Met verdriet om SGP hinkt ChristenUnie op twee gedachten

Teleurgesteld en verdrietig. Zeg maar gerust: getergd. Dat is het hoofdbestuur van de ChristenUnie. De SGP weigerde namelijk reststemmen aan de ChristenUnie te geven. Nu moet de ChristenUnie het met 2 zetels doen in de Eerste Kamer; anders waren dat er 3 geweest. Waarom zo’n groot verdriet om de SGP, terwijl de ChristenUnie zich de afgelopen jaren sociaal, duurzaam en vrouwvriendelijker dan de SGP profileerde? De partij hinkt nog te sterk op twee gedachten.

Partijvoorzitter Blokhuis van de ChristenUnie noemt de actie van de SGP in een brief aan al zijn leden ‘schadelijk voor het aanzien van de christelijke politiek en, erger nog,  schadelijk voor de naam van christenen in het algemeen’. Maar hoe schadelijk is de breuk met de SGP voor de ChristenUnie? En waarom zou het schadelijk zijn voor christenen in het algemeen? Vergeet Blokhuis dat er ook christenen zijn die al jarenlang op partijen als GroenLinks of de VVD stemmen? Of telt hij die niet mee? Het wordt tijd dat de ChristenUnie ophoudt met kool en geit te sparen en haar ware gezicht laat zien.

De affaire maakt duidelijk dat de ChristenUnie in een spagaat zit. De slechte resultaten bij de verkiezingen in 2010 (Tweede Kamer) en 2011 (Provinciale Staten) tonen aan dat er een groeiende kloof gaapt tussen de partijtop en potentiële nieuwe kiezersgroepen aan de ene kant, met aan de andere kant de traditionele achterban in plaatsen als Barneveld, Bunschoten-Spakenburg en Urk. Terwijl André Rouvoet openlijk aangaf een alternatief te willen zijn voor christenen die anders CDA, PvdA of GroenLinks stemmen, koestert een belangrijk deel van zijn achterban gevoelens van sympathie met een anti-islamitisch sentiment en een afkeer van alles wat links en vernieuwingsgezind is.

De nieuwe partijleider Arie Slob – die de afgelopen jaren mede vorm gaf aan de lijn van de ChristenUnie – stelt nu dat zijn partij geen radicaal andere koers gaat varen. Daarmee toont hij karakter en moet hij voor lief nemen dat de afstand tot de SGP groter wordt. En ook dat de SGP kiezers ‘op rechts’ afsnoept bij de ChristenUnie. De ChristenUnie kan op zijn beurt teleurgestelde CDA-ers met een christelijk-sociaal profiel aanspreken en andere kiezers die aangenaam verrast zijn door het redelijke en modern-orthodoxe geluid van de ChristenUnie.

Met het breed gedeelde verdriet om de SGP, hinkt de ChristenUnie te veel op twee gedachten. Enerzijds wil de ChristenUnie nieuwe wegen inslaan en groeit er binnen de ChristenUnie meer openheid naar de pluriforme samenleving en verschuiven er ook ideeën ten opzichte van bijvoorbeeld homoseksualiteit. Anderzijds kiest de partij voor het isolement, in het voetspoor van haar voorlopers GPV en RPF.

Illustratief is het proefschrift over de geschiedenis van het GPV waarop Ewout Klei (columnist op Joop.nl) gisteren in Kampen promoveerde. Zijn proefschrift draagt als titel ‘Klein en krachtig’, een variant op de woorden van Abraham Kuyper: ‘in het isolement ligt onze kracht’. Wie deze lijn doortrekt, zal de vertrouwde samenwerking met de SGP – ‘dat zijn tenminste ook ware christenen’ – maar moeilijk kunnen los laten.

Misschien toont de actuele broedertwist tussen ChristenUnie en SGP vooral aan dat ‘christelijke politiek’ een illusie is en niet bestaat. Persoonlijk vind ik vooral dat GroenLinks en de SP politieke keuzes maken in de geest van Jezus, maar ik vind het dubieus en overbodig om daar een pretentieus etiket op te plakken. Wel kun je vaststellen dat ‘confessionele politiek’ bestaat: politiek op basis van een confessie. Maar ook die kan heel verschillende gezichten hebben, bewijzen nu de ChristenUnie en SGP.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Theo Brand