Nederlanders tevredener

Nederlanders zijn meer tevreden over de maatschappij en politiek. Volgens een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau was in 2009, 26 procent ontevreden. In 2004 was dat nog 33 procent.

De publieke opinie in Nederland kenmerkt zich door om omslag van een ‘traditioneel progressieve’ opstelling naar ‘modern conservatief’. Zo leidt professor Paul Schnabel het SCP rapport Stemming onbestemd in. Nederlanders hebben de houding krampachtig te willen vasthouden aan de verworvenheden van de twintigste eeuw en hun bezittingen te willen beschermen. Daarnaast maken ze zich zorgen over de verharding van de samenleving en het gebrek aan wederzijds respect. Onveiligheid, de multiculturele samenleving en de Europese integratie zijn redenen voor ontevredenheid.

De onderzoekers van het SCP namen de publieke opinie in de periode 2008 – 2010 onder de loep. Onderzoekers van Ferro constateren:

Bij lageropgeleiden (…) klinkt vaak boosheid door. Deze emoties vloeien vooruit uit gevoelens van machteloosheid over maatschappelijke ontwikkelingen die hun positie in de samenleving steeds moeilijker maken.

Naast de laagopgeleiden maken Telegraaflezers, Limburgers en PVV-stemmers zich het meeste zorgen over politiek en maatschappij. Naast de boosheid op de politiek en politici die er altijd is geweest zien de onderzoekers de laatste jaren echter meer betrokkenheid in de vorm van politieke interesse, actiebereidheid en vrijwillgerswerk. De geënquêteerden gaven in eerste instantie een fel oordeel, maar hadden na een gesprek met elkaar meer genuanceerde opvattingen.

Prof. dr. Paul Dekker:

De ontwikkeling van de Nederlandse publieke opinie is onbestemd. Er is een aanhoudend gevoel van crisis en onbehagen. Zonder dat er echt veel fout gaat, maar ook zonder de verwachting dat het over een tijd weer beter is. Veel burgers hebben het idee dat zij niets aan de maatschappelijke problemen kunnen doen. Negatieve clichés in de publieke opinie versterken de gevoelens van collectieve machteloosheid. Maar daar lijden diezelfde burgers ook onder en ze zouden wel anders willen. Misschien ligt hierin een begin van een verbetering van de stemming.

Ook binnenlandse en buitenlandse journalisten werden dit keer betrokken bij het onderzoek. Andreas Ross, redacteur van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, signaleert dat er in Nederland weinig echte discussie is over de politieke ideeën van de PVV. Charles Groenhuijsen, verslaggever in Washington valt op dat het klagen over politiek op zich geen nieuw verschijnsel is, maar dat klachten in de VS leiden tot een roep om minder overheid terwijl Nederlanders de falende overheid juist meer wil laten doen.

cc-foto: Roel 1943