen met publiceren. Dat is een aantasting van de vrije pers. Elke journalist en elke burger zou daar woedend om moeten zijn. Niets van dat alles in Nederland.

De sporadische Kamervragen worden door dit kabinet simpel afgewimpeld alsof er niets aan de hand is. En de Nederlandse journalistiek neemt het ANP-bericht over en gaat over tot de orde van de dag.