“Europa moet zichzelf in de toekomst militair kunnen verdedigen.” Dat zegt minister Ank Bijleveld (Defensie) in de podcast Betrouwbare Bronnen. Bijleveld gaat hiermee veel verder dan Nederlandse kabinetten en de Tweede Kamer tot nu toe. “We werken al wel samen met andere Europese landen, maar nog niet als Europese Unie. Dat moeten we wel gaan doen”, zegt Bijleveld. “Nederland blijft daarbij soeverein over de inzet van mensen en middelen, zoals het dat binnen de NAVO overigens ook is.”
“We moeten in Europa met elkaar durven praten over standaardisatie, interoperabiliteit en überhaupt met elkaar communiceren”, zegt de minister. “Dit is voor ons als defensieorganisatie een grote stap; een fundamentele keuze.” Bijleveld publiceerde vandaag een nieuwe Defensievisie voor de komende vijftien jaar. De NAVO blijft belangrijk, maar is niet meer allesbepalend.
Volgens de minister moet Nederland zich binnen de Europese samenwerking op een aantal terreinen specialiseren en niet meer alles willen kunnen doen. “Als je doet waar je sterk in bent, kom je samen verder. Wij zijn goed aan de Marine-kant met onderzeeboten, met special forces en vliegtuigen. Hoogtechnologisch, informatie-gestuurd optreden.”
Ze wil nog niet zeggen wat kan worden afgestoten. Op korte termijn moet de EU een speciale ministerraad voor Defensie instellen. Wat Bijleveld betreft gevolgd door een eigen Europese Veiligheidsraad ‘onder de voorwaarde dat dat dan ook echt goed gaat werken’. De Franse president Emmanuel Macron heeft zo’n Veiligheidsraad voorgesteld. Nederland reageerde toen nog afhoudend. Dat was volgens Bijleveld omdat je in een kabinet compromissen sluit. Ook in de Tweede Kamer is nog geen brede steun voor een meer Europese defensie-structuur.
Wat Bijleveld betreft moet Nederland zo snel mogelijk voldoen aan de NAVO-norm dat 2 procent van het bruto nationaal product besteed wordt aan defensie. Nederland staat daar op dit moment ver van af: het bungelt onderaan de lijst van Europese landen. Volgens de minister is zelfs méér dan 2 procent nodig om Nederland echt veilig te maken.