Nederlandse Patriots voor Turkije?

De Turkse regering wil Patriot-raketten van de NAVO, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Leon Panetta toont daar begrip voor en zijn Nederlandse collega Jeanine Hennis-Plasschaert overweegt Nederlandse Patriots naar Turkije te sturen.

Hoofdargument bij het Turkse verzoek is de aanval vanuit Syrië begin oktober op het dorp Alcakale nabij de Turkse grens. Ankara weet zeker dat het regime van al-Assad daarvoor verantwoordelijk was, maar in feite lag dat verre van duidelijk. Eerder verwees ik op deze website al naar berichten in de Turkse en Duitse media waaruit naar voren kwam dat de aanval op Alcakale het werk was van het Vrije Syrische Leger (FSA). Ook in de VS ontstond twijfel. De commandant van het Amerikaanse leger in Europa, luitenant-generaal Mark Hertling, verklaarde op 26 oktober geen idee te hebben of de granaten werden afgevuurd door het Syrische leger, de Koerdische PKK in Syrië, of door het FSA.

Verder werd Alcakale met mortiergranaten bestookt. Wie zich daartegen wil verdedigen heeft niet veel aan Patriots, aangezien dat afweersysteem bedoeld is om raketten en gevechtsvliegtuigen te onderscheppen. Wanneer al-Assad voornemens zou zijn om een aanval op Turkije te richten met raketten en gevechtsvliegtuigen, zou het iets anders zijn. Aanwijzingen in die richting ontbreken echter. Waarom wil de Turkse regering dan toch graag Patriots van de NAVO?

Het is moeilijk om die vraag los te zien van de al vaker besproken wens van Ankara om een bufferzone in Syrië te creëren. Met andere woorden, een safe haven voor Syrische rebellen van waaruit zij aanvallen op de strijdkrachten van al-Assad kunnen richten. Wanneer de Turkse regering tot een dergelijke militaire operatie besluit moet de luchtmacht bescherming bieden aan grondtroepen. Omdat zij anders een eenvoudig doelwit zouden zijn voor Syrische vliegtuigen. Het probleem voor Turkije in die situatie is dat Syrië over een zeer efficiënt luchtafweersysteem beschikt. Patriot-raketten aan Turkse zijde zouden wat dit betreft een aardig tegenwicht kunnen bieden.

Dat minister Hennis-Plasschaert er niet bij stilstaat dat de Nederlandse Patriots heel goed een offensief doel zouden kunnen dienen, is voorstelbaar. Wanneer je de beschikking over die dingen hebt wil je ze ook een keer gebruiken wanneer de gelegenheid zich voordoet. Dat Leon Panetta de Turken zomaar geeft waar ze om vragen, is iets anders. Of geloven ze in Washington werkelijk dat Turkije Patriots wenst om zich tegen mortiergranaten te beschermen? Aanvankelijk voelden de VS er niets voor om zich in een open oorlog tegen al-Assad te storten, hoe graag de Turkse premier Erdogan dat ook wil.

Ondertussen is het een en ander veranderd. De presidentsverkiezingen in de VS zijn voorbij en Syrische rebellen proberen nu ook een Israëlische aanval op al-Assad te provoceren. Bovendien wordt Gaza door Israël beschoten en links en rechts hoor je al dat dit niet losstaat van het Israëlische streven naar een oorlog tegen Iran. Is de weg van Damascus naar Teheran weer geopend en is de VS in dat kader nu wel bereid om mee te werken aan de oorlog tegen al-Assad waar premier Erdogan zo zijn zinnen op heeft gezet? Is dat de achtergrond van het Amerikaanse besluit om mee te gaan met het Turkse verzoek om Patriot-raketten? Het is nog te vroeg voor dergelijke conclusies. Wel is er nu al veel voor te zeggen dat minister Hennis-Plasschaert zich in een wespennest dreigt te steken wanneer ze inderdaad besluit om Nederlandse Patriots naar Turkije te sturen. Harry van Bommel, we wachten op je vragen aan Hennis-Plasschaert.

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije Volg Peter Edel ook op Twitter