MUBARAK AFGETREDEN

Hosni Mubarak is afgetreden als president. Na achttien dagen van demonstraties heeft hij eindelijk zijn ambt neergelegd. Vice-president Omar Suleiman heeft dat op de staatstelevisie aangekondigd. Mubarak heeft zijn macht overgedragen aan de opperbevelhebber van het leger. In Caïro is er een groot feest uitgebarsten na de aankondiging. Mubarak is bijna dertig jaar aan de macht geweest.

Update 18.10

De macht is overgedragen aan de militaire raad. De raad zal worden voorgezeten door de minister van Defensie, veldmaarschalk Mohammed Hussein Tantawi. ANP meldt dat Tantawi tot de trouwste topfiguren van Mubarak behoort. Formeel zal de voorzitter van het Hooggerechtshof, Farouk Sultan, aan het hoofd van de regering staan.

Update 18.00

In een reactie op het aftreden van Mubarak zegt PvdA-leider Job Cohen:

Een historische dag voor Egypte, een historische dag voor de wereld. Het Egyptische volk is opgestaan en heeft de droom van vrijheid, gerechtigheid en waardigheid in daden omgezet. Wij voelen ons op dit moment heel sterk met hen verbonden en willen dat Nederland en Europa nu de helpende hand uitsteken om de ontluikende democratie in Egypte de grootst mogelijke kans van slagen te geven.

Secretaris-generaal van de Arabische Liga en voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Egypte: “Wij hebben bereikt wat het volk wilde. Ik ben optimistisch dat wij het juiste pad zullen kiezen voor Egypte en voor het Egyptische volk.”

Update 17.50

Reuters meldt dat het Egyptische leger het Parlement heeft ontbonden.

Update 17.25

Mohamed ElBaradei heeft intussen een statement gegeven: “Dit is de beste dag van mijn leven. Het land is bevrijd na tientallen jaren van onderdrukking”, meldt The Guardian.

Het is nog onduidelijk om Mubarak in Egypte blijft of het land verlaat. In zijn jaren als president heeft hij, naar verluidt, miljarden vergaard. Vanmiddag is al bekend gemaakt dat hij en zijn familie Caïro hebben verlaten en ingeruild voor Sharm-el-Sheikh.

Intussen heeft ook de fractievoorzitter van de SP een reactie gegeven. Emile Roemer feliciteert de bevolking met haar succes: “Het aftreden van president Mubarak is het voorlopige hoogtepunt in een historische ontwikkeling voor Egypte en het hele Midden-Oosten. De SP feliciteert het Egyptische volk en de moedige leden van de ‘6 april beweging’ die zeventien dagen geleden begonnen aan een politiek avontuur dat heeft geleid tot de omwenteling van 11 februari 2011. Daarvan kon niemand dromen na de gefraudeerde parlementsverkiezingen in november 2010.”

Update 17.00

De vice-president van Egypte heeft in een korte toespraak op de Egyptische staatstelevisie aangekondigd dat Mubarak is afgetreden. De leiding komt in handen van de opperbevelhebber van het leger. In Caïro is er een groot feest losgebarsten na de bekendmaking. Er wordt gezwaaid met vlaggen en uitbundig gejuicht. Na 18 dagen demonstreren, zijn de eisen van de betogers eindelijk ingewilligd. 

Wael Ghonim, één van de initiators van de massale protesten, heeft het volk gefeliciteerd. In een reactie zegt hij ‘de crimineel heeft het paleis verlaten’.

Update 14.15

Het presidentiële paleis is intussen militair versterkt, omdat duizenden demonstranten hiernaartoe zijn opgetrokken om wederom het onmiddellijke aftreden van de president te eisen. Ook het gebouw van de Egyptische staatstelevisie is omringd door betogers, zo melden onder andere Al Arabiya en de BBC. Op de live-blog van Al Jazeera de laatste updates.

Update 10.15

Het Egyptische verklaarde vrijdagochtend dat het de wensen van het volk zal helpen verwezenlijken. De legertop zei in de tweede verklaring sinds het begin van de volksopstand erop toe te willen zien dat de door vice-president Omar Suleiman beloofde hervormingen er zullen komen en dat er vrije verkiezingen zullen worden gehouden. Ook zullen “eerlijke mensen, die corruptie aan de kaak hebben willen stellen”, oftewel anti-regeringsactivisten, niet worden vervolgd. De noodtoestand in het land zal worden opgeheven, zodra de huidige crisis voorbij is en de mensen weer gewoon aan het werk zijn. Dit laatste lijkt een nieuwe oproep aan de betogers om hun protesten te staken. Het leger lijkt wederom niet bereid om Mubarak af te vallen.

Volgens de Arabische televisiezender Al Jazeera neemt de militaire top op deze manier wel voorzichtig een positie in. Voor het volk, maar niet voor een abrupte machtswisseling en niet tegen het tegen het zittende regime. Een machtsvacuüm lijkt de grootste vrees van de militaire top. 

Tot nu toe zijn er veel vraagtekens geweest over de rol die het leger speelt of kan spelen bij een eventuele machtswisseling. Soldaten traden op het Tahrirplein in Caïro nauwelijks op, hooguit als buffer tussen anti- en pro-Mubarak demonstranten. Tegelijkertijd komen berichten naar buiten over arrestaties en martelingen van demonstranten door militairen.

Update 08.25

De Egyptische president Mubarak verklaarde donderdagavond in een toespraak dat hij niet van plan is af te treden. Hij benadrukt in zijn speech Egypte niet te zullen verlaten, tot aan zijn overlijden. Wel heeft hij een aantal van zijn taken overgedragen aan zijn vice-president Omar Suleiman. Suleiman heeft de betogers opgeroepen terug te gaan naar huis, weer aan het werk te gaan en vooral geen internationale televisie te bekijken, daar deze de bevolking zou misleiden. Vrijdag zijn er massale demonstraties gepland. De demonstranten op onder andere het Tahrirplein gaan na de toespraak van Mubarak woedend door met hun betoging. Ze eisen het aftreden van de Egyptische president en zijn vice-president.

De Israëlische krant Haaretz zet de overeenkomsten op een rij tussen de in het Westen gevreesde Moslim Broederschap en de orthodoxe rabbi’s waar nooit een haan naar kraait. Hun haatzaaiende uitspraken blijken inwisselbaar. De haatrabbi’s zijn politiek invloedrijk, onder meer omdat ze raadgevers zijn van de heersende rechtse partijen.

Update vrijdag: 7:50

De nacht is in Egypte zonder grootschalig geweld verlopen, meldt de NOS. 

De hele nacht hebben demonstranten gebivakkeerd op het plein, maar er trokken ook honderden betogers naar een paleis van Mubarak en duizenden mensen hielden zich op bij het gebouw van de Egyptische staatstelevisie.

Activisten hebben opgeroepen om vandaag opnieuw te demonstreren tegen het bewind. Ze rekenen op miljoenen betogers.

Ondertussen heeft de Amerikaanse president Obama zijn ontevredenheid over de speech van Mubarak laten blijken, meldt de New York Times. Hij zei onder meer:

Teveel Egyptenaren zijn nog niet overtuigd dat de regering (van Mubarak) serieus werk maakt van een overgang naar een democratie.

Update 00.15

Geruchten gaan dat Mubarak al zijn heeft overgedragen aan de vice-president Suleiman. Er heerst onduidelijkheid of hij slechts een aantal taken overdraagt of alle macht. Wat wel zeker is, is dat hij aanblijft als president. Trouw schrijft:

De Egyptische president Hosni Mubarak heeft donderdag de macht overgedragen aan vicepresident Omar Suleiman. […] De machtsoverdracht betekent niet dat Mubarak aftreedt: hij behoudt zijn titel van president en blijft toezicht houden op het hervormingsproces tot de presidentsverkiezingen in september.

Update 00.00

Betogers zijn massaal naar het gebouw van de staatstelevisie getrokken. Geruchten gaan dat er ook een grote groep onderweg naar het presidentieel paleis is. 

Update 23.45

Internationale reacties op het aanblijven van Mubarak stroomt binnen. EU-buitenlandchef Catherine Ashtion heeft haar steun uitgesproken voor de demonstranten in Egypte. In een verklaring zegt ze: “De tijd voor verandering is nu.” Minister Uri Rosenthal zegt bezorgd te zijn over de onduidelijkheid van de situatie. Volgens de minister moet snel duidelijk worden wat de overdracht van de taken van president Mubarak naar Suleiman zal betekenen.

Oppositieleider ElBaradei roept het leger op tot het nemen van actie.

Update 22.40

In zijn toespraak roept Suleiman de bevolking ook op niet meer naar buitenlandse televisiezenders te kijken. Deze zouden de Egyptenaren een verkeerd beeld geven. Egyptenaren zouden alleen naar hun eigen geweten moeten luisteren.

Aan het begin van de demonstraties probeerde het Egyptische regime de bevolking al dom te houden door het internet af te sluiten.

Update 22.35

Suleiman vraagt de betogers naar huis te gaan en weer aan het werk te gaan. Hij zegt de deur tot dialoog te hebben geopend, waardoor een groot deel van de eisen ingewilligd kunnen worden. Ook Suleiman zegt een vreedzame machtsoverdracht te willen, door middel van een ‘beschaafd’ dialoog. De hoofd-eis van de betogers is aftreden van Mubarak en Suleiman.

Update 22.30

Al Jazeera meldt dat ook vice-president Suleiman donderdagavond het volk zal toespreken. Mubarak heeft in zijn toespraak aangekondigd een aantal van zijn taken aan Suleiman te zullen overdragen.

Update 22.05

De sfeer op Tahrirplein is omgeslagen van hoopvol naar woedend. Tijdens de toespraak van Mubarak werd de sfeer steeds grimmiger. De demonstranten scanderen en eisen zijn vertrek en gooien met schoenen. Vrijdag zullen er na het ochtendgebed massale demonstraties worden gehouden.

Update 22.00

In zijn speech zegt Mubarak dat zijn hart is gebroken door geweld tegen demonstranten. Geweld dat door onder andere de geheime politie heeft plaatsgevonden. Ook zegt Mubarak tegemoet te komen aan de eisen, die juist en gerechtvaardigd zijn. Hij hamert erop dat hij geen buitenlandse inmenging zal tolereren. Verder belooft hij zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen. Mubarak wil een vreedzame machtsoverdracht tot stand brengen.

Op het Tahrirplein zijn duizenden betogers bijeen gekomen. Ook in Alexandrië, de tweede grootste stad van Egypte, zijn duizenden demonstranten de straat op gegaan. Het is afwachten wat de reactie zal zijn van de betogers. Duidelijk is dat zij niet akkoord gaan met zijn voorstellen.

Update 21.45

Mubarak zegt in zijn toespraak op de Egyptische staatstelevisie nog niet te zullen aftreden. Hij blijft aan tot de verkiezingen in september. Hij zegt wel alle eisen van de betogers te zullen inwilligen. De belangrijkste eis van de demonstranten is het aftreden van de Egyptische president. Ook zegt hij in zijn toespraak geen inmenging van andere landen te tolereren:

Ik zeg nog een keer zonder voorbehoud dat ik in september niet voor een nieuwe termijn zal gaan. Ik ben tevreden met wat ik heb bereikt de afgelopen zestig jaar, in tijden van oorlog en vrede.

NOS schrijft:

De president zei trots te zijn op de demonstranten, die al zeventien dagen vragen om zijn aftreden. De slachtoffers zijn niet voor niets gestorven, zei hij, en de daders zullen gepakt en veroordeeld worden.

Update 21.40

Al-Arabiya meldt dat Mubarak niet van plan is af te treden, maar dat hij zijn macht aan Suleiman zal overdragen. Ook meldt de nieuwszender dat de Egyptische president niet van plan is aan de zijlijn te blijven staan. Bovendien accepteert Mubarak geen inmenging van andere landen in binnenlandse Egyptische politiek. Het wachten is nu op de toespraak van Mubarak, waaruit moet blijken of de speculaties gegrond zijn.

Update 21.15

Opmerkelijk: De Egyptische staatstelevisie toont vooraf aan de toespraak van Mubarak een promotie filmpje voor Egypte. Wat dit zal betekenen voor de speech van de president is niet bekend. De staatstelevisie toont ook beelden van de demonstratie, zoals ze ze plaatsvinden op onder andere Tahrirplein. Voorheen toonde de staatstelevisie alleen maar beelden van een handje vol betogers om de bevolking te overtuigen dat er geen grote protesten gaande zijn.

Update 20.30

Al Jazeera meldt dat president Mubarak zijn presidentschap wilde overgeven aan Suleiman, maar dat dit tegengehouden is door militairen. Op aankondiging dat Mubarak zijn presidentschap wilde overdragen aan de vice-president hebben de betogers duidelijk gemaakt dat ze daar niet mee akkoord gaan. Om 21.00 UTC+1 (Amsterdam) zal Mubarak een live toespraak houden waaruit moet blijken wat zijn plannen zijn. Volg hier de toespraak.

Update 19.30

Volgens de Egyptische staatstelevisie heeft de minister van Informatie dat Mubarak niet zal aftreden. Zijn verklaring doet vermoeden dat Mubarak zijn titel wil houden, maar zijn taken wel uit handen wil geven, meldt de Huffington Post. Intussen spreekt de Amerikaanse president Obama de pers toe. 

Update 17:15 Belangrijke katalysator in de ontwikkelingen vormen de stakingen die vandaag op grote schaal in Egypte zijn uitgebroken. De Volkskrant  schrijft:

De stakingen geven een nieuw elan aan de demonstraties tegen president Mubarak, die voor de zeventiende opeenvolgende dag plaatsvinden.

Het Tahrirplein in Caïro was de afgelopen weken het belangrijkste podium voor de anti-regeringsdemonstranten. Dat is vandaag niet anders, maar opvallend is wel dat er nu veel mensen in witte jassen rondlopen. 

Dat komt doordat duizenden mensen uit de gezondheidszorg – veelal gekleed in doktersjas – naar het plein zijn gekomen om een salarisverhoging te eisen.

Update 17:05 Het internationale persbureau AP meldt dat militairen de macht in Egypte waarschijnlijk overnemen. Dit zou betekenen dat er een staatsgreep plaatsvindt. De beslissing van de hoogste militaire macht om buiten Mubarak om bekend te maken dat de eisen van het volk ‘legitiem zijn’ en ingewilligd worden werd bekend gemaakt in ‘Communique nummer 1’. Ook dat zou duiden op een coup. 

Update 16:57  NBC meldt uit twee onafhankelijke bronnen te hebben vernomen dat Mubarak vanavond een tv-toespaak houdt en zijn aftreden bekend maakt.

De BBC meldt dat Mubarak bereid is af te treden. Het nieuws is afkomstig van de secretaris-generaal van de heersende partij NDP. Ook op Twitter wordt door verschillende bronnen gemeld dat Mubarak bereid is zijn taken af te staan. Egypte staat aan de vooravond van een nieuwe krachtmeting tussen het regime en het volk. Morgen, na afloop van het ochtendgebed, worden nieuwe massale protesten verwacht.

Volgens de BBC zou Mubarak binnen enkele uren op tv kunnen verschijnen om zijn aftreden bekend te maken.

NOS-redacteur Mustapha Oukbih meldt op Twitter :

Bronnen melden aan de NOS dat Mubarak van plan is zijn taken over te dragen aan VP Suleiman.

Het tv-station Al Hurra meldt dat Mubarak zijn positie als opperbevelhebber van het leger zou willen overdragen aan de strijdkrachten.

Het Brabants Nieuwsblad belt met een in Alexandrië woonachtige Nederlander die bevreesd is voor een uitbraak van geweld morgen. Bijvoorbeeld als de betogers oprukken naar het paleis van de president.

Woensdagavond haalde ik Adine en Nathalie op bij een kennis die ingenieur is bij een oliebedrijf. Een intelligente, moderne man die voor zijn werk veel naar het buitenland reist. Nu volgt hij het nieuws op de voet en probeert hij zoveel mogelijk demonstraties bij te wonen. Hij vindt dat Mubarak en zijn regime weg moeten, anders zal er niets veranderen. Hij vergeleek het bewind met een octopus. Als je het een arm afhakt, leeft het gewoon verder en herstelt het zich na verloop van tijd weer. Het enige dat werkt, is het hoofd verwijderen.