De witte tranen van Rosanne Hertzberger
Nederland lanceert een Afrikastrategie, dit zou er moeten gebeuren
Het Afrikaanse continent wordt geconfronteerd met een reeks uitdagingen die buiten onze grenzen zijn begonnen. COVID, klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne zijn hier niet ontstaan. En toch zijn het onze burgers die het hardst geraakt worden door de naschokken van deze crises, en hebben onze regeringen weinig zeggenschap over hoe ze kunnen reageren.
De stemming op het Afrikaanse continent slaat om – ten goede. Leiders spreken openhartiger en eensgezinder over de behoeften van mensen die zij vertegenwoordigen. Afgelopen maart, tijdens de recente bijeenkomst van alle Afrikaanse ministers van financiën, werden aandeelhouders van multilaterale ontwikkelingsbanken (MDB’s) en internationale financiële instellingen nadrukkelijk aangemoedigd praktijken en prioriteiten van deze banken te hervormen. Deze hervorming houdt in dat financiering op elkaar afgestemd en opgeschaald wordt, toegang tot klimaatfinanciering vergemakkelijkt wordt en klimaatfinanciering uit verschillende bronnen gemobiliseerd wordt. Bovendien drongen ministers aan op een nieuwe visie en een passend operationeel model, geschikt om alle wereldwijde uitdagingen, die het Afrikaanse continent het meest raken, adequaat aan te pakken.
Nederlands invoering van de nieuwe Afrikastrategie is een kans om te laten zien dat er geluisterd wordt naar Afrikaanse partners. Om dit écht van betekenis te laten zijn, moet Nederland bewijzen dat het bereid is een betrouwbare partner te zijn en woorden snel in daden om te zetten. Om onze gezamenlijke toekomst te financieren, moeten Afrikaanse regeringen dringend toegang krijgen tot betaalbare financiering om elk jaar minstens 9 miljoen banen helpen te creëren voor nieuwe arbeidskrachten. Daarnaast moeten zij fors kunnen investeren in het optimaliseren van de landbouwproductie om voedselsoevereiniteit te waarborgen, om zo 280 miljoen Afrikaanse mensen van chronische honger te verlossen.
Om biljoenen vrij te maken, is het essentieel dat Nederland draagvlak creëert voor een ambitieuze agenda onder EU-lidstaten en pleit voor de hervorming van multilaterale ontwikkelingsbanken. Ook ontwikkelingssamenwerking blijft een belangrijk instrument, in het bijzonder voor lage-inkomenslanden. Maar wereldwijd stagneert het ontwikkelingsbudgetniveau en is het ontoereikend voor de omgang van de crises waarmee de wereld geconfronteerd wordt. Nederland moet onder ogen komen dat samenwerking noodzakelijk is, en zal moeilijke gesprekken aan moeten gaan over het mobiliseren van extra inkomsten met behulp van nieuwe mechanismen.
Problemen worden verergerd door het feit dat Afrikaanse regeringen onder druk staan door schulden. Hierdoor neemt de begrotingsruimte af en neemt armoede en kwetsbaarheid toe. Dit jaar zal Nigeria bijvoorbeeld 59% van zijn inkomsten besteden aan schulden; dat is meer dan twee keer zoveel als het bedrag dat zal worden besteed aan gezondheidszorg en onderwijs samen. Als lid van de Club van Parijs moet Nederland samenwerken met andere kredietverstrekkende landen, zodat landen urgente verlichting kunnen krijgen. Een akkoord zal bereikt moeten worden over de opname van crisis- en pandemieclausules in alle toekomstige schuldcontracten. Deze clausules zouden de schuldaflossing van een land kunnen uitstellen in geval van een onvoorziene crisissituatie, zodat middelen terechtkomen waar ze het hardst nodig zijn. Het is belangrijk dat de Nederlandse regering de oproep van Afrika aan debiteur- en crediteurlanden en internationale financiële instellingen steunt, om de onlangs gelanceerde duurzame schuldencoalitie te bevorderen. Zo wordt de schuldenlast van ontwikkelingslanden verlicht en wordt er fiscale ruimte vrijgemaakt voor groene investeringen in Afrika.
Nu de wereld meer dan ooit behoefte heeft aan multilaterale actie, is het in ieders belang te erkennen dat het systeem belangrijke partners en bondgenoten in de steek laat. Belangrijke partners en bondgenoten zonder wie we de grootste uitdagingen voor de mensheid niet kunnen aanpakken. Neem klimaatverandering - Afrika produceert slechts 4% van de wereldwijde uitstoot, maar heeft 60% van het wereldwijde potentieel voor zonne-energie en meer dan 70% van de grondstofvoorraden die nodig zijn voor een groene overgang, zowel op eigen continent als daarbuiten. Ons continent kan de drijfveer zijn achter oplossingen om de klimaatcrisis aan te pakken en ons allemaal een welvarende, veilige toekomst te bieden. Maar we worden afgeremd.
Nederland heeft een unieke kans om zijn relatie met ons continent opnieuw vorm te geven, de basis van het multilateralisme te versterken en een eerlijke, wereldwijde en ambitieuze aanpak van internationale uitdagingen te stimuleren. Het is in ieders belang dat we dit waarmaken, maar de tijd dringt. De aangekondigde Afrikastrategie is een begin, en de eerste stap naar de implementatie zal worden genomen op de internationale Top over een nieuw Mondiaal Financieel Pact eind juni in Parijs. Het tijdschema is ambitieus, maar we moeten dan ook snel handelen. Alleen door samen duurzaam te werk te gaan, boeken we vooruitgang.
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (31)
Is het niet veel verstandiger om Afrika aan de nieuwe koloniale macht China over te laten? China is een harde meester, die alleen op eigen belang uit is, maar geen lastige vragen stelt. Door de energietransitie hebben we steeds minder olie nodig. Grondstoffen kunnen waarschijnlijk ook wel elders betrokken worden.
Dat herinner ik me nog heel goed als veldwerker indertijd, ineens ging het om Good Government bij toekennen van gelden, en dat was natuurlijk helemaal in het verkeerde keelgat, want good government in Afrika is niet hetzelfde (helemaal iets anders namelijk) dan bij ons, En daar maakt China dankbaar gebrui k van....
Met een kleine dip dankzij Covid stijgt het gebruik van fossiele brandstoffen wereldwijd gewoon door, dus dat 'steeds minder olie nodig' is niet wat je in de praktijk ziet gebeuren. Eerder meer om alle zonnepanelen, windmolens en warmtepompen te produceren en naar de Westerse landen te verschepen.
Ik lees vooral het belang terug van Afrikaanse landen. Wat nederland in hun belang zou moeten doen en hoe zei kunnen profiteren. Er word vooral om geld gevraagd, triljoenen zelfs. Dit terwijl er ook gesteld word dat de hoogte van de schulden nu al een probleem is. Zijn die extra schulden dan wel te betalen? De dure leningen zijn immers een direct gevolg van geen vertrouwen hebben in het terug kunnen betalen. Er word over samenwerking gesproken maar bij een samenwerking is het van belang dat beide partners er voordeel van hebben, het liefste gelijkwaardig. Het voordeel moet voor beide partners de moeite en onkosten waard zijn. Welk voordeel gaat Nederland precies hebben bij de vragen in het artikel?
Afrika klaagt dat Nigeria 59% van zijn inkomsten aan schulden moet afbetalen. En dat de hervormde multilaterale banken meer credieten (op zachte voorwaarden neem ik weer aan) zouden moetn gaan verstrekken. Wat kun je dan verwachten? Alleen dat die schulden nog hoger gaan worden toch? En wat moet er gebeuren? Voedselsoevereiniteit, zodat ze niet meer afhankelijk zijn van Oekraiens graan. Maar ze zijn eeuwnlang (tot pakweg 1950) zelfvoorzienend gweest? Zouden ze nu dan eindelijk eens gaan investeren in landbouwonderwijs, onderzoek, insituties en infrastructuur om dat te beerkstelligen? Dacht het niet, maar hoop dat dit te pessimistisch is (want lang daar gewerkt).
Ook Afrikaanse jongeren willen niet op het land werken. Afgezien daarvan is bio-energie- vaak profijtelijker dan voedselproductie. Dan hebben we de internationals nog die westerse voedselvoorkeuren invoeren. https://www.trouw.nl/nieuws/bio-industrie-groot-risico~b3be2491/
Beste dirk den boer, Dat investeren heeft geen zin als er niets veranderd aan de vrijhandelsovereenkomsten tussen de EU, de VS en de Afrikaanse landen. Die zijn scheef en maken dat 'investeren' niet veel zin heeft. Als die regels zo zijn dat Oeganda wel koffiebonen mag exporteren naar Europa maar geen gebrande koffie maar ze wel in Europa gebrande koffie moeten toelaten, dan gaat er iets fout. Als die overeenkomsten ervoor zorgen dat de kipfilets die wij hier eten, dat het houden van kippen in Afrika onrendabel is omdat wij de overige stukken van de kip daar dumpen, dan gaat er iets mis. Als wij volgens deze vrijhandelsovereenkomsten onze melkpoeder daar kunnen dumpen voor een prijs waarvoor de Afrikaanse boer zijn koe niet kan melken, dan gaat er iets mis. Als wij volgens die vrijhandelsovereenkomsten af hebben gedwongen dat zij hun opkomende industrie niet mogen beschermen dan komt er daar nooit een eigen industrie van de grond. Daar moeten we wat aan doen, dan is het 'triljoenen' beschikbaar stellen waar de auteur van dit artikel om vraagt, niet nodig.
Maar lees Danielle hierboven nu eens balon, boeren daar hebben er geen zijn meer in de grond te bewerken, dus komt graan, melkpoeder kip etc uit Europa en elders vandaan. Lekker makkelijk. In de 19de eeuw had de duitser Liszt bedacht om de import van goedkope splletjes uit de USA te verhinderen met import heffingen, en legde zo basis voor de bloeiende indstrie, ideetje voor de Afrikaanse landen? Maar nu nog zin om aan de slag te gaan natuurlijk.
Nu pas? China is al heer en meester in Afrika en met het verleden dat het westen daar heeft komen we ook niet erg snel binnen. Kansloos dus.
Mee eens, kijk alleen maar eens naar de koperwinning in Zambia. China heeft de overheid daar omgekocht met een door hen betaald groot gebouw (Ministerie van Mijnbouw) om de alleenrechten voor het mijnen in de Copperbelt te verkrijgen. Zimbabwe is een nog triester verhaal maar dat komt door de vernietigende binnenlandse politiek van dictator Mugabe.
Die schulden moeten gewoon worden afgeschreven. Niemand die daar slechter van wordt. Helemaal niemand.
Prima, maar dan ook geen ontwikkelingshulp meer. Het beste is om de banden tussen de twee continenten door te snijden. Laat ze maar met China in zes gaan. Dan leren ze vanzelf wel hoe ruimdenkend dat regime is.
Alleen de banken. Maar die waren bereid leningen te geven tot ver boven het draagvlak van de landen, dan moeten ze ook maar op de blaren zitten.
Nee hoor, alleen de banken. Maar geeft niet, dat vullen wij wel weer aan als het nodig is. Word niemand slechter van toch? Altijd makkelijk, lening hier lening daar. Lukt het terug betalen niet dan moeten de leningen kwijt gescholden worden
Dus banken kunnen niet omvallen, Oproer? neen, grote banken niet, lijkt het wel, maar waarom niet? Omdat de regering en de belastingbetaler bijspringt?? Of kan die bank gewoon bankbiljettten bijdrukken? Ja, kan misschien ook.... vandaar dat ze daar zo rijk zijn allemaal bij de bank.....
Als ze China maar niet achterna gaan dan.. https://apnews.com/article/china-debt-banking-loans-financial-developing-countries-collapse-8df6f9fac3e1e758d0e6d8d5dfbd3ed6
Dat gaan ze wel, want dan hoeven de leiders niet te denken over moraal.
Begin vierde alinea: "Om triljoenen vrij te maken...": bedoeld is uiteraard biljoenen. Een beetje journalist of vertaler mag dit onderhand wel weten... (Eng. billion = Ned. miljard, Eng. Trillion = Ned. biljoen ofwel 1000 miljard. En triljoen heeft in Nederland nog een 6 nullen meer).
Ik zie een win-winsituatie opdoemen. Kwijtschelden van schulden en verstrekken van gunstige leningen in ruil voor concessies voor EU-lidstaten. Afrikaanse landen hebben grondstoffen die voor de energietransitie essentieel zijn Zal wel weer een te neokoloniale insteek zijn, alhoewel de Chinezen dit al enige tijd praktiseren.
Chinezen leveren al helemaal geen betaalbare leningen waardoor landen bezittingen aan de Chinese staat overdragen waar ze eigen wetten mogen hanteren zonder inmenging van het gastland. Daar zullen de mensenrechten vast niet mee geholpen zijn.
China is de wegbereider in Afrika. En al heel aardig gevorderd.
Je bedoelt aan het koloniseren, waarbij de lokale bevolking niets meer te zeggen heeft.
De bevolking had (onder de stamhoofden) en heeft nu onder al die falende democratieen, heel weinig in te brengen daar...
Kijk, weer een nieuwe manier gevonden om dat wanbeheer van dat continent door een ander te laten betalen....
@tinekea2 De corruptie en zelfverrijking van de Oekraïense machthebbers is nog groter dan die van Afrikaanse landen. Zullen we dan Oekraïne om die reden ook maar aan haar lot overlaten ?
Welnee. Het is eigenlijk best wel een win-win-win: je helpt mensen daar met het creëeren van een eigen toekomst, wij nemen eerlijke producten af, minder vluchtelingen, je zet China een hak omdat die ook plannen hebben met Afrika. Ik denk dat daar bijzonder goed over na is gedacht, en (maar dat is mijn aanname) niet door dit visieloze kabinet.
En voor uw gemoedsrust vergeet u maar dat Afrika al tientallen jaren door het westen wordt uitgebuit.
"Zullen we dan Oekraïne om die reden ook maar aan haar lot overlaten" Prima, want inRusland is de corruptie toch niet erger.
Oekraïne is een door- en door corrput land, dat nog veel meer dan Hongarije opportunistisch is. Onze "leiders" rommelen ons daar een oorlog in, en een economische en energiecrisis voor een land dat niet bij de EU hoort. En onze oudjes de verwarming maar lager zetten. Ze zeuren nu al dat ze bij de Navo horen ( en de EU), maar kijk uit, want je haalt het paard van Troye binnen...
@ Gentleman. Die schuldvraag houdt ook een keer op, zelfs voor de grootste aanhanger van Calvijn. Europa lag na de oorlog in puin en heeft zich binnen 20-30 jaar helemaal opgericht. Afrika is het rijkste continent qua bodemschatten, we hebben er al miljarden en miljarden naar toegestuurd en het is nog steeds een continent van bananenrepublieken, en corruptie. Maar ja, het is het makkelijkst om op die schuldvraag te hameren en weer je hand op te houden. Vooral de slachtoffer spelen in plaats van eens aan de slag te gaan. En liefst bij Europa aankloppen, want de Chinezen doen het anders: dan verkoop je je havens of je bodenschatten maar.