Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Met een vragenlijst ging ik naar de 'enge' vluchtelingen

  •  
12-05-2016
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
55 keer bekeken
  •  
2063582686_dbdecfd431_o

© cc-foto: Paul Kelelr. Straatbeeld Shiraz.

Er deden veel verhalen de ronde over het wangedrag van vluchtelingen. Zij zouden meisjes aanranden, winkeldiefstal plegen, mensen op straat beroven enzovoort, toen ik ze 32 jaar geleden moest onderzoeken in de Iraanse stad Shiraz.
Speech bij de opening van de verhalen- en fototentoonstelling ‘De wederopbouw van mijn leven’ in de Centrale Bibliotheek van Rotterdam.
Het is inmiddels zo’n 32 jaar geleden. Ik was een studente van 18 jaar oud en net verhuisd naar de Iraanse stad Shiraz om daar sociologie te gaan studeren aan de universiteit. Iran en Irak waren toen verwikkeld in een bloedige en langdurige oorlog. Veel mensen waren gevlucht uit de grensgebieden naar de grote steden. Shiraz huisvestte een behoorlijk aantal van die vluchtelingen.
Ik kan me goed herinneren dat veel Shirazi’s niet gelukkig waren met die ontwikkeling. Vluchtelingen beschouwden ze als indringers die hun mooie stad vuil en onveilig maakten. Er deden veel verhalen de ronde over het wangedrag van vluchtelingen. Zij zouden meisjes aanranden, winkeldiefstal plegen, mensen op straat beroven enzovoort. Ik was nog te jong om een onafhankelijke mening te kunnen vormen, vooral omdat ik niet de beschikking had over betrouwbare informatie.
Een hoogleraar zocht toen assistentie bij een onderzoek naar de oorlogsvluchtelingen. Ik mocht van hem langs de deuren gaan bij die vluchtelingen om vragenlijsten in te vullen.
Mijn eerste vraag aan die hoogleraar was of het veilig was om bij de vluchtelingen aan de deur te komen. Hij keek me afkeurend aan en zei: ‘Ik stuur u bij MENSEN aan de deur mevrouw Kazemi. U gaat geen dienrentuin binnen’. Ik antwoordde: ‘Ja, maar…’ Hij liet me niet uitpraten. ‘Maar wat? Maar ze zeggen dat vluchtelingen criminelen zijn? U bent student sociologie, mevrouw. U hoort uw uitspraken te baseren op onderzochte feiten en niet op uw onderbuikgevoelens. Wat zou van dit land moeten worden als haar studenten voor hetzelfde bang zijn als de mensen die nooit in hun leven een boek aangeraakt hebben? En nu de vragenlijsten pakken en op onderzoek uitgaan. Ik laat geen student slagen die zich door haar angsten laat leiden in plaats van door de rede. Ik had eigenlijk verwacht dat u gevraagd zou hebben of het niet erg was om de privésfeer van die mensen binnen te dringen voor een onderzoek. Dat is eigenlijk de vraag die een student hoort te stellen. En weet u wat mijn antwoord daarop zou zijn? Ja, het is erg, heel erg. Deze mensen leven van de coulance van de overheid. Ze voelen zich daarom verplicht om mee te werken aan een onderzoek dat door een onderwijsinstelling opgezet is. En wij maken gebruik van hun zwakke positie, terwijl we weten dat ze waarschijnlijk nee gezegd hadden tegen ons als zij die keuze hadden gehad’.
Ik heb toen niet gevraagd waarom hij iets deed dat hij eigenlijk afkeurde. Maar ik ben blij dat ik hem mocht assisteren.
Met een tas vol vragenlijsten ging ik langs de deuren bij de mensen over wie ik veel enge verhalen gehoord had. Wij waren onbekenden voor elkaar. Ik had de indringer kunnen zijn die hun privacy schond.
Het waren doorgaans grote gezinnen met jonge kinderen, die bijna allemaal in studentenhuizen woonden. Met het hele gezin op één kamer, die tevens als keuken diende. Al die gevluchte gezinnen lieten me zonder enige terughoudendheid binnen in hun kamer en overal kreeg ik thee of limonade aangeboden. Wij praatten over de oorlog. Ze vertelden me veel verhalen. Over de eerste dagen na de oorlog. Over hoe die oorlog alles van hen afgenomen had. Over hun vlucht en hoe onaangenaam ze door hun landgenoten in Shiraz opgevangen waren. Over de vooroordelen van de Shirazi’s. Over de pijn en het verdriet die de oorlog hun bezorgd had. Ze vertelden over hun huizen en de prachtige steden die ze achtergelaten hadden. Over de mooie tijden, waarvan ze door de oorlog alleen nog maar konden dromen. Over de hoop die ze koesterden op de terugkeer naar huis. Over hun heimwee naar de oude, goede tijden; de tijden waarin ze ergens thuishoorden, de tijden waarop ze trots waren, de tijden waarin hun menswaardigheid gewaarborgd was. De tijden waarin ze niet als indringers beschouwd werden.
Ik luisterde naar die verhalen en hoe meer ze vertelden hoe ongemakkelijker ik me met mijn vragenlijst voelde. Een standaard vragenlijst waarin gevraagd werd hoe oud ze waren, hoeveel kinderen ze hadden, uit hoeveel mensen hun huishouden bestond, hoeveel kamers ze hadden en nog meer cijfertjes waarvoor ik me schaamde naarmate zij uitgebreider hun levensverhaal vertelden.
Ik moest 100 vragenlijsten invullen en bij de 20e gaf ik het op. Ik kon het niet opbrengen om nog langer met die lijsten langs de deuren te gaan. Ik wilde geen telmachine zijn. Die aantallen konden me niets schelen. Het waren de verhalen die er toededen. En die verhalen mocht ik niet doorvertellen omdat ze politiek erg gevoelig lagen.
De resterende 80 vragenlijsten bracht ik terug naar mijn docent en ik bedankte hem omdat hij me de kans gegeven had om mijn kijk op de wereld bij te stellen. En ik zei tegen hem dat ik nooit een kwantitatief onderzoeker zou worden. En dat is ook niet gebeurd. Hij glimlachte en zei dat hij blij was dat ik mezelf beter had leren kennen.
We weten wellicht hoeveel mensen de oorlogen en onderdrukkingen ontvluchten, op zoek naar veiligheid en vrijheid. Soms maken we ons druk om de grootte van die aantallen. We zien ze als duizenden indringers die ons land binnen komen. Het zijn de aantallen die ons afschrikken, niet de verhalen. Die kennen we doorgaans niet.
Levensverhalen creëren verwantschappen. Ze binden. Ze halen de angst voor het onbekende weg. Ze maken het onbekende zelfs bemind. En dat is wat we met het project ‘ongekend bijzonder’ van plan zijn.
Ik ben de gelukkige die de teksten mocht schrijven bij de portretten die u hier vandaag kunt bewonderen. Teksten gebaseerd op levensverhalen van 15 vluchtelingen. Die teksten zijn vooral een symbolisch gebaar. Je kunt immers onmogelijk een levensverhaal in 400 woorden illustreren.
Ik hoop dat ik hiermee kan bijdragen aan een betere wereld, een wereld waarin verhalen er toedoen in plaats van aantallen.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (12)

robvaniren
robvaniren14 mei 2016 - 6:08

"U bent student sociologie, mevrouw. U hoort uw uitspraken te baseren op onderzochte feiten en niet op uw onderbuikgevoelens.". Het heeft er veel van weg, dat uw negatieve onderbuikgevoelend plaats hebben gemaakt voor positieve. Zeker, is het belangrijk, de verhalen van mensen door te vertellen. Politiek moet zich echter (ook) laten bepalen door aantallen en cijfers. Wellicht was u nog wat te jong voor die studie.En weet u nu het antwoord op uw vraag; " waarom hij iets deed dat hij eigenlijk afkeurde". Dan geef ik het hier: dat wij in ons leven talloze malen dingen moeten doen die wij eigenlijk afkeuren, terwijl de onderbuik protesteert.Dat het leven ons voor gewetensvragen stelt, zoals bij het toelaten van alle paupers van de wereld, wat wij uiteraard graag willen, maar uiteraard niet kunnen.

robvaniren
robvaniren14 mei 2016 - 5:52

“Men begint hier namelijk een beetje “moslim-moe” te worden, vermoed ik zo. We hebben een rijke multiculturele samenleving met een groot aantal bevolkingsgroepen, maar 1 groep begint het monopolie op overlast op te eisen.” Nog nooit heeft iemand, zelfs GW niet, een verband aangetoond tussen overlast en islam. Waren het niet-gelovigen geweest, dan hadden zij in een maatschappij die arbeidskracht onrendabel maakt en uitsluit, , ook lastig geworden. Het werk was op, we hadden ze gewoon terug moeten sturen, maar hebben ze hier gehouden met onze uitkeringen(kinderbijslag!). Dat wreekt zich nu. De linkse subsidiepolitiek vreet en wreekt zich verder voort, zoals Bidar zeer treffend verwoordt. Echter, waar hij zegt: de oude culturen zijn niet meer bevorderlijk voor huidige levensstijl en verwachtingen! “ vraag ik: wat dan? Want voorlopig hopen velen op een linkse regering, met nog meer van die subsidies, en dat heet dan integratie? Nog meer vluchtelingen blijvend opnemen vergt een ongeremde ec. groei, waar bepaalde groepen slechts de overlast (vervuiling, herrie, agressie, lawaai, windturbines) van ‘genieten’, of, zolang de economie niet groeit, wordt het inleveren en inschikken. Daar hebben die groepen slechte ervaringen mee.. Om hen fascistisch te noemen lost niets op, integendeel.

Sardar2
Sardar213 mei 2016 - 10:07

[Levensverhalen creëren verwantschappen. Ze binden. Ze halen de angst voor het onbekende weg. Ze maken het onbekende zelfs bemind.] Ik denk niet dat het de verhalen zijn die acceptatie teweegbrengen. De acceptatie zit al in mensen zelf en je moet alleen vluchtelingen met de dragers van deze acceptatie in contact brengen. Ik weet van praktijk dat deze mensen vaak zelf actief zoekend zijn. En mijn ervaring zegt ook dat de “verhalen”, oftewel kennis en informatie over vluchtelingen een duidelijke benadering veroorzaken; bij hen die acceptatie in zich hebben creëren ze natuurlijk “verwantschap”, bij hen die afkeur hebben een afkeur en bij de rest helemaal niks veroorzaken. Na viertig jaar vluchtelingengeschiedenis in Nederland is het een beetje te simplistisch om het nog over verhalen en ontmoetingen te hebben en dat om te participeren! De Afghanen dat jij over hen hebt in Iran, zijn zelf de verhalen voorbijgegaan en zijn een onlosmakelijk onderdeel van Iran geworden. Bij strijders van democratie maar ook zij aan zij met Revolutioneer Garde in Syrië en Irak! Dat verwacht ik ook van vluchtelingen in Nederland. Maar ook van Nederlanders tegenover (voormalige) vluchtelingen. Ik heb in de lijst van het bestuur en directie van Stichting BMP (organisatie achter project “ongekend bijzonder”) gekeken en ik zie zoals te verwachten een groep die zelf geen (voormalig) vluchteling zijn maar wel in de goede netwerk zitten om subsidie binnen te halen en eigen werkzaamheden financieren. En vluchtelingen zijn ook zoals altijd de decoratieve aanvulling in projectteam en verder. Het project zelf is ondermijnend voor participatie van vluchtelingen! Ik prefereer meer voorbeelden van geïntegreerde vluchtelingen voor nieuwe te participeren vluchtelingen, meer initiatieven met leiding en invulling van (voormalige) vluchtelingen zelf en meer acceptatie bij overheid en fondsen voor financiering van initiatieven van vluchtelingen zelf die gericht is op het participeren van nieuwe vluchtelingen. We hebben te veel migranten-, islam-, allochtonen- en vluchtelingenindustrie die door en voor autochtone Nederlanders gerund worden.

Okke2
Okke213 mei 2016 - 9:42

Er zijn al meer dan 3000 jaar vluchtelingen

Muxje3
Muxje313 mei 2016 - 9:40

Nee, het zijn zowel de aantallen als de verhalen die ons afschrikken. Niet de verhalen van de vluchtelingen; ik vermoed dat elke vluchteling, gelukszoeker of crimineel die met zijn gezin een barre voettocht en een gevaarlijke oversteek heeft gewaagd, wel een ontroerend verhaal te vertellen heeft. Het gaat om de verhalen die ontstaan als ze eenmaal hier zijn. Verhalen van misdragingen, overlast, criminaliteit en aanrandingen. Verhalen van jongeren die jihadistische strijdliederen zingen in de trein op weg hier naar toe. Verhalen van "vluchtelingen" die nog in shell-shock verkeren en waarvan de blaren op de voeten nog niet zijn doorgeprikt, maar die al wel de tijd en energie vinden om homo's en transgenders in het AZC te bedreigen. Daar zal ongetwijfeld een hoop leugens en flauwekul tussen zitten, maar we weten inmiddels donders goed dat het niet allemaal onzin is. En de manier waarop de problemen worden aangepakt en er over wordt gecommuniceerd geeft de burger geen illusies over wat hij kan verwachten op het moment dat hij zelf met dergelijke overlast wordt geconfronteerd. Het is geen wonder dat niemand een AZC in de buurt wil. Dan de aantallen. Die doen er wel degelijk toe. Men begint hier namelijk een beetje "moslim-moe" te worden, vermoed ik zo. We hebben een rijke multiculturele samenleving met een groot aantal bevolkingsgroepen, maar 1 groep begint het monopolie op overlast op te eisen. Niet alleen criminaliteit, maar ook gewoon overlast op straat, bedreigingen, gezeik over een "vrijheid van godsdienst" die blijkbaar inhoudt dat iedereen zich naar de nukken van deze groep dient te schikken, en gedonder over een overmaat aan vrijheid van meningsuiting, want "dat je alles mag zeggen betekent niet dat je alles moet zeggen", dus kunnen we maar beter bepaalde uitingen gaan verbieden. In hoeverre dat met islam te maken heeft of met de tribale culturele achtergrond van de overlastgevende groep weet ik niet, en het interesseert me ook niet echt meer. Ook in eventuele oplossingen ben ik steeds minder geïnteresseerd. 30 jaar falende integratie hebben mijn geloof in een effectieve oplossing laten vervliegen. Onze culturen zijn niet verenigbaar, dat wil zeggen dat er niet normaal kan worden samengeleefd zonder dat één van de groepen of beide groepen hun cultuur drastisch aanpassen. Dat gaat wel wat verder dan een halalkeuze in de kantine of het met rust laten van reclameposters met halfnaakte dames. En dan doen de aantallen er wel degelijk toe: 100 vluchtelingen assimileren, 1.000 vluchtelingen passen zich wel aan, 10.000 vluchtelingen gaan samen in een eigen wijk wonen en missen de noodzaak om te integreren, en 100.000 vluchtelingen eisen dat wíj ons (verregaand) aanpassen. De rek is er een beetje uit. Dat is het "minder, minder' van Wilders. En steeds meer "fatsoenlijke" mensen zijn het daarin met hem eens, ook al delen ze zijn kansloze denkbeelden verder niet. Minder, minder kan niet betekenen dat mensen rechteloos worden gemaakt of op de trein naar het oosten worden gezet: voor het probleem van de aanwezige overlastgevers is misschien evenmin geen goede oplossing. Maar we kunnen in elk geval zorgen dat het probleem niet erger wordt, door paal en perk te stellen aan verdere immigratie en gezinsvorming uit bepaalde streken, en door effectieve uitwijzing van uitgeprocedeerde asielzoekers. Maar het beleid is geenszins toereikend, de uitvoering faalt, en het bestuur weigert de problemen te erkennen dus als je het een kans geeft en het gaat mis, dan kan je nergens verhaal halen of zelfs je verhaal maar kwijt. Daar zit de angst. En ja, dan wil men opeens ook geen echte vluchtelingen meer.

3 Reacties
Paul250371
Paul25037113 mei 2016 - 11:23

Ik heb meer angst voor de politiek van Wilders dan het zogenaamde monopolie van moslimcriminaliteit in Nederland

Sardar2
Sardar213 mei 2016 - 13:18

@ Muxje, 13 mei 2016 at 11:40 [Dat is het “minder, minder’ van Wilders] Wat een flauwekul. Minder Marokkaan heeft niks met vluchtelingen te maken. Je kan niet alles op een hop gooien om een fascist als Wilders vrijpleiten die wilt of Neder-Marokkanen hun land uit jagen of hun rechten (o.a. gezinshereniging) ontnemen. Gezien hoe iemand als Wilders en zijn aanhang (fascistisch) met onze landgenoten (Neder-Marokkanen) omgaan is mogelijk te voorstellen hoe zij de vluchtelingenproblematiek benaderen (ook fascistisch dus). [één van de groepen of beide groepen hun cultuur drastisch aanpassen] Dat komt ook langzaam maar zeker. Niet alleen omdat er meer culturen zijn, nee, omdat gewoon de oude culturen zijn niet meer bevorderlijk voor huidige levensstijl en verwachtingen!

Machielse93
Machielse9313 mei 2016 - 17:32

Eens Als ik zie en lees hoe het er in steeds meer wijken en steden aan toe gaat in Nederland en omringende landen dan heb ik vraagtekens over de leefbaarheid van Europa in de nabije toekomst. Gezelliger en leuker wordt het er niet op.

LodeHere
LodeHere13 mei 2016 - 8:08

Uit de vragen die gesteld werden kan niet worden opgemaakt of de beweringen over die vluchtelingen -of althans een deel van hen- waar waren of niet. En als ze het gevraagd zou worden, zouden ze het uiteraard ontkennen. Dus die vragen lieten dat in het midden, en er is niet bewezen dat het niet waar was.

3 Reacties
Paul250371
Paul25037113 mei 2016 - 9:34

Met uw commentaar maakt het niet uit of het wel of niet bewezen is. U hebt de vluchtelingen toch al veroordeeld.

BasVV
BasVV13 mei 2016 - 9:42

Je hebt gelijk. Ongetwijfeld hadden de vluchtelingen stuk voor stuk een indrukwekkend verhaal. Maar de vraag of er wangedrag door de vluchtelingen plaatsvond wordt niet beantwoord.

Dick3
Dick313 mei 2016 - 11:16

"Maar de vraag of er wangedrag door de vluchtelingen plaatsvond wordt niet beantwoord." Daar kan iedereen die in het bezit is van een brein en een werkende internetverbinding dan ook eenvoudig zelf achter komen.