Joop

Mondkapjesplicht in winkels? Liever de anderhalve meter handhaven

  •  
09-08-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
IMG_8936

© Foto: Francisco van Jole

Het is geen toeval dat juist daar waar al jaren niet geïnvesteerd wordt in personeel, weinig wordt ondernomen om corona terug te dringen.
‘Ik zie er tegenop om de hele dag met een mondkapje te werken. En dan moet ik ook klanten aanspreken als zij hun mondkapje niet goed dragen, of de anderhalve meter negeren. En dan die hitte. Ik kan wel huilen.’ Afgelopen week stroomde mijn telefoon vol met whatsappjes van winkelmedewerkers die sinds kort met een mondkapje moeten werken. Ja, winkelmedewerkers willen hun werk veilig doen, dus ergens begrijpen ze het experiment met de mondkapjesplicht in Amsterdam en Rotterdam wel. Maar duizend keer liever zien zij dat gewoon de anderhalve meter afstand gehandhaafd wordt.
Wie gaat shoppen, ziet dat van alles is ondernomen om te zorgen dat mensen voldoende afstand houden. Stickers en pijlen, borden met huisregels. Maar wordt er écht genoeg gedaan om afstand te bewaren? ‘Nee’, zeggen veel winkelmedewerkers die ik spreek. ‘Er zijn regels, maar er wordt amper gehandhaafd. Dat kost ons bedrijf geld, dus het gebeurt niet.’ Sommige winkelmedewerkers zijn bang dat een mondkapjesplicht een extra reden is voor klanten om de anderhalve meter afstand nóg meer te negeren, met het valse argument dat een mondkapje toch genoeg veiligheid biedt.
Gebrek aan handhaving is een breed probleem. Ironisch, gezien onze wapenspreuk ‘Je maintiendrai’. Neem het distributiecentrum van Hema in Utrecht. Ook daar zijn looproutes uitgezet. Maar zolang niemand de expliciete taak heeft om mensen aan te spreken die de regels negeren, heeft het dan zin? ‘In het begin sprak ik mijn collega’s er op aan, als zij in een groepje op mij af kwamen lopen. Maar je kunt niet én politieagentje spelen én je werk goed doen. Het is als stoplichten plaatsen in een straat, maar nooit controleren of mensen zich er aan houden’, zei een Hema-medewerker.
Werkgevers zijn in Nederland verplicht om te zorgen voor een veilige werkplek. Werknemers kunnen hen daarop aanspreken. Met sommige winkeldirecties hebben we als vakbond goed contact; zo zien we veel goede inspanningen voor veilig werk bij de Bijenkorf en Ikea. Maar helaas is dit in het gros van de winkels en distributiecentra niet het geval. Het vrijstellen van werknemers om te handhaven, of het aanstellen van beveiligers, vergt een extra investering. En dat is voor veel winkels en supermarkten te veel gevraagd, ook al worden er topomzetten gedraaid.
De meeste winkelmedewerkers die ik spreek, verdienen minimumloon, of net ietsje daar boven. Ook als zij al tien jaar in de winkel werken of een leidinggevende functie hebben. Bij winkelketens zijn de salarissen bevroren en brokkelen de arbeidsvoorwaarden steeds verder af. Het is geen toeval dat juist daar waar al jaren niet geïnvesteerd wordt in personeel, weinig wordt ondernomen om corona terug te dringen. ‘Nederland lijdt aan een klapsyndroom’, zei een winkelmedewerker. ‘Het ene moment klapt heel het land voor de mensen die in de crisis werken. Maar als medewerkers in actie komen voor een normaal salaris of voor veiligheid, dan is er opeens geen interesse.’
In de publieke opinie gaat het vaak om het gedrag van de klant. Terecht, maar het is tijd dat we het hebben over de verantwoordelijkheid van de winkelketens. Hun korte-termijn winstdenken is in vele opzichten een gevaar voor Nederland en in het geval van de coronacrisis een typisch voorbeeld van ‘penny wise, pound foulish’: de risico’s op verspreiding van het coronavirus nemen toe. Met als gevolg meer ziekmeldingen en in het allerergste geval, waar niemand aan wil denken en wat niemand wil: een tweede lockdown. De gevolgen hiervan voor de samenleving én de gevolgen voor de omzetten van de winkels, staan in geen verhouding tot de kosten van handhaving van de coronamaatregelen.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (18)

Sonic2
Sonic29 aug. 2020 - 20:45

Verplaats deze discussie eens naar 2019. Had je in 2019 gezegd dat Nederland een paar maanden bereid was om niet te feesten, sociale contacten te vermijden. De 1,5 meter aan te houden. Er is veel ruimte voor verbetering, maar de Nederlandse bevolking heeft best stappen genomen.

vdbemt
vdbemt9 aug. 2020 - 18:23

"Maar duizend keer liever zien zij dat gewoon de anderhalve meter afstand gehandhaafd wordt." Dat snap ik. Dat zien ze veel liever. Maar zien ze dat ook gebeuren? "In de publieke opinie gaat het vaak om het gedrag van de klant. Terecht, maar het is tijd dat we het hebben over de verantwoordelijkheid van de winkelketens." Zien de medewerkers dat hun werkgever die verantwoordrlijkheid pakt? En zo nee? Dat ze daarop aangesproken worden? Niet toch? Dan is het dragen van mondkapjes totnogtoe het minst slechte alternatief.

4 Reacties
Roel2
Roel210 aug. 2020 - 7:44

'Dan is het dragen van mondkapjes totnogtoe het minst slechte alternatief.' Voor wie? Niet voor de supermarktmedewerkers, dat geeft de auteur duidelijk aan. Je bevestigt meteen wel mijn grootste argument tegen de mondkapjesplicht, namelijk dat het vooral gebruikt wordt om grotere mensenmassa's toe te laten (OV, winkelstraten A'dam/R'dam) en dus NIET uit medische overweging. Overigens denk ik dat het OV - met haar mondkapjesplicht - dé grote verspreider is van het virus: veel mensen, slechte ventilatie, en wordt aanzienlijk intensiever gebruikt in de randstad dan erbuiten.

Henk Daalder Pak de Wind
Henk Daalder Pak de Wind10 aug. 2020 - 8:23

Controleer hoe een winkel geventileerd wordt. Laat de ventilatie zo afstellen dat er veel buitenlucht in wordt geblazen Hang dan een bordje bij de ingang “Deze winkel wordt zo goed geventileerd, alsof het binnen, buiten is. Welkom” Mondkapjes niet verplicht

vdbemt
vdbemt10 aug. 2020 - 15:26

@Roel " Voor wie? Niet voor de supermarktmedewerkers, dat geeft de auteur duidelijk aan. " De auteur geeft inderdaad duidelijk aan dat er regels zijn, maar dat die niet nageleefd worden. Ze geeft ook aan dat er onvoldoende handhaving is. En dat menig werkgever niet zorgt voor een veilige werkplek. Dan vraag ik: zie jij het ervan komen dat dit laatste gaat veranderen? (Handhaving, werkgevers die voor een veilige werkplek zorgen). Als dat zou gebeuren, zouden die mondkapjes niet nodig zijn. Als .......... Ik zie dat namelijk niet gebeuren. Dan is toch het minst slechte alternatief. Slecht, omdat het zeer onprettig is voor de medewerkers. Maar dat niet doen in de situatie dat niet gaat gebeuren wat je zou willen, het beste.

vdbemt
vdbemt10 aug. 2020 - 15:27

Dan is het toch het minst slechte alternatief.

johannn2
johannn29 aug. 2020 - 15:34

Maatregelen in winkels, én dan ook direct en consequent handhaven. Overal, in alle winkels hetzelfde. "Maar de concurrent doet het niet. dus wij ook niet." En als de een het doet en de ander niet, dan krijg je gemopper van de klanten vanwege de willekeur. "Waarom hier wel? Bij die ander hoeft het niet." Alleen éen centrale, bindende regeling zou die ervaring van willekeur - en het bijkomende verzet ertegen - kunnen doorbreken. Door de overheid in samenspraak met overkoepelende organisaties, maar met een duidelijk programma. Maar de overheid wil er niet aan. De decentraliserende overheid weigert de verantwoordelijkheid, trekt zijn handen ervan af, besteedt het uit aan 'het eigen initiatief van de samenleving'. 'Je moet niet bij ons wezen.' Oftewel: gooit het over de schutting bij anderen. Zoals bij vele andere problemen; denk aan de zorg. Dat leidde al tot schunnige eufemismen als "de zorgsame samenleving, "de veratwoordelijke samenleving", enz. Vrij vertaald: zoek het zelf maar uit. Dat leidt bijvoorbeeld tot de niet-handhaafbare situaties, waar de BOAś worden opgescheept. .

Bert de Vries
Bert de Vries9 aug. 2020 - 15:03

Anderhalve meter is onder veel alledaagse omstandigheden onhoudbaar. Onhoudbaar op elk tarras, in elke kroeg, in elke winkel, op legio werkvloeren. Als je een gedragsregel voorschrijft die niet uitvoerbaar is, teken je voor je verlies. En dat is garant staan voor falend beleid. Dat zo'n keuze welbewust is gemaakt, is onvoorstelbaar. En dat maakt de veronderstelling van een verborgen agenda aannemelijk. Die agenda zou het primaat van het bedrijfsleven betreffen. Zoals Xander van der Wulp de afgelopen week zei in Op1. Een opmerking die minstens een paar vragen waard is, maar die door de presentatoren (uiteraard) en door de redactie (???) werd genegeerd. Tja, waar Rutte een kassa ziet, verdwijnen mensenlevens uit beeld en slikt de ChristenUnie een kokosnoot.

1 Reactie
vdbemt
vdbemt9 aug. 2020 - 18:53

Rutte volgt het Kelder-beleid. Nou ja, beleid? Principe. Dat omvat inderdaad waar je hier mee eindigt: het primaat van het bedrijfsleven. Daar kun je Xander van der Wulp over doorvragen. Dat heeft niet zoveel zin. Rutte moet erover bevraagd worden.

Juppé🎗
Juppé🎗9 aug. 2020 - 14:17

Het uren achtereen moeten dragen van een mondkapje vind ik net als U vreselijk. Mogelijk ga je net als mensen in de zorg er aan wennen. De hitte is hier al wekenlang, op enkele dagen na dagelijks over de 35C, maar in de meeste winkels is het juist koud, omdat er airco is, dat zal in NL toch ook wel. Ik ben overigens al ruim 5 maanden niet binnen in een winkel geweest, omdat ik alles via internet bestel. Dat doe ik ook voor een aantal ouderen in het dorp. Alles wordt klaargezet en op afgesproken moment halen mijn echtgenote en ik het af en brengen het langs. Gaat prima en boodschappen doen op 1of 2meter is toch ongezellig dus dat gaat een jaartje dan maar niet. De algemene tendens was hier (Provence) dat de naleving verwaterde en mensen gingen doen of er niets meer aan de hand was. De mondkapjesplicht geeft een zichtbaar signaal dat er wel iets aan de hand is. Men houdt nu weer wat beter afstand en mogelijk gaan door die vervelende mondkapjes mensen winkels en drukke wandelstraten uit te weg en bestellen hun spullen en gaan wandelen waar je geen mondkapje hoeft, zoals wij dat al deden wij....alle beetjes helpen.

3 Reacties
Henk Daalder Pak de Wind
Henk Daalder Pak de Wind10 aug. 2020 - 8:30

Koele winkels tijdens een hittegolf, zijn een teken van vuile binnenlucht. De zelfde binnenlucht wordt steeds gerecirculeerd, en steeds verder afgekoeld, tot het inderdaad lekker koel is. Net als in een slachthuis, waar aerosolen met coronavirus lang blijven hangen. De ventilatie in publieke ruimtes, winkels maar ook kantoren, moet veel verse, schone lucht naar binnen blazen. Dan wordt het niet zo koel, maar wel schoner en veiliger

Juppé🎗
Juppé🎗10 aug. 2020 - 8:59

U heeft uiteraard gelijk Henk. Maar dat verander je niet van de ene op de andere dag in een ideale situatie. Het lijkt er wel op dat de rol van die aerosolen groter is dan vroeger werd aangenomen, dus lijkt mij ook de rol van goede en goedgebruikte mondkapjes groter te kunnen zijn.....

DanielleDefoe
DanielleDefoe10 aug. 2020 - 18:00

Het mondkapje is van dubbel katoen van goede kwaliteit en dus wasbaar. Maar het gaat alleen op in het OV. In Zweden is de norm 2 meter afstand in Noorwegen slechts 1, maar daar winnen de mondkapjes ook terrein.

Oki Doki
Oki Doki9 aug. 2020 - 13:17

Ik ben het er mee eens dat de regering de coronacrisis verkeerd aanpakt. Het ging zo goed met de anderhalve metermaatregelen, waarom gaan we ons dan nu verlaten op de mondkapjes? De mondkapjes zouden een schijnveiligheid veroorzaken, nou ik denk ook wel dat dat waar is. In Nederland hebben we het virus zeker niet onder controle en het zou verstandig zijn als we weer teruggingen naar de anderhalve meter samenleving.

1 Reactie
Oki Doki
Oki Doki9 aug. 2020 - 13:20

In Nieuw Zeeland gaat het versoepelen van de maatregelen wel heel erg goed omdat ze er in Nieuw Zeeland eerst voor gezorgd hebben dat ze het virus onder controle hadden en toen konden ze versoepelen en het gaat daar heel erg goed.

frankie48
frankie489 aug. 2020 - 12:55

Ja dat is het probleem van tegenwoordig, we willen of durven asociale types niet meer op hun foute gedrag te wijzen, en laten daarom die minderheid de boel maar vergallen voor de rest En als jij het wel doet, dan zijn al die helden op sokken die zich daar ook aan storen niet te beroerd om tegen jouw wel te gaan zeggen, ach laat het nou maar gaan!

1 Reactie
rvb2
rvb210 aug. 2020 - 9:30

Asociaal gedrag wordt door onze rechtse kabinetten al jaren gestimuleerd. Woekerwinsten van bedrijven worden toegejuichd. Niet zo vreemd dat mensen zich dus niet aangesproken voelen door een moreel failliet kabinet.

Henk Daalder Pak de Wind
Henk Daalder Pak de Wind9 aug. 2020 - 12:26

Vergeet die 1,5 m Zorg dat winkels zo snel mogelijk met buitenlucht gaan ventileren, zodat evt viruesdeeltejes worden weggezogen, uit de winkel. Dan kan zo'n winkel een bordje buiten hangen In deze winkel adem je verse buitenlucht, en het personeel ook