Mooie mensen zijn niet te vertrouwen

Er leuk uitzien willen we allemaal, ook al zeggen we van niet omdat we ons bij ons uiterlijk hebben neergelegd. Er goed uitzien heeft in het leven namelijk een aantal interessante voordelen. Je haalt bijvoorbeeld betere cijfers, omdat de docenten nu eenmaal ook maar mensen zijn en vooroordelen altijd bestaan. Er is wat dat betreft al veel onderzoek gedaan naar eerste indrukken. Als je er leuk uitziet zal je bij een sollicitatie ook sneller worden aangenomen. En als het op promotie aankomt, dan heb daarop je als je er goed uitziet een grotere kans. Verder is er natuurlijk ook nog een voordeel bij de partnerkeuze. Nu laat het programma ‘Het leukste meisje van de klas’ natuurlijk telkens zien dat het behoorlijk beroerd af kan lopen met leuk meisjes, maar goed, alles heeft een prijs blijkbaar. Bovendien is zo’n tv-programma geen wetenschap en selecteren de makers misschien wel een beetje op drama vanwege de kijkcijfers.

Uit onderzoek blijkt echter dat ‘er goed uitzien’ misschien toch ook andere nadelen heeft. Een knappe verschijning zou namelijk minder vertrouwd worden. Maar eerst de vraag: wat is knap? Hoewel er wel enkele algemene kenmerken zijn: jeugd, ogen wijd uiteen, sprekende ogen, is schoonheid natuurlijk voor een belangrijk deel een oordeel. En dat oordeel hangt samen met gemiddelden.

Uitersten Hoe maak je voor een onderzoek een foto van een gemiddelde vrouw? Je neemt foto’s van 92 vrouwen, stopt ze in de computer en laat er één foto van maken. Hoe maak je een portret van een knappe vrouw voor je onderzoek? Je combineert foto’s van vrouwen die algemeen als mooi worden beschouwd. Nu heb je een foto van een ‘typisch’ mooie vrouw en een foto van een ‘typisch’ gemiddelde vrouw. Je laat dan de computer een reeks van 10 foto’s maken op basis van deze twee uitersten. Vervolgens laat je flink wat proefpersonen de foto’s zien en hen er een oordeel over vellen. En dan blijkt dat de typisch gemiddelde gezichten een stuk betrouwbaarder worden gevonden.

Nu is er sowieso enig wantrouwen naar alles wat van het gemiddelde afwijkt. Dat zal dus ook zo zijn bij wat schoonheid wordt genoemd. Het oordeel weerspiegelt vertrouwdheid en culturele normen. Dus iemand die zowel mooi wordt gevonden en dan ook nog een andere culturele achtergrond heeft treft het niet. Als dat nog eens versterkt wordt in culturele producten – denk aan het donkere uiterlijk van de verleidsters, de heksen in sprookjes; prinsessen zijn bijna per definitie blond – en je snapt dan hoe een oordeel het uiteindelijk onmogelijk maakt om echt mee te doen. Zo word je een outsider.

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht