Regisseur Michael Moore, een van de meest uitgesproken linkse opiniemakers in de Verenigde Staten, windt er geen doekjes om: Trump gaat president worden.
"Deze rottige, onwetende, gevaarlijke part-time clown en full time sociopaat wordt onze volgende president. President Trump. Toe maar en spreek die woorden uit want je zult ze de komende vier jaar moeten zeggen: ‘PRESIDENT TRUMP’"
Moore beschrijft dat de meeste linkse mensen nog in een staat van ontkenning verkeren, dat ze zich niet kunnen voorstellen dat Trump president wordt. En ja, zo schrijft hij, Amerika is veel linkser geworden in de afgelopen jaren. Links heeft de zogeheten ‘culture war’, de permanente strijd over maatschappelijke waarden, gewonnen.
"“Het huwelijk is opengesteld voor homo’s. Een meerderheid van de Amerikanen neemt nu een links standpunt ten aanzien van zo’n beetje ieder onderwerp waarover ze geënquêteerd worden: Gelijke beloning voor vrouwen – check. Abortus moet legaal zijn – check. Strengere milieuwetgeving – check. Beperking wapenbezit – check. Legaliseren marihuana – check. Een grote verschuiving heeft plaatsgevonden – vraag het maar aan de socialist die dit jaar in 22 staten won. En ik twijfel er niet over dat als mensen konden stemmen vanuit hun luie stoel via hun X-box of Playstation, dat Hillary een verpletterende overwinning zou halen. Maar zo werkt het niet in Amerika.”"
Vervolgens geeft hij vijf redenen waarom Trump gaat winnen. De eerste betreft de situatie in vier staten die in de vorige eeuw een bloeiende industrie kenden: Michigan, Ohio, Pennsylvania en Wisconsin. Deze staten zijn hard getroffen door handelsverdragen als NAFTA, tot stand gekomen dankzij Clinton, waardoor de banen naar lage lonen landen zijn verdwenen. De protectionistische beloftes van Trump ‘ik ga auto’s die in Mexico gefabriceerd worden zwaar belasten’ spreekt de bewoners van die staten aan. Als hij hier de overwinning binnenhaalt heeft hij andere staten als Florida, een zogeheten ‘swing state’ met veel Latino-kiezers, niet meer nodig.
De tweede reden is het einde van de heerschappij van de – boze – witte man. 240 jaar heeft de witte man de dienst uitgemaakt en nu na acht jaar Obama staat er een vrouw klaar. Dat is teveel voor de man die zijn privileges bedreigd ziet. Trump heeft een hekel aan vrouwen die hun rechten en positie opeisen. Hij trakteert ze op seksistische opmerkingen. Hij komt op voor de ‘bedreigde’ witte man.
Hillary is meteen ook het derde probleem. “Ons grootste probleem,” aldus Moore. Want Clinton is immens impopulair. Zelf vindt hij haar een prima politicus die teveel over zich heen krijgt maar 70 procent van de kiezers zien haar als een oneerlijk iemand die hun vertrouwen niet waard is. Vooral onder jonge vrouwen is ze niet geliefd. Geen Democraat zal op 8 november enthousiast naar de stembus gaan. En daar zit het probleem want bij deze verkiezingen gaat er om wie de meeste kiezers weet te mobiliseren om echt te gaan stemmen.
Het vierde argument is de ‘gedeprimeerde Sanders kiezer’. Ja, meer Sanders stemmers kiezen nu reeds voor Clinton dan Clinton kiezers destijds voor Obama nadat hij haar versloeg. Maar stemmen is het enige dat ze doen. Ze gaan geen anderen oproepen, ze gaan niet flyeren. Ze doen hun democratische plicht maar kunnen geen enthousiasme meer opbrengen voor Clinton en daarmee geen wervende functie vervullen.
De vijfde reden is het Jesse Ventura Effect, de Amerikaanse variant op ‘gewoon omdat het kan’. Moore vreest dat veel mensen in de beslotenheid van het stemhokje kiezen voor de ondergang. Zoals je aan de rand van een waterval denkt hoe het zou zijn als je naar beneden zou springen. Bij een waterval word je weerhouden door de gevolgen die je direct zelf zult ondervinden, bij stemmen is dat preventieve effect afwezig.
In Minnesota, een staat met een hoogopgeleide bevolking, werd zo in de jaren negentig de worstelaar Jesse Ventura met een populistische agenda tot gouverneur verkozen. Moore vreest dat veel kiezers de verleiding niet kunnen weerstaan op Trump te stemmen, al is het alleen al om te kunnen ‘lachen’. Of zoals veel mensen dat noemen ‘de boel willen opschudden’. Zonder dat ze enig idee hebben wat de gevolgen daarvan zijn. De democratie als een ‘reality show’ op tv.