Missie Oekraïne wordt toch geen militaire

Het team van Nederlandse forensische experts is eindelijk op weg naar de plek van de vliegramp in het oosten van Oekraïne. Dat meldt NRC. Verwacht wordt dat het team er rond het middaguur aankomt. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) heeft hierover afspraken gemaakt met de pro-Russische separatisten. Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid heeft de reis goedgekeurd.

Updates onderaan artikel

Zaterdag werden de zeven onderzoekers nog tegengehouden toen ze op weg waren naar de rampplek. Het zou in het gebied ‘te onrustig’ zijn; het Oekraïense leger zou zijn opgerukt tot aan Donetsk.

Hoogstwaarschijnlijk zal donderdag pas een besluit worden genomen over een eventuele politiemissie. Nederland en Australië zijn nog in gesprek over een missie die de onderzoekers kan beveiligen en helpen met het zoeken naar de resten van stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen. Oekraïne stemt hier donderdag over in het parlement.

Mogelijk gaan minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) en zijn Australische collega Julie Bishop maandag terug naar Oekraïne. Daar willen ze het parlement zover krijgen dat ze al op dinsdag en besluit neemt over een grote politiemissie.

In de tussentijd stuurt Australië ongewapende politieagenten naar het oosten van Oekraïne. Hoewel er risico’s aan verbonden zijn, benadrukte de Australische premier Tony Abbott dat Australië niets te maken heeft met Oost-Europese politiek en alleen ‘onze doden wil terughalen’.

In Oost-Oekraïne is al een internationaal onderzoeksteam aan de slag dat de vliegramp onderzoekt. Rusland stuurt nu ook een eigen onderzoeksteam. Hoe groot dat is, is niet bekendgemaakt. Het team zal worden geleid door het plaatsvervangend hoofd van de Russische luchtvaartautoriteit Oleg Storchevoi, en moet ‘objectief en onpartijdig’ onderzoek doen.

Moskou dreigde zaterdag dat Rusland de veiligheidsbanden met de Europese Unie zal verbreken als de sancties, die vorige week zijn aangekondigd, doorgang zullen vinden. Als de Europese Unie de lijst van Russische functionarissen en organisaties, wiens tegoeden worden bevroren en die reisverboden opgelegd krijgen, uitbreidt, zo waarschuwt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, dan riskeert de Europese Unie opheffing van de afspraken over de bestrijding van massavernietigingswapens, terrorisme en georganiseerde misdaad. Het ministerie voegt daar aan toe dat een dergelijk einde aan de afspraken ‘enthousiast zal worden ontvangen door internationale terroristen’.

Update 13.10 De internationale onderzoekers kunnen zondag toch niet hun werk doen in Oost-Oekraïne. Ze zien op dit moment van het onderzoek af, omdat er in de buurt van de rampplek gevochten wordt.

Update 17.40 Het kabinet heeft besloten geen militaire missie naar het rampgebied van MH17 in Oost-Oekraïne te sturen. Dat liet premier Rutte zondag weten tijdens een persconferentie, na een bijeenkomst van de ministerraad in het Catshuis. Zo’n missie zou volgens Rutte kunnen uitmonden in betrokkenheid van andere landen in het conflict tussen Oost-Oekraïne en pro-Russische separatisten. Dat is volgens Rutte niet wenselijk. Alles overziend denkt het kabinet dat een militaire missie de zaak alleen zal escaleren. Volgens het kabinet is het niet realistisch dat zo’n missie militair overwicht verkrijgt in de regio. Rutte:

Het verkrijgen van militair overwicht is niet realistisch. Zelfs niet bij de massale inzet van militairen. Die inzet sluit aan bij het gevoel, maar het draagt niet bij aan onze prioriteit: het repatriëren van de slachtoffers […[ We hebben een verantwoordelijkheid jegens degenen die dit belangrijke werk in het gebied uitvoeren.

Dat er geen militaire missie naar Oost-Oekraïne gaat, betekent echter niet dat Nederland onbewapend daar het werk zal doen. In de Kamerbrief valt namelijk te lezen:

Daarnaast werken Nederland en Oekraïne aan een verdrag dat, na ratificatie door het Oekraïens parlement, een formele basis biedt voor de aanwezigheid van bewapend personeel van staten met onderdanen aan boord van vlucht MH17 op Oekraïens grondgebied. Op basis van het verdrag zou het personeel kunnen worden uitgerust met persoonlijke bewapening. De inzet is en blijft gericht op het vinden en repatriëren van stoffelijke overschotten en persoonlijke eigendommen van slachtoffers.

De repatriëringsmissie gaat nog zo’n drie weken duren.

Independent: Malaysia Airlines flight MH17 crash: Russia says it will end terrorism pact with the EU

Trouw: Australië stuurt ongewapende agenten

NRC: Nederlandse forensische experts op weg naar plek van de vliegramp

Trouw: Timmermans en Bishop naar Oekraïne