Met lapmiddelen en noodverbanden wordt Nederland nog op de been gehouden

Begrijpelijk dat steeds meer burgers dan ook vervreemden van de politiek en de overheid. Die bieden hen immers ook weinig tot niets.

Tegenwoordig is voor iedere burger waarneembaar en zichtbaar dat de problemen op nagenoeg alle terreinen in de samenleving het kabinet en de overheid boven het hoofd zijn gegroeid. Om dat te verhullen stralen bewindslieden voor de bühne nog uit dat problemen opgelost zullen worden, maar vertellen er ook direct bij dat alle veranderingen en oplossingen voor de gesignaleerde problemen tijd kosten. Veel tijd.

Helaas hebben de meeste burgers en de samenleving als geheel die tijd niet om nog lang te moeten wachten op werkbare oplossingen. Begrijpelijk dat steeds meer burgers dan ook vervreemden van de politiek en de overheid. Die bieden hen immers ook weinig tot niets. 

De wanvertoning in het recente toeslagendebat van de grootste coalitiepartij de VVD in de Tweede Kamer illustreerde goed hoe deze partij aankijkt en omgaat met ernstig gedupeerde slachtoffers die op de publieke tribune aanwezig waren. Traditie ging volgens de VVD voor de normale regels van het debatteren met het kunnen stellen van vragen door collega parlementsleden, waarvan bij een maidenspeech afgeweken wordt. De door de overheid bewust kapot gemaakte burgers konden dat slechts zien als de zoveelste klap in hun gezicht. Het betrokken Tweede Kamerlid dat zijn eerste speech hield blijkt een hoge functie gehad te hebben bij de Nationale Politie. De man heeft als volksvertegenwoordiger voor veel burgers nu al afgedaan. Zijn inkeer door achteraf wel op vragen in te gaan doet daar niets aan af. Dat was enkel ingegeven om nog electoraal te redden wat er te redden viel.    

Het probleem van schaarste aan personeel vormt de meest kritische factor van de economie. Schaarste aan vakmensen en professionals op de arbeidsmarkt komt niet zomaar uit de lucht vallen. Dat is ooit ergens ontstaan en niet tijdig waargenomen en opgepakt. De politiek en overheid hebben liggen slapen en vooral niet geluisterd naar vele noodkreten uit de markt en onderzoeken die dit fenomeen al vroegtijdig signaleerden. Inmiddels weten we dat het aantal werklozen bijna net zo groot is als het aantal vacatures en dat veel banen slecht betaald worden. Hoe schadelijk is het voor een stabiele cohesie dat zelfs de middengroepen thans financieel dreigen om te vallen? Niet alleen vanwege plotsklaps ontstane hoge inflatie. Vooral omdat de lonen al jarenlang laag gehouden werden, zoals bijvoorbeeld voor professionals in het onderwijs, de zorg, bij de politie en andere voor de samenleving essentiële beroepen en sectoren. 

Ook de problematiek in de zorg, jeugdzorg en in de toeslagenaffaire toont de totale onmacht van de politiek en overheid aan om grote problemen snel en goed op te lossen. Het gehele overheidsapparaat is daar niet op toegesneden. Tekortschietende  uitvoeringssystemen en incompetente ambtenaren die vaak zonder deugdelijke praktijkkennis en ervaring vanachter hun bureaus de Nederlandse samenleving op beleidsterreinen denken te kunnen aansturen, waarbij vaak als eerste reactie bij een gesignaleerd probleem een onderzoek wordt uitgezet om het probleem in kaart te brengen. Om vervolgens na ontvangst van de resultaten ervan het rapport in een diepe la ver weg te stoppen. 

Dat de Belastingdienst een eenvoudig uit te voeren verlaging van de btw in haar systemen nog niet eens kan verwerken en andere noodzakelijke maatregelen, zoals een specifieke maatregel om de gestegen kosten van energie aan specifieke groepen deels te kunnen compenseren, simpelweg niet door het bestaande ICT-systeem kunnen worden verwerkt en uitgevoerd, toont al aan met welke lapmiddelen de overheid moet werken.

In Rutte II en III hadden al veel grootschalige hervormingen in de uitvoeringssystemen moeten worden doorgevoerd om anno 2022 operationeel te kunnen zijn geweest. 

Gelukkig bestaat er in theorie een goede oplossing voor het schaarsteprobleem op de arbeidsmarkt en de gestegen kosten voor werknemers. Qua uitvoering echter tevens een heel moeilijke oplossing. Gelet op de hardnekkige houding ten aanzien van (deeltijd) werken van de Nederlander. Wij zijn nog steeds koploper in Europa als het om parttime werken gaat. 

Als er door parttime werknemers meer uren zou worden gewerkt dan zou de schaarste aan personeel fors slinken. Als vervolgens de lonen in sectoren die essentieel zijn voor onze samenleving substantieel worden verhoogd zal de schaarste nog meer slinken. 

Aan de overheid de taak om met passende belastingmaatregelen zichtbaar te maken dat meer uren werken netto ook daadwerkelijk loont voor een deeltijd werknemer. Dan kan de meest kritische factor van de economie, de schaarste aan personeel, grotendeels snel opgelost worden. 

Voor oplossingen van alle andere problemen in de samenleving zullen burgers moeten wennen dat dit nog heel veel tijd zal kosten, als gevolg van de nalatigheid van de kabinetten Rutte I t/m III. Die kabinetten hebben te veel problemen gewoon niet willen zien en tijdig op willen pakken. Voorlopig zal er dus nog met lapmiddelen en noodverbanden moeten worden gewerkt. Meer zit er helaas niet in.