Michail Gorbatsjov, vredestichter en laatste president van de Sovjet-Unie overleden
Michail Gorbatsjov, de man die met glasnost en perestrojka de een einde maakte aan de almacht van de Russische communistische partij en de laatste president van de Sovjet-Unie zou zijn, is overleden. Zijn dood is bekend gemaakt door Russische media. Gorbatsjov door wiens beieid een vreedzaam einde werd gemaakt aan de Koude Oorlog en aan het IJzeren Gordijn dat Europa verdeelde in Oost en West is 91 jaar geworden.
Gorbatsjov sloot verdragen met de Verenigde Staten waardoor een einde kwam aan de kernwapenwedloop die het voortbestaan van leven op Aarde bedreigde. Hij zorgde er ook voor dat een aanzienlijk deel van de kernwapens werd vernietigd.
Geconfronteerd met een groeiende beweging die in tal van landen in het toenmalige Oostblok democratie eiste, greep hij anders dan zijn voorgangers niet met geweld in. Hij werkte ook mee aan de eenwording van Duitsland na de val van de Muur.
Hij kon niet voorkomen dat de Sovjet-Unie uiteen viel en ophield te bestaan. Ook werd hem kwalijk genomen dat de levensstandaard van veel Russen tuimelde als gevolg van de redelijk abrupte overschakeling op de vrije markteconomie en het land in een periode van turbulente ontwikkelingen terechtkwam, wat onder meer leidde tot een mislukte militaire staatsgreep.
Praat mee
Reacties (46)
Interessant vond ik waarom veel Russen het niet op Gorbatsjov hebben begrepen. Hem wordt verweten- overigens niet terecht- dat hij de USSR heeft ontmanteld. Het woord "verrader" viel. Its all in the eye of the believer. Stalin maakt een revival, ressentimenten steken de kop op, mensen zijn hardleers. Vervorm de werkelijkheid door permanente propaganda en men eet uit je hand.
Hij was de enige die zag dat de Sovjet Unie bankroet was en Chernobyl heeft daar zeker aan mee geholpen. Want de man zei dat op een gegeven moment deze ramp 50% van de begroting op at.
Nee, nee. Karel van het Reve schreef al in 1979: "Het regime is niet gezond meer'' Duidende op cultuuruitingen die daarvoor volstrekt verboden waren. Wat zou men Gorbatchov moeten verwijten? Een adelaar die voor een langzame transitie niet beschikte over de klauwen die kennelijk nodig waren?
Michail Sergejevitsj, na een maandenlang ziekbed waarin hij ca. 30 kg is afgevallen is niet meer – RIP. Gorbatsjov zoals hij in het Westen bekend stond, is door de westerse elite een oor aangenaaid. Er is hem toegezegd dat de NAVO ‘no one inch eastward’ zal uitbreiden. Weliswaar niet schriftelijk vastgelegd maar wel in een belofte zoals die in de Memoranda of Discussion tussen de Sovjet Unie en westerse leiders, waaronder Thatcher, Mitterand en Bush sr, is terug te vinden – de niet-uitbreiding van de NAVO was een voorwaarde om met de eenwording van Duitsland in te stemmen (zie o.a. 'National Security Archive'). Gorbatsjov machtigde zijn voormalige veiligheidsadviseur Anatoli Tsjernjajev de transcripties vrij te geven van al zijn gesprekken op het hoogste niveau die nu in de ‘Reagan Library’ en ‘George H.W. Bush Library’ nog decennia lang als geheime documenten ontoegankelijk zullen zijn. zie: UITBREIDING VAN DE NAVO: wat Gorbatsjov | Nationaal Veiligheidsarchief (gwu.edu) In Memoriam: Michail Gorbatsjov 1931-2022 | Nationaal Veiligheidsarchief (gwu.edu)
Zelfstandige landen beslissen zelf of ze lid willen worden Navo of niet. Zelfs Rusland heeft die optie. Verder hebben de VS en Rusland in 1994 Oekraïne belooft dat de grenzen van Oekraïne zullen worden gewaarborgd als Oekraïne al haar kernwapens zou inleveren. Had Oekraïne dat maar nooit gedaan. Mijn advies voor Oekraïne is maak een paar atoombommen en zet die op de paar 500 km ballistische raketten, die Oekraïne heeft. Atoombommen werken perfect. Geen enkel land die durft jouw land in te pikken meer.
Die memorande waren tijdelijke vastelligen van gesprekken tuusen mensen die niet de volmacht hadden om voor heel Europa te spreken, en waren geen verdragen, en gingen vooral over Oost Duitsland. Voor het deel dat dat niet was werden er ook nooit atoom wapens naar het oosten gestuurt. Een memoranda over de kwestie hereniging van Duitsland is in vergelijking met een verdrag over NATO en Rusland (dat toen nog niet eens bestond), als een kwebbeltje met een dorp agent over wat de opper rechters van twee landen zouden moeten doen. Fantastisch. Goed voor de roddel molen, dat is al. Het idee dat Gorbetjev het verschil tussen een memo over een situatie voor beleid, en een verdrag tussen grootmachten niet zou snappen is ook niet geloofwaardig. Je verwart het verhaaltje met wat woorden hier en daar voor propaganda doeleinden, met de feiten in hun context toen. Wat een agent van Putin's oorlog zou doen.
Klopt Paul. Gorbatsjov had geen gezag in Rusland, noch daar buiten. De Amerikanen onder Reagan en in mindere mate onder Bush sr. moesten altijd weer afwachten of de afspraken met Rusland ook werkelijk afspraken waren. Vaak genoeg bleek dat de inzichten die ze deelden een week later weer van tafel waren geveegd door de machtswellust en de corruptie van Jeltsin. Dat gold voor de onafhankelijkheid van landen als Oekraïne en de Baltische staten maar vooral ook hoe Rusland langzaam een meer open economie zou krijgen. De VS wilden de boel niet oververhitting omdat dat catastrofale gevolgen voor de bevolking zou hebben. Het zou criminelen de mogelijkheid geven de macht te grijpen. Blijkbaar wisten ze welk vlees ze in de kuip hadden met iemand als Jeltsin. Hun vrees kwam uit. En daarmee werd het Rusland gecreëerd waarin non ideologen als Poetin de macht konden grijpen.
Gorby had nooit moeten luisteren naar die wezenloze leeghoofd, health care is socialism Ronald Reagan, tear down that wall, een passend antwoord zou zijn geweest doe het zelf randdebiel, enfin hoewel ik Gorbatsjov een ontzettend sympathiek mens vond kan ik me enigszins voorstellen dat russen niet zo dol op hem zijn, wat hebben ze ervoor terug gekregen, bitter weinig, chaos, slechte leiders te beginnen met Jeltsin, ik had destijds mijn hoop gevestigd op Alexander Lebed, over dat stuk ellende Poetin hoeven we het niet te hebben maar wat Rusland vandaag is is voor een deel aan het westen te danken, hebben ze laten stikken in wanorde, ik zeg niet dat het daarmee koek en ei was geweest maar het was ook in ons belang geweest ze op de valkuilen van een vrije staat te wijzen en hen daarbij kunnen helpen een fatsoenlijke staat op te richten, helaas.
"Gorby had nooit moeten luisteren naar die wezenloze leeghoofd" Deed hij ook niet. Dat denkt men alleen omdat onze kranten koppen daar altijd over gingen. Die simpelle verhaaltjes uit deden altijd net alsof de wereld maar een reflectie was voor en van binnenlandse Amerikaanse politiek. "westen te danken, hebben ze laten stikken" Weer die logica dat iemand anders het gedaan moet hebben inplaats van degenen die het zelf waren. Yeltsin, et al en al die hoofden van de republieken en gouverneurs en magnaten uit de nomenklatura die olicharchen werden deden het ZELF en WILDEN niet anders. 'Het westen', (wat een vaag niet substantieel idee voor een motiverende verantwoordelijkheid in een verhaaltje), regeert die staat of staten niet, ze zijn souverein.
“Deed hij ook niet. Dat denkt men alleen omdat onze kranten koppen daar altijd over gingen. Die simpelle verhaaltjes uit deden altijd net alsof de wereld maar een reflectie was voor en van binnenlandse Amerikaanse politiek.” Zeker speelden interne (economische) factoren ook een rol, maar om te doen alsof externe factoren geen rol speelden is net zo iets als zeggen dat de wereld een reflectie zou zijn van amerikaanse binnenlandse politiek, het is niet zwart-wit. “Weer die logica dat iemand anders het gedaan moet hebben inplaats van degenen die het zelf waren.” Dat zeg ik nergens, ik zeg dat het mede veroorzaakt is door het westen. “Yeltsin, et al en al die hoofden van de republieken en gouverneurs en magnaten uit de nomenklatura die olicharchen werden deden het ZELF en WILDEN niet anders.” Met een volk dat van toeten noch blazen weet als het om behoorlijk bestuur gaat. ['Het westen', (wat een vaag niet substantieel idee voor een motiverende verantwoordelijkheid in een verhaaltje), regeert die staat of staten niet, ze zijn souverein.] Je hebt geen idee wat ik met het westen bedoel?, een algemeen geaccepteerde term, met hulp heb ik niet het overnemen van regeringen voor ogen, een adviserende rol had in die tijd tot de mogelijkheden behoord zeker waar iedereen kon zien dat het mis ging, met het afschaffen van het communisme en het eindigen van de koude oorlog ben je er nog niet.
De eerste ontmoeting tussen Michail Sergejevitsj Gorbatchov en Ronald Reagan ontlokte bij eerstgenoemde de volgende reactie: ''Ik ben een holenmens tegengekomen.'' Ik herinner mij - met plezier - de gierende lach van mijn razendsnelle dochter van toen 14 jaar bij een necrologie in NRC over Reagan: ''Een bovenmenselijke desinteresse.'' Gewoon een gezonde reflex op mijn wezenloze betrokkenheid bij alles en nog wat. Rust zacht, moedige Michail Sergejevitsj Gorbatchov. Reagan stelde geen flikker voor bij de (intellectuele) schurken waar je in eigen land mee te maken had en die je lange tijd de baas was.
Wat er is is niet een reflectie over wat er er gezegd word in de westerse pers of door Reagan. Die dingen zijn welzeker zwart en wit. Je verwart de twee en ziet wat is door de lens van een verhaaltje van Reagan. Reagan is geen Europeaan of Rus, laat staan een historicus. Hij is een verkoper van zijn partij en zijn land haar wensen. De term het westen gebruiken alsof het een persoon is, is niets meer dan 'de mysterieuze demonische kracht die alles en niks zou kunnen zijn' een rol te geven.
[De eerste ontmoeting tussen Michail Sergejevitsj Gorbatchov en Ronald Reagan ontlokte bij eerstgenoemde de volgende reactie: ''Ik ben een holenmens tegengekomen.''] In de VS wordt Reagan door reps/conservatives aanbeden.
Paul, ik probeer te volgen wat je zegt, erg duidelijk ben je voor mij niet, als ik het goed begrijp zeg je dat ik door de bril van Reagan kijk, dat is het laatste wat ik zou willen. “ De term het westen gebruiken alsof het een persoon is, is niets meer dan 'de mysterieuze demonische kracht die alles en niks zou kunnen zijn' een rol te geven.” Nogmaals, het “westen” is een algemeen geaccepteerde term, daar is niets mysterieus aan.
Dat het in algemeen gebruik is maakt het niet minder wazig magisch denken.
Een groot staatsman is heen gegaan. O.a. hij bewerkstelligde een vreedzaam einde van de koude oorlog en een einde aan de wapenwedloop van weleer. Kan z'n landgenoot Vladimietje een enorm groot voorbeeld aan nemen, als hem dat lukt natuurlijk.....
Geen wonder dat in Rusland en diverse andere voormalige lidstaten Gorbachov en Jeltsin geminacht worden. Door deze heren is immers de Sovjet Unie ondemocratisch en illegaal ten einde gebracht, vervolgens allerlei publiek eigendom voor een appel en een ei verkocht, het sociale vangnet om zeep geholpen en dus voor de eenvoudige arbeider vooral veel ellende gebracht. Gorby was trouwens niet, zoals de NOS schrijft, "de eerste min [die] of meer vrije verkiezingen in de geschiedenis van de Sovjet-Unie [uitschreef]". Reeds in 1927 probeerde men het toestaan van niet-communistische kandidaten in de verkiezingen op basis van de grondwet van 1926. Mede door de aanstaande wereldoorlog is van die verdere democratisering toen weinig terecht gekomen. Een fatsoenlijke (unie of federatie) van staten voor het gewone volk dus democratisch de teugels heeft in de politieke arena en de werkvloer, en zo een ieder de maximale kans krijgt op democratie, vrijheid, gelijkheid (van kansen) en broederschap is is helaas nooit werkelijkheid geworden. Wie weet had de SU die kant op kunnen gaan als men vanaf einde WO2 een andere weg was ingeslagen.
Gorbachev verbreedde de groep mensen die iets te zeggen hadden dot ver buiten het centrale comittee om die dictatuur buitenspel te zetten voor een meer sociaal democratisch bestand die nieuw leven in de zaak zou moeten blazen. Maar had niks te maken met de uitverkoop van publiek eigendom, dat was zijn rivaal Yeltsin en de aasgieren rond hem uit de Russische republiek. Maar die verbreding kwam te laat. Tegen die tijd was er weinig grond voor een civiele klasse over. Wat er WEL was, was een systeem waar de republieken centrale plaatselijke regeringen hadden. Toen de centrale federale regering gepasseert werd name OF zei, OF hun plaatselijke nationale opposities (want de 'nationaliteiten' vraag in dat de facto Russische keizerrijk was nooit weggegaan) hun conclusies en kozen onafhankelijkheid en machts vergaring. De Bolshevieken wilden het Russische rijk nooit opgeven, vandaar dat ze de autocratie van dat rijk overnamen en het nooit een democratische socialistische unie werd. Na de Soviet Unie omviel hebben ze een fatsoenlijke unie nog geprobeert. Maar dat kan niet als Rusland een imperialistische autocratie is van mafia olicharchen en ex KGB gangsters, en dat werd het.
Het was onder Gorbachev dat het markt principe en winstoogmerk werden geïntroduceerd. Dat was een radicale verandering met het non-profit principe en druist in tegen de Marxistische opvatting dat markten niet samen gaan met socialisme en communisme (omdat door concurrentie er uiteindelijk minder en minder spelers over blijven waardoor kapitaal bij een steeds kleiner clubje terecht komt). Daarom ook, zoals Joop en andere media ook beamen, verwijt men hem dat levensstandaard van mensen ingrijpend veranderde. Onder Gorbachev ging de koers dus van socialisme naar een sociaal-democratisch systeem met meer en meer kapitalistische kenmerken. Het was niet zijn bedoeling the SU ten val te brengen, maar met die ingrijpende hervormingen was het voor Jelstin & co nog maar een kleine stap op het socialisme de nek om te draaien en het grote graaien door een elite mogelijk te maken en zo de gewone arbeider in diepe ellende en uitbuiting deed storten. Hervorming van de SU was hard nodig, en aspecten zoals meer democratie, inspraak, kritiek zijn een applaus waard. Echter de introductie van kapitalisme en de markt was het begin va het einde van socialisme in de SU.
Ja, er werden lossig wat markt princiepes geprobeert. Binnen het systeeem. Maar dat heeft niks te maken met de grote roof uitverkoop die Yeltsin begon nadat ie het kleed onder de Soviet Unie weg gritste zodat het uitelkaar viel.
Hij was meer een denker dan een doener. Hij wist in grote lijnen hoe het moest maar miste de vaardigheden en het temperament om het te realiseren. Hij was meer een intellectueel dan een bestuurder of politicus. Maar we mogen blij zijn met wat hij bereikt heeft. De val van "the evil empire".
kleine nuance, het was niet "the" maar "an" evil empire. Er is geen land zo evil als de USA.
Gorbatsjov, held voor de één, misdadiger voor de ander. Vrienden met Reagan, tanks in de straten van Riga, Tbilisi. Europa bijna in een kernramp gestort. Hij heeft nogal onderschat hoeveel nationalistische gevoelens er nog bij de sateliet staten leefden. Van zijn statenbond naar Amerikaans model kwam niets terecht. Hij heeft er voor gezorgd dat de koude oorlog ten einde kwam, mede ingeven doordat het door de Russen simpelweg niet meer te betalen was. Eigenlijk moest hij wel.
Ik weet dat hij toen een einde maakte aan de verstikkende dreiging van een kernoorlog. Daarvoor heel veel respect en dank.
Gorbatsjov hoort thuis in het rijtje Gandhi, Maarten Luther King en Mandela. Hij heeft vrede gebracht in onze tijd. We zijn hem veel dank verschuldigd en heeft de democratie en welvaart indirect naar Oost Europa gebracht.
''Gorbatsjov sloot verdragen met de Verenigde Staten waardoor een einde kwam aan de kernwapenwedloop die het voortbestaan van leven op Aarde bedreigde.'' Met de Republikein Reagan als tegenspeler. Dat is nu wel anders met agressieve haviken op expansie van hun Navo kernwapenmacht beluste Democratische types als Biden, Pelosi en EU elite sympathisanten. Jarenlang steeds meer wapens aan de Russische grens plaatsen, de opening van de Nordstream2 gasleiding blokkeren om te voorkomen dat EU arbeiders goedkoop gas geleverd blijven krijgen etc. En dan komt na lang uitlokken volgens de Paus de natte Democratische droom vanzelf uit, oorlog en nog verdere uitbreiding van hun kernwapenmacht.
Hoe doe je dat Kip? Zonder kop praten? Technisch knap. Je moet alleen de inhoud nog een beetje bijstellen. Ik begrijp dat het moeilijk is om beide tegelijk goed te doen. Maar wij hebben geduld hoor, hier op Joop. We wachten net zo lang tot er uit dat nekkie van jou iets zinnigs komt. Blijf oefenen.
Zelfs bij het overlijden van een groot man zoals Gorbatsjov mis je elke vorm van fatsoen. Niemand is geïnteresseerd in elke keer hetzelfde riedeltje van je. Niemand hoeft dat ook in de context van Gorbatsjov te weten. Toon gewoon je respect eens een keer. Geef Gorbatsjov eens de fatsoenlijke behandeling die hij verdient. Zonder dat verraderlijke pro Trump gezwam.
"Dat is nu wel anders met agressieve haviken op expansie van hun Navo kernwapenmacht beluste Democratische types als Biden, Pelosi en EU elite sympathisanten. Jarenlang steeds meer wapens aan de Russische grens plaatsen, de opening van de Nordstream2 gasleiding blokkeren om te voorkomen dat EU arbeiders goedkoop gas geleverd blijven krijgen etc. " Je hebt een punt.
''Hoe doe je dat Kip? Zonder kop praten?'' Dat is helemaal niet zo lastig Minnen als het voor de populistische lezer mag lijken. Het is simpel een kwestie van je aan de feiten houden. Tot ergernis van de lieden die dat niet doen. En die zelf niet verder komen dan het verspreiden van niet met feiten te onderbouwen meningen/opinies ingegeven door de populistische roeptoeters van hun idolen. Hun reacties op feiten bestaan dan gewoonlijk ook uit niet meer dan allerlei cancelopmerkingen waarvoor alleen de eigen soort kan applaudisseren. Inhoudelijke reacties zijn bij dat soort ver te zoeken.
Kan je niet terug naar Infowars of een Russische bot boerderij die onzin verhalingtjes plempen?
Als ik de reactie van Sonic zo lees heeft hij het vooral tegen zichzelf. Wat een naar voorbeeld weer van totaal gebrek aan fatsoen! Inderdaad Sonicje is niemand geïnteresseerd in steeds hetzelfde riedeltje van jou.
De abrupte overschakeling op de vrije markt-economie bood ook veel kansen voor corruptie en misdaad. Poetin heeft er destijds veel van geprofiteerd. Achteraf gezien was beter geweest eerst te zorgen voor meer democratie (en de vrije pers) en daarna voorzichtig de economie te hervormen. Maar ik denk dat, zonder de belofte van economische vooruitgang, Gorbatsjow nooit de communistische partij had kunnen overtuigen om te hervormen. (denk ik... maar misschien had hij de groei van de corrupte gewoon onderschat)
Gorbatsjov was in wezen een sociaaldemocraat. Opvolger Jeltsin daarentegen was een neoliberaal. Hij werd ook wel roofkapitalist genoemd. Met hem ging het dus mis in Rusland.
Toen die economische liberalisering golf kwam was Gorbatjev al lang buitenspel en weg.
Gorbachev was de leider van de hele Soviet Unie en wilde de politieke cultuur verbreden om er nieuw leven in te blazen, en daarbij wat meer economishe vrijheid voor betere gezondheid. Yeltsin werd de leider van alleen Rusland en trok de stekker uit de Soviet Unie om zichzelf macht en daarna zichzelf en zijn vrienden rijkdom bij elkaar te rapen door de boel te verkopen en in kleine te monopoliseren. Voor beiden was het centrale communistische apperaat waar ze omheen moesten. Integendeel tot Poetin, die dat apparaat gebruikte als model om de nu machtige rijke vriendjes te controleren en als autocratische olicharchie on side te houden.
Tja, Michail Gorbatsjov. De hele wereld leerde twee Russische woorden. Zo vaak herhaald door de journaals van die tijd dat ze tenslotte je oren uitkwamen. Toen hadden we glasnost. Nu hebben we дезинформация. Meer een aardige oom dan de wereldleider die hij natuurlijk ook was. Een held zelfs, een groot man. Al vinden Poetin en bijna alle huidige Russen juist van niet. Rest in Piece, Gorbatsjov.
@Eric Minnes, дезинформация dat hebben we al descennia, in ik denk wel alle talen. Daar hebben we de Russen niet voor nodig hoor.
Een groot staatsman is heengegaan. "Gorbatsjov heeft ons alle vrijheden gebracht en daar is nul, niks, noppes, nada van over”, volgens zijn goede kennis Aleksej Venediktov.
Niet in Rusland en haar nog overgebleven wingewesten. Wel in midden en Oost Europa.