Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Mondkapjesgate

  •  
14-05-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
68 keer bekeken
  •  
coronavirus covid-2019 Girl in mask in the street

© cc-foto: Wikipedia

Zijn mondkapjes nou goed of slecht, niet te koop of juist verplicht?
De kogel is door de kerk: in het OV worden mondkapjes verplicht. Een opluchting voor de vervoerders, die maskers veel logischer vinden dan een onmogelijke anderhalve meter afstand tussen hun passagiers. Maar maandenlang werd mondbedekking door de overheid juist afgeserveerd als schijnveiligheid. En tot op de dag van vandaag werken veel zorgmedewerkers zonder beschermingsmaterialen, met chaos tot gevolg. Waarom krijgen duizenden verzorgers geen masker en moeten honderdduizenden passagiers ze wel dragen?
“Mondkapjesgate” begon toen bleek dat veel mensen in risicovolle beroepen zonder of met weinig beschermingsmateriaal aan het werk moesten. Het kabinet beloofde tegen de achtergrond van zorgwekkende sterfte onder ouderen in verpleeghuizen snel verbetering. Twee maanden later zijn er nog steeds zorgmedewerkers die zonder maskers werken. Nu er een maskerplicht in het OV komt is niet duidelijk hoe en waar mensen aan hun mondkapjes gaan komen. Het is moeilijk te begrijpen waarom maskers voor gewone burgers wel in de bus moeten, maar in de supermarkt worden ontraden. Zeker ook omdat andere landen het wel verplichten.
De redenen die de overheid aanvoert zijn vaak moeilijk te plaatsen. Als maskers volgens het RIVM beperkte nut hebben, waarom dragen mensen dan maskers in alle landen waar de epidemie verregaand is ingedamd? En waarom bewees onderzoek van ons eigen RIVM in 2009 dat maskers juist een beslissende rol spelen in het uitdoven van een epidemie (zelfs theedoeken)? Zorgmedewerkers dragen zelf liever maskers, vooral om hun toch al zwakkere patiënten te beschermen maar ook om zichzelf. Maskers zouden volgens het RIVM bij onjuist gebruik juist een risico vormen, maar dat verwart ingewikkelde FFP2-mondkapjes (voor covid-artsen) met gewone chirurgische maskers voor zorgpersoneel en goed voorziene burgers.
Er zou een tekort aan mondkapjes zijn op de wereldmarkt, maar dit wordt weersproken door fabrikanten en handelaars. Maskers zijn online vrij verkrijgbaar en worden in veel landen gratis of tegen kostprijs uitgedeeld, zelfs aan gewone burgers. Minister Van Rijn sprak op 28 april van een tekort aan transportcapaciteit vanuit China, maar een enkele Boeing 747 kan miljoenen mondkapjes meenemen. En dan beweert het Outbreak Management Team van de overheid vorige week opeens dat de richtlijnen, die bij meerdere zorgberoepen en -situaties nog steeds stellen dat er zonder beschermingsmiddelen kan worden gewerkt, niets met tekorten te maken hebben.
Drie maanden onzekerheid, woede en verwarring over mondkapjes. Misschien is de verklaring heel eenvoudig. Die komt voort uit de strategie van het kabinet in deze pandemie: met “maximale controle” wil het kabinet niet het virus maximaal indammen, zoals de meeste landen willen doen of al doen. Het doel in Nederland is het zoveel mogelijk door laten gaan van het normale leven zonder de ziekenhuizen te overbelasten. Als dat dreigt wordt aan de rem getrokken (kappers en restaurants dicht) en als er ruimte is dan wordt de rem weer voorzichtig losgelaten.
Bij dat beleid wordt ervan uitgegaan dat een groot deel van de bevolking besmet zal raken met het virus, tot er een vaccin is of de epidemie zich met “groepsimmuniteit” uitdooft. En dan wordt meteen duidelijk waarom mondkapjes niet een hele hoge prioriteit hebben voor het kabinet. Een jaar lang of meer bescherming bieden aan een zorgmedewerker die door veelvuldig contact met andere mensen waarschijnlijk toch besmet raakt is niet een verstandig gebruik van gemeenschapsgeld. Per werknemer vallen de kosten wel mee, maar voor het hele systeem praat je over honderden miljoenen euro’s. Onbeschermd werken is misschien een verstandige keuze, maar dat zal voor de gemiddelde verpleger of thuiszorgprofessional niet zo aanvoelen. Dit geldt ook voor de bredere bevolking, want gezichtsbedekking werkt fantastisch tegen verspreiding van de epidemie. Niet per se goed nieuws voor het kabinetsbeleid.
Er zat in de speech van premier Mark Rutte op 16 maart jongstleden ook een adder onder het gras. Toen hij sprak over “groepsimmuniteit” als doel van het beleid en over “een muurtje bouwen rond de kwetsbaren” impliceerde hij dat het wenselijk zou zijn dat vooral zorgmedewerkers zo snel mogelijk immuun zouden zijn, vanwege hun contact met zieke en dus kwetsbare patiënten. Dat doe je niet door ze te beschermen tegen het virus. Bescherming in verzorgingstehuizen maakt dan al helemaal niet uit, want bij brede verspreiding zijn die meest kwetsbare ouderen niet te beschermen. Hopelijk was dat geen bewuste doelstelling, maar het is wel een logisch gevolg van wat Rutte zei en kan een (onbewuste) rol spelen bij het gebrek aan moeite voor maskers.
Onze zorgmedewerkers en landgenoten met zwakke weerstand zullen met de Nederlandse coronastrategie misschien wel jarenlang blootgesteld staan aan bijzondere risico’s. Dat doen ze in het belang van de maatschappij, en die moet deze mensen dus ook uitstekend beschermen. Laten we hopen dat ze daar snel op kunnen rekenen.
Michael Blok is ondernemer en spreekt namens Platform Containment Nu!
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.