Nederland weet te weinig van de Arabische wereld

Veel mensen die in 1989 op de televisie de val van de Berlijnse muur nog hebben gezien, herkennen de beelden uit Caïro. Je gevoel zegt, dat hier wereldgeschiedenis wordt gemaakt en dat een belangrijk keerpunt bereikt is.

En dan spreken we nog maar over het begin: de Egyptische massademonstraties overschreeuwen momenteel de ontwikkelingen elders in het Midden-Oosten. Koning Abdallah van Jordanië vormt donderdag een nieuwe regering om erger te voorkomen en Syrische oppositiegroeperingen hebben een massademonstratie voor komende zaterdag aangekondigd in de hoofdstad Damascus.

Hosni Mubarak is een toonbeeld van tolerantie vergeleken met de Assad-dynastie – zoon Bashar volgde zijn vader in 2000 op – die met haar totalitaire baatpartij Syrië in een ijzeren greep houdt. Hun regime wat wreedheid en willekeur betreft alleen te vergelijken met het bewind van Saddam Hoessein. Als een volk daar tegen durft op te staan, dan is zonneklaar hoe tussen de Tigris en de Straat van Gibraltar een nieuwe tijd zich naar buiten worstelt.

Wat nu begint, zal grote gevolgen hebben voor Europa en ook voor Nederland. Dit betekent dat ons land – daarmee bedoel ik niet alleen de overheid, maar ook het bedrijfsleven en veel maatschappelijke organisaties – begrip moet krijgen voor wat er in het Midden-Oosten gebeurt, want dat zal op tal van manieren ons leven beïnvloeden.

Maar we hebben zo weinig echte deskundigheid in huis. De engelen vliegen met de demonstranten mee, hoorde ik een spreker op Al-Jazeera zeggen. Wat betekent dat? Hoe moet je die leuzen vertalen en begrijpen? Wie doen er werkelijk toe? Wat zijn de achterliggende grieven en dan de échte achterliggende grieven? Nederland heeft meer mensen nodig die de talen en de culturen van de zo diverse Arabische wereld werkelijk kénnen en begrijpen. Wij moeten de ontwikkelingen daar in hun werkelijke context kunnen interpreteren en dat is heel wat anders dan wat allerlei zogenaamde deskundigen komen beweren die zich bij nader inzien voornamelijk hebben bezig gehouden met internationale diplomatie of politiek dan wel beweren dat zij terrorisme-deskundigen zijn.

Daarom is het nu tijd voor investeren. Veel te weinig Nederlanders houden zich op een wetenschappelijke manier bezig met Arabische talen en culturen. Daarom doe ik het volgende concrete voorstel: het collegegeld voor de studie Arabisch en alle andere opleidingen die zich specifiek bezig houden met het Midden-Oosten wordt afgeschaft.

De regering gebruikt een deel van de bezuinigingsgelden om te investeren in die studierichtingen, zodat de bibliotheken  en databases – nu al van goed niveau – stevig kunnen worden uitgebreid. De overheid roept een beurzenstelsel in het leven om studenten die zich bezig houden met Arabische talen en culturen of die zich vanuit een andere studierichting specialiseren op het Midden-Oosten financieel te helpen met studie- en stageverblijven in de Arabische wereld. Ook komt er extra financiële ruimte om talentvolle jonge onderzoekers in staat te stellen op een onderwerp over de Arabische wereld te promoveren. In concreto betekent dit dat er een stevig aantal aio-plaatsen – tijdelijke onderzoeksbanen voor wie een proefschrift wil schrijven – moet worden geschapen.

Hebben we daar geen geld voor in deze barre tijden?  Met een derde van wat die politiemissie naar Kunduz ons kost, ben je al een heel eind. Het is een strategische investering en het gaat om onze veiligheid.