Mensenleed is niet erger dan dierenleed

Volgens het stadsbestuur van Boekarest leven er 64.000 zwerfhonden in de straten. Hoe heeft zo’n populatie kunnen ontstaan? De Roemeense president Ceauşescu dwong veel boeren om het platteland te verlaten. Hij wilde dat ze in de stad gingen wonen om in de fabrieken te werken. Voedseltekorten waren het gevolg: er waren niet genoeg boeren om het land te bewerken.

Ten tijde van Ceauşescu verlieten zo vele duizenden inwoners dus hun boerderij met achterlating van de dieren. Anderen namen hun dieren mee naar de stad waar ze op straat gingen rondzwerven. Aan sterilisatie en castratie werd niet gedaan. Zo ontstond een onvoorstelbare voortplanting. Vele jaren deed Roemeens regering helemaal niets. Tot natuurlijk de tijd kwam dat de honden voor overlast gingen zorgen.

Op 10 september 2013 heeft de Roemeense regering naar aanleiding van de dood van vierjarige jongen een wet aangenomen om alle zwerfhonden in Boekarest af te maken. De door Roemenië voorgenomen ruimingsoperatie heeft verontwaardigde en boze reacties gewekt bij de internationale gemeenschap, en ook bij veel van de eigen burgers. Boekarest is niet de enige met een groot zwerfdierenprobleem.

Griekse huisdieren Grote zwerfhondenpopulaties zijn er volop in Zuid en Oost-Europa.  Ook in Griekenland zien we het aantal stijgen door de crisis. Gezinnen kunnen het zich niet meer veroorloven om hun huisdieren te voeden. Ook bijvoorbeeld in Servië en Bulgarije zijn grote populaties zwerfhonden. Gaan al deze landen straks gewoon het Roemeense voorbeeld volgen en is de straathond vogelvrij om afgemaakt te worden?

Het nieuws van de Roemeense straten die rood zijn van het bloed van dieren komt natuurlijk wel even in het nieuws. Maar vandaag praten de Westerse kabinetten over de economische crisis. Over ombuigingen en bezuinigen en met altijd een blik op de peilingen. Denk je nou echt dat Merkel, Rutte en al die andere zware politici zich druk maken over honden als kinderen die omkomen door Sarin in Syrië ze al niet doen ingrijpen?

Ik denk dat Rutte en co het bruut afmaken van honden barbaars vinden. Maar het zijn geen mensen. En dat is nu net het probleem als het om dierenleed in eigen land en elders gaat. Leuk dat we er ons zorgen over maken en voor ze zorgen, maar het mag niet afleiden van de werkelijke problemen. Mensenproblemen, daar gaat het om.

Srebrenica In 2013 is het achttien jaar geleden dat in het Bosnische Srebrenica meer dan 8.000 mannelijke moslims gedood werden. Hun lichamen gingen een massagraf. 11 juli werd door het Europees Parlement uitgeroepen tot internationale herdenkingsdag van de volkerenmoord van Srebrenica. In Srebrenica werd een monument opgetrokken uit 16.000 schoenen. Die staan symbool voor de voetstappen van rondwarende geesten die tegen de passiviteit van de VN en Europa protesteren.

We treuren om deze en andere massamoorden op onze medemens. In Syrië en Srebrenica. De wrede les van al massamoorden is dat ze voorkomen hadden kunnen worden. Met politieke wil en politieke moed. Maar we doen het al niet bij mensen. Rutte, Merkel en al die anderen slagen er namelijk niet in om het geweld tegen kinderen die op dit moment door kogels en bommen van een knotsgekke president worden gedood te stoppen. Massamoorden op mensen worden al niet voorkomen, met een beetje mazzel wordt een president of generaal 20 jaar na dato berecht en komt er een standbeeld.

Oplossingen En massamoorden op dieren zijn helemaal geen massamoorden. Het zijn oplossingen. Een oplossing om een volk te voeden of een oplossing om van overlast af te komen. Natuurlijk is het onnodig en wreed. Je hoeft honden niet te martelen en te doden. Roemenen hoeven de honden niet af te maken. Alleen ze doen het omdat ze dat willen en omdat mijn medemensen in het Westen het te onbelangrijk vinden om hun stem voor honden te verheffen. Roemenen roepen dat zij nooit meer een hond op straat willen zien. Wat is het verschil tussen iemand die zegt dat hij nooit meer een hond op straat wil zien of iemand die zegt dat hij nooit meer een moslim, jood of christen op straat wil zien? Racisme is fout, seksisme is fout en ook speciesisme is fout. Geschiedenis is soms heel dichtbij. In Syrië en in Boekarest.

Op de bank Het is moeilijk om je verschrikkingen voor te stellen als je achter je bureau zit of op de bank in je huis. Soms wil je meer weten over een tragedie. Hoe kunnen mensen kinderen vermoorden in een oorlog en hoe kun je de straten zuiveren van honden? We tolereren misdaden en massamoorden omdat we niet willen ingrijpen of omdat we onverschillig zijn. Voor dat kind in Syrië en voor die hond in Boekarest maakt het niet uit. Het is allebei een massamoord en de meesten van ons slapen er geen seconde minder om. Over 18 jaar ook maar een standbeeld voor de honden in Boekarest.

Er zijn mensen – van links tot rechts – die het ongepast vinden dat ik in een artikel spreek over de oorlogsdaden tegen mensen en het zuiveren van de straten zodat daar geen hond meer loopt. Kan alleen iemand uitleggen waarom mensenleed nog altijd erger is dan dierenleed?

Ook dieren hebben namelijk het recht op gelijke waardering van hun belangen. Er zijn tal van ernstige problemen in de wereld die al onze aandacht verdienen. En wreedheid tegen dieren is daar een van. Politici en de media doen lichtzinnig over het  doden van honden in Roemenië en ander leed dat dieren – meestal door mensen –  treft.

Half Nederland valt straks over mij heen We moeten juist proberen lijden te verminderen, verhelpen en te verlichten waar we maar kunnen. Aandacht voor dierenleed en dieren helpen is niet meer of minder belangrijk dan aandacht voor mensenleed en mensen helpen. Natuurlijk valt half Nederland straks over mij heen. Maar kan iemand aangeven waarom 8.000 mannen die bruut omkomen vele malen erger is dan 64.000 honden?  Is het de soort die bepalend is of er sprake is van een massamoord of van schoonmaken van starten?

Het zou heel mooi zijn als de verschrikkelijke slachtingen van dieren uiteindelijk leiden tot een bewustwording van het speciësisme en tot het afwijzen ervan. Media, burgers en politici zouden het geweld tegen dieren net zo moeten afwijzen als het geweld tegen mensen.

Dit artikel verscheen op O piniestukken.com. Volg Bernd Timmerman ook op Twitter